Uchylenie decyzji

Zgodnie z art. 154 § 1 Kodeksu Postępowania Administracyjnego "Decyzja ostateczna, na mocy, której żadna ze stron nie nabyła prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony (Kodeks Postępowania Administracyjnego 2018, s. 158)". Zmiana i uchylenie decyzji odnosi się wyłącznie do decyzji ostatecznych, a więc tych, które nie mogą być już zaskarżone w drodze odwołania.

Przepis art. 154 może być zastosowany tylko wtedy, gdy za zmianą lub uchyleniem decyzji przemawia słuszny interes stron lub interes publiczny. Organ administracji publicznej, stosując ten przepis musi wykazać, że okoliczności, w których dokonano uchylenia decyzji są zgodne z interesem społecznym lub słusznym interesem stron. Spójnik "lub" użyty w tym przepisie oznacza, że przesłanką uchylenia decyzji może być tylko interes społeczny, tylko słuszny interes strony lub jeden i drugi jednocześnie.

Jedną z przesłanek istotnych przy stosowaniu ww. przepisu jest to, ze żadna ze stron postępowania nie nabyła praw z decyzji. Jeżeli którakolwiek ze stron nabyła takie prawo to należy stosować przepis art. 155 KPA. Decyzje, z których strony nie nabył prawa obejmują głównie decyzje odmowne dla wszystkich stron postępowania.

TL;DR

Artykuł omawia przepisy dotyczące zmiany i uchylenia decyzji administracyjnych. Zmiana lub uchylenie decyzji dotyczy tylko decyzji ostatecznych, które nie mogą być zaskarżone w drodze odwołania. Przesłanką do uchylenia decyzji jest słuszny interes stron lub interes publiczny. Postępowanie w sprawie uchylenia decyzji nie jest określone w przepisach i może być wszczęte z urzędu lub na wniosek strony. Organem właściwym do uchylenia decyzji jest organ, który ją wydał lub organ wyższego stopnia. Decyzje jednostek samorządu terytorialnego mogą być uchylone tylko przez organy tych jednostek. Decyzja może zostać uchylona, jeśli żadna ze stron nie nabyła praw z decyzji i jej uchylenie nie narusza interesu prawego żadnej ze stron. Trwałość decyzji administracyjnych oznacza, że są one trwałe, prawidłowe, wykonalne i strony nabyły na ich podstawie prawa, nie mogą być zmienione ani uchylone.

Postępowanie w sprawie uchylenia decyzji

Przepis art. 154 nie określa trybu postępowania w sprawie uchylenia decyzji, a ogranicza się jedynie do wskazania organu właściwego do załatwienia tej sprawy. Uchylenie decyzji może nastąpić z urzędu lub na wniosek strony. Organem właściwym do uchylenia decyzji dotychczasowej jest organ administracji publicznej, który wydał tę decyzję lub organ wyższego stopnia. Organem, który wydał decyzje może być organ administracji publicznej pierwszej instancji lub organ odwoławczy, który wydał decyzje w wyniku odwołania.

"Przepis art. 154 przewiduje wyjątek od powyższej reguły, bowiem decyzja ostateczna, na mocy, której żadna ze stron nie nabyła prawa, rozstrzygająca sprawę należącą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego (gminy, powiatu lub województwa samorządowego) może być uchylona wyłącznie przez organy tych jednostek". (M. Jaśkowska 2000, s. 860)

Organami tych jednostek są jednoosobowe organy jednostek samorządu terytorialnego: (M. Jaśkowska 2000, s. 860)

1. wójt, burmistrz, prezydent - w sprawach należących do zadań własnych gminy,
2. starosta - w sprawach należących do zadań własnych powiatu,
3. marszałek województwa - w sprawach należących do zadań własnych województwa samorządowego

Strona może, według własnego uznania, wnieść żądanie do organu, który wydał decyzje lub do organu wyższego stopnia. Właściwy organ administracji publicznej, który wszczyna postępowanie w sprawie uchylenia decyzji powinien stosować przepisy dotyczące wszczęcia postępowania, a także powiadomić inny organ, który w świetle prawa byłby również uprawniony do wszczęcia postępowania w tej sprawie. W przypadku, gdy organ uzna za bezzasadne żądanie strony do uchylenia decyzji, wówczas jest zobowiązany do wydania decyzji odmawiającej uchylenie decyzji. Decyzja taka jest decyzją wydaną w pierwszej instancji, od której służy odwołanie.

Jeśli spełnione zostały przesłanki wymienione w tym przepisie, organ administracji publicznej jest obowiązany wydać decyzję, w której uchyli decyzje dotychczasową. Przepis art. 154 nie zawiera zakazu uchylenia decyzji dotychczasowej na niekorzyść strony, ani też nakazu rozstrzygania na jej korzyść. Jeśli żadna ze stron nie nabyła w wyniku decyzji żadnych praw to warunkiem jej uchylenia jest to, że w wyniku uchylenia decyzji nie zostanie naruszony interes prawny żadnej ze stron (Jaśkowska M. 2000, s. 862-863)

Zasada trwałości decyzji

W polskim systemie prawa administracyjnego przyjęto zasadę trwałości decyzji administracyjnej. Oznacza to, że trwałe są decyzje ostateczne, prawidłowe, wykonalne, strony nabyły na ich podstawie prawa i nie godzą się na ich zmiany. Stan wyższej konieczności w administracji nie wymaga ich uchylenia czy zmiany. Decyzje, które spełniają równocześnie wszystkie te warunki są trwałe, tzn. Nie mogą być zmienione czy uchylone ani przez strony, ani przez organy administracji publicznej, ani przez sąd administracyjny (Jendrośka J. 2005, s. 124)

Uchylenie decyzji — artykuły polecane

Odwołanie od decyzji — Skarga kasacyjna — Postępowanie cywilne — Sąd administracyjny — Naczelny Sąd Administracyjny — Ratyfikowane umowy międzynarodowe — Rozporządzenie — Interes prawny — Rzecznik Praw Obywatelskich — Metodyka XPrince

Bibliografia

• Borkowski J. (1989), Kodeks Postępowania Administracyjnego Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa
• Jaśkowska M. (2000), Kodeks Postępowania Administracyjnego Komentarz, Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE, Kraków
• Jendrośka J. (2005), Ogólne postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Kolonia Limited, Wrocław
• Jędrzejczak M. (2012), Koncepcje ograniczające swobodę organu w ramach uznania administracyjnego, Przegląd Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, nr 3
• Ochendowski E. (1968), Moc wiążąca aktu administracyjnego , Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 1
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego Dz.U. 1960 Nr 30 poz. 168
• Wierzbowski M. (2006), Postępowanie administracyjne, C.H. Beck, Warszawa

Autor: Karina Pasiut

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.