Pytanie zamknięte

Z Encyklopedia Zarządzania

Pytanie zamknięte, aby je zdefiniować należy w pierwszej kolejności opisać definicję Pytania.

Definicja Pytania zamkniętego

Pytanie, jest zdaniem pytającym, które jest stosowane z chęci dążenia do rozwiązania problemu i uzyskania odpowiedzi, innymi słowy pytanie jest podstawową formą pozyskania odpowiedzi na dany problem [1]. Formułując pytanie należy zwrócić uwagę na słownictwo, używane wyrazy powinny być zrozumiałe a charakter pytania dostosowany do poziomu oraz możliwości intelektualnych pytanego [2]. Istotną kwestię w zadawaniu pytania odgrywa rodzaj oraz styl sformułowania pytania, gdyż te czynniki wpływają na jakość uzyskanej odpowiedzi [3]. Wyróżnia się następujące rodzaje pytań:

  • otwarte,
  • zamknięte,
  • projekcyjne,
  • neutralne,
  • tendencyjne oraz pytania zadawane wprost[4].

Charakterystyka Pytania Zamkniętego

Pytanie zamknięte są rodzajem pytań szczegółowych, charakteryzuje je to, iż nie przysparzają większych trudności w znalezieniu odpowiedzi na nie, ponieważ dostosowane są do nich warianty odpowiedzi. Dlatego też odpowiadający na pytanie musi jedynie wybrać pasujący wariant odpowiedzi. Pytania zamknięte są często wykorzystywane gdyż usprawniają i upraszczają pracę badawczą [5]. Konstrukcja tego rodzaju pytania nie przewiduje spontanicznej odpowiedzi na dany temat a najczęściej jedynie sprowadza się do wybrania jednego słowa czy zdania[6].

Zastosowanie i rodzaje pytań zamkniętych

Pytania zamknięte stosuje się głównie w sytuacjach gdy:

  • czas osoby pytającej jest ograniczony
  • pytający chce uzyskać konkretną, krótką, sprecyzowaną odpowiedź
  • osoba pytająca ma już wystarczającą ilość informacji na badany temat jednak chce je doprecyzować
  • pytający chce wyłącznie ustalić czy dany problem jest związany z przekonaniami lub sytuacją życiową osoby pytanej[7].

Wyróżnia się dwa rodzaje pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru i wielokrotnego wyboru. Tego typu pytania często występują w różnego rodzaju ankietach, kwestionariuszach a także pojawiają się na testach egzaminacyjnych. Przed przekazaniem takiego formularza z pytaniami zamkniętymi określonej osobie lub grupie osób należy wyjaśnić sposób wybierania odpowiedzi, zwrócić uwagę na możliwości ewentualnej modyfikacji a także na sposób zatwierdzenia wyboru[8].

Pytanie wielokrotnego wyboru jest rodzajem pytania do którego można dopasować co najmniej jedną poprawną odpowiedź, wiąże się to z tym, że badający analizując wybrane odpowiedzi musi poświęcić dużo czasu, aby wysnuć konkretne wnioski z przeprowadzonego badania[9].

Pytanie jednokrotnego wyboru często charakteryzuje się sugerowanymi odpowiedziami takimi jak "tak", "nie", "nie wiem", są to pytania mające na celu postawienie hipotezy i szybkie jej zweryfikowanie innymi słowy potwierdzenie postawionej wcześniej hipotezy, nie dostarczając żadnych odkrywczych informacji[10]

Zalety i wady pytań zamkniętych

Pytania zamknięte mają wiele zalet, z których jedną z najważniejszych jest szybkość uzyskania odpowiedzi. Tego rodzaju pytania umożliwiają zbieranie danych w sposób efektywny, szczególnie w przypadku dużych grup respondentów. Nie wymagają one od respondentów formułowania własnych odpowiedzi, co przyspiesza proces badawczy. Dzięki temu można szybko i skutecznie gromadzić informacje, które są niezbędne do analizy i podejmowania decyzji.

Kolejną zaletą pytań zamkniętych jest łatwość analizy zebranych danych. Dzięki zastosowaniu klarownych kategorii odpowiedzi, odpowiedzi respondentów można łatwo porównywać i grupować. To ułatwia analizę danych oraz identyfikację wzorców i tendencji. Analiza wyników staje się bardziej precyzyjna i efektywna, co pozwala na lepsze zrozumienie problemu badawczego i podejmowanie odpowiednich działań.

Pytania zamknięte umożliwiają porównywanie odpowiedzi różnych respondentów. Dzięki zastosowaniu tych pytań można łatwo identyfikować podobieństwa i różnice w odpowiedziach, co pozwala na lepsze zrozumienie zachowań i preferencji grupy docelowej. Porównywanie odpowiedzi różnych respondentów jest szczególnie przydatne przy analizie wyników badań marketingowych, gdzie istotne jest zrozumienie preferencji i opinii klientów.

Jednak pytania zamknięte mają również pewne wady. Jedną z nich jest ograniczenie możliwości wyrażenia własnych opinii respondentów. Ze względu na swoją strukturę, pytania zamknięte mogą nie uwzględniać pełnego zakresu indywidualnych opinii. Często respondent ma do wyboru tylko określone warianty odpowiedzi, które mogą nie odzwierciedlać jego rzeczywistych przekonań lub doświadczeń. To może prowadzić do pewnego stopnia uproszczenia i zniekształcenia zebranych danych.

Kolejną wadą pytań zamkniętych jest brak elastyczności. Pytania tego rodzaju są ograniczone do dostępnych wariantów odpowiedzi, co oznacza, że nie uwzględniają wszystkich możliwych odpowiedzi. Respondent może mieć inne zdanie lub doświadczenia, które nie są uwzględnione w pytaniu. To może prowadzić do niedokładnych i niepełnych odpowiedzi, co z kolei może wpływać na jakość zebranych danych.

Strategie formułowania pytań zamkniętych

Jasne i precyzyjne sformułowanie pytania jest kluczowe dla uzyskania dokładnych odpowiedzi. Ważne jest, aby pytanie było zrozumiałe i nie budziło wątpliwości u respondentów. Unikanie niejasnych sformułowań i dwuznaczności może pomóc w uzyskaniu bardziej precyzyjnych i wiarygodnych odpowiedzi.

Należy pamiętać o ograniczeniu ilości dostępnych wariantów odpowiedzi. Zbyt wiele opcji odpowiedzi może wprowadzić zamieszanie i dezorientację wśród respondentów. Warto wybrać kilka najważniejszych i najbardziej istotnych wariantów odpowiedzi, które pokrywają zakres możliwych odpowiedzi. Dzięki temu respondentom będzie łatwiej dokonać wyboru i udzielić odpowiedzi zgodnej z ich rzeczywistymi preferencjami.

Formułowania tendencyjne mogą wpływać na odpowiedzi respondentów i prowadzić do błędnych wyników. Warto unikać sformułowań, które sugerują odpowiedź lub wpływają na wybór danego wariantu. Pytania powinny być neutralne i niezależne od oczekiwań badacza. Dzięki temu można uzyskać bardziej obiektywne i wiarygodne odpowiedzi.

W przypadku pytań wielokrotnego wyboru warto zastosować odpowiednie skale oceny. Skale te mogą pomóc respondentom w dokładnym określeniu swoich preferencji lub poziomu zgody na dany stwierdzenie. Ważne jest, aby skala była odpowiednio zróżnicowana i umożliwiała dokładne porównanie odpowiedzi respondentów. Dzięki temu można uzyskać bardziej precyzyjne i porównywalne wyniki.

Pytania zamknięte powinny być dostosowane do konkretnego kontekstu badania i celu, który ma być osiągnięty. Ważne jest, aby pytania odzwierciedlały tematykę badania oraz potrzeby i oczekiwania badanych. Pytania powinny być spójne z celami badawczymi i umożliwiać uzyskanie informacji, które są niezbędne do osiągnięcia tych celów. Uwzględnienie kontekstu i celu badania pozwoli na uzyskanie bardziej trafnych i wartościowych odpowiedzi.

Przykłady zastosowania pytań zamkniętych w różnych dziedzinach zarządzania

Pytania zamknięte są często wykorzystywane do badania satysfakcji klientów. Dzięki temu można ocenić jakość usług i zaspokojenie potrzeb klientów. Przykładowe pytania mogą dotyczyć oceny obsługi klienta, jakości produktów lub satysfakcji z procesu zakupowego. Dzięki temu można uzyskać informacje zwrotne od klientów i wprowadzić odpowiednie zmiany w celu poprawy jakości obsługi i zwiększenia satysfakcji klientów.

Pytania zamknięte mogą być również użyte do badania preferencji i opinii pracowników. Przykładowe pytania mogą dotyczyć atmosfery organizacyjnej, zadowolenia z warunków pracy lub oceny efektywności działań zarządczych. Dzięki temu można uzyskać informacje zwrotne od pracowników i identyfikować obszary do poprawy w organizacji. Badanie preferencji i opinii pracowników może przyczynić się do zwiększenia zaangażowania i motywacji pracowników oraz poprawy efektywności organizacji.

Pytania zamknięte mogą dostarczyć cennych informacji o preferencjach klientów i pomóc w analizie konkurencji. Przykładowe pytania mogą dotyczyć preferencji produktów, opinii na temat konkurencyjnych marek lub oczekiwań konsumentów. Dzięki temu można uzyskać informacje, które są niezbędne do opracowania efektywnej strategii marketingowej i zapewnienia konkurencyjności na rynku.

Pytania zamknięte mogą być użyte do zbierania informacji zwrotnej od uczestników szkoleń i oceny ich skuteczności. Przykładowe pytania mogą dotyczyć oceny treści szkolenia, jakości prowadzenia lub satysfakcji z efektów szkolenia. Dzięki temu można ocenić skuteczność szkoleń i wprowadzić odpowiednie zmiany w celu poprawy jakości i efektywności szkoleń.

Pytania zamknięte mogą pomóc w ocenie poziomu lojalności klientów i identyfikowaniu czynników wpływających na ich decyzje zakupowe. Przykładowe pytania mogą dotyczyć preferencji marki, częstotliwości zakupów lub zadowolenia z obsługi klienta. Dzięki temu można lepiej zrozumieć motywy zakupowe klientów i podjąć odpowiednie działania w celu zwiększenia lojalności i zadowolenia klientów.


Pytanie zamknięteartykuły polecane
Test inteligencjiObserwacjaTest niedokończonych zdańWywiadReferencjeBadanie pilotażoweMetody pozyskiwania informacji z rynkuHipotezaSelekcja

Przypisy

  1. Duksa P. (2007) s. 1
  2. Duksa P. (2007) s. 157
  3. Ustjan D. (2016) s. 1
  4. Ustjan D. (2016) s. 2
  5. Łobocki M. (1975) s. 200
  6. Sajduk B (2016), s. 118
  7. Ustjan D. (2016) s. 6,7,8
  8. Przyłuski W. (2014) , Str 58
  9. Przyłuski W. (2014) , Str 58
  10. D. Bałutowski (2017) s. 12

Bibliografia


Autor: Aneta Mikuła