Think-tank

Think-tank
Polecane artykuły
Geneza controllingu Polityka Doktryna Ekonomia instytucjonalna Jeffrey Sachs Społeczeństwo obywatelskie Samoorganizacja Plutokracja Socjalizm

Think tank(ang. zbiornik myśli) to niezależna organizacja badawcza zajmująca się tematyką polityki społecznej, do której powstania i rozwoju przyczyniła się potrzeba informacji mogących znaleźć zastosowanie w politycznym procesie decyzyjnym.Podstawową funkcją think-tank jest zapewnienie zaplecza eksperckiego w projektowaniu zmian instytucjonalnych jak i zapobieganie konfliktom i promowanie trwałego bezpieczeństwa.Rolą think-tanków w sferze publicznej sprowadza się do w miarę aktywnego uczestniczenia w niej.Przyczyna tego stanu leży m.in. w uwarunkowaniu strukturalno-prawnych, które ograniczają efektywność oddziaływania organizacji eksperckich oraz konieczności zachowania wyważonej postawy między niezależnością a zależnością think-tanków od innych podmiotów społecznych, w tym partii politycznych.
Think-Tanki można podzielić na:

• profesjonalne instytucje badawcze zorientowane na konstulting i podwykonawstwo analiz, np. zlecenia rządów (np. RAND Corporation),
  
• fundacje zajmujące się orędownictwem na rzecz wybranej ideologii albo sprawy,
  
• instytucje okołoakademickie" poświęcone prowadzeniu pracy naukowej i publicznej, oddzielonej od dydaktyki lub bezpośredniego zaangażowania politycznego (np. Brookings Institution)

Typologia think tank według kryterium niezależności:

Kategoria	Definicja
Autonomiczne i niezależne	Niezależne od wszelkich grup interesów lub darczyńców orazautonomiczne w swojej działalności od rządu
Prawie niezależne	Autonomiczne w funkcjonowaniu od wpływów rządowych, lecz kontrolowane przez grupę interesów, fundatora lub agencję zlecającą badania poprzez środki finansowe, które stanowią istotne wpływy na działalność ośrodków analitycznych
Zrzeszone z Uniwersytetami	Centrum badań naukowych na Uniwersytetach
Związane z partiami politycznymi	Formalnie powiązane z partiami politycznymi.
Powiązane z rządami państw	Włączone w struktury rządowe.
Prawie rządowe	Finansowane poprzez rządowe granty i projekty badawcze, ale niebędące formalnie włączone w struktury rządowe.

Źródło: McGann J., Johnson E., Comparative Think tanks, Politics and Public Policy, Edward Elgar, Chelterham – Northampton 2005, s. 14.

Historia

Think-tanki rozwinęły się w Stanach Zjednoczonych dzięki specyficznemu systemu politycznego amerykańskiego oraz dostępem do licznych źródeł finansowych. Po II wojnie think tanks przeszły drogę od działań na rzecz bezpieczeństwa ku polityce społeczno-gospodarczej. Powyższy termin związany z armią amerykańską zaciemnia prawdziwy charakter tego typu placówek, ponieważ pierwsze organizacje powstały jeszcze przed II wojną światową, niektóre nawet sięgają XIX wieku i nie były to placówki amerykańskie, niemniej dopiero okres powojenny nadał znaczenie i ostateczny kształt think tanks. Samego pojęcia think tanks zaczęto używać w latach 50. ubiegłego stulecia na określenie działalności organizacji badawczych, jak np. Rand Corporation.

Think-Tank w Polsce

Początek think-tanków w Polsce miał w roku 1943, gdzie powstał Komitet Ziem Wschodnich. Jednak think-tanki w Polsce zaczęły gwałtownie się pojawiać na początku XXI wieku.Ich formą organizacyjno-prawną jest najczęściej stowarzyszenie lub fundacja.Polskie Think-Tanki zazwyczaj są finansowane przez darowizny, i 1% podatków- jeśli dany Think tank ma status organizacji pożytku publicznego.Przykłady znanych think-tanków w Polsce:

• Instytut Analiz Rynkowych,
  
• Poland, go global,
  
• INPRIS,
  
• Zielony Instytut.

Bibliografia

• Hess A.(2013),Społeczni uczestnicy medialnego dyskursu politycznego w Polsce, Uniwersytet Jagieloński, Kraków
• Kłosowicz R.(2013),Państwa dysfunkcyjne i ich destabilizujący wpływ na stosunki międzynarodowe, Uniwersytet Jagieloński, Kraków
• McGann J., Johnson E.(2005),Comparative Think Tanks, Politics and Public Policy, Edward Elger Publishing, Northampton
• Załęski P.S.(2013),Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Autor: Michał Cacoń

.