Produktywność progowa

Produktywność progowa jest wzorcem opartym na kosztach docelowych.Koszty te mogą być wzorcami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Kosztami progowymi mogą być następujące wielkości:

• ceny rynkowe lub negocjowane
• ceny transferowe oparte na kalkulacji kosztów

Zastosowania

Metoda produktywności progowej służy do racjonalizacji procesu wytwórczego, a jej główna funkcją jest analiza decyzyjna dotycząca wyboru rozwiązania organizacyjnego w zakresie:

• utrzymania lub zwinięcia funkcji ogniw łańcucha wartości w obszarze działalności firmy
• utworzenia nowych jednostek organizacyjnych tzw.ogniw w związku z realizacja zadań koniecznych do osiągnięcia ogólnego celu firmy.

Należy odpowiedzieć sobie na pytania:

• czy prowadzić określonego typu działalność?
• czy kupić produkty, materiały, gotowe wyroby finalne, usługi potrzebne do własnej produkcji?

Stanowi to swego rodzaju problem wyboru między kontynuacja a zaniechaniem działalności w określonych sektorach i zastąpienie ich zakupem wyrobów lub usług.

Wśród tych problemów mieści się również poszukiwanie rozwiązań dotyczących wyeliminowania lub uproszczenia takich funkcji, których produktywność jest niska.

Formuły obliczeniowe

Metoda ww.opiera się na poniższych formułach:

• $P={S \over \sum \limits _{i=1}^{m}{KP_{i}}}$
• $P_{i}={S_{n_{i}} \over KP_{i}}$
• $S_{n}=\sum \limits _{i=1}^{m}S_{n_{i}}$

gdzie:

• S -przychody ze sprzedaży
• S_ni - przychody ze sprzedaży rozliczone na i-te ogniwo łańcucha wartości
• KP_i -koszty progowe dotyczace i-tego ogniwa łańcucha wartości

Produktywność progowa jest granicznym wskaźnikiem ekonomiczności działania i w przypadku, gdy jest ona wyższa od produktywności rzeczywistej lub nieobciążonej, decyzją właściwą jest rezygnacja z określonych ogniw łańcucha wartości i zastąpienia ich wspomaganiem zewnętrznym.Odpowiada to koncepcji lean management oraz idei outsourcingu. Produktywność nieobciążona - to taka, która jest odniesiona tylko do kosztów produktywnych.dokonuje się przy tym korekty przychodów ze sprzedaży, w związku z udzielonymi opustami i bonifikatami.Jest ona zatem wskaźnikiem, który firma mogłaby osiągnąć gdyby wyeliminowała koszty zbędne.Wyrażona jest wzorami:

• $P={S \over \sum \limits _{i=1}^{m}{KE_{i}}}$
• $P_{i}={S_{n_{i}} \over KE_{i}}$
• $S_{n}=\sum \limits _{i=1}^{m}S_{n_{i}}$

Gdzie:

• P - produktywność nieobciążona generalnie
• P_i - produktywność cząstkowa i-tego typu działalności
• S_n - przychody ze sprzedaży nieobciążone
• S_ni - przychody ze sprzedaży nieobciążone, rozliczone na i-ty typ działalności
• KE_i - koszty produktywne i-tej działalności

Metody wyznaczania kosztów progowych

Metoda porównawcza

Metoda porównawcza jest jedną z najpopularniejszych metod wyznaczania kosztów progowych. Jej zaletą jest możliwość porównania efektywności działania organizacji z innymi podmiotami działającymi w tej samej branży. Dzięki temu można ocenić, czy organizacja osiąga poziom produktywności, który jest akceptowalny w porównaniu z konkurencją. Metoda ta wymaga jednak dostępu do danych porównawczych, takich jak wskaźniki finansowe, dane dotyczące wydajności pracy i inne informacje o działalności konkurencyjnych organizacji.

Kryteria porównawcze w analizie porównawczej mogą różnić się w zależności od celu analizy. Mogą to być na przykład wskaźniki finansowe, takie jak rentowność sprzedaży czy zwrot z inwestycji. Ważne jest, aby wybrać odpowiednie kryteria, które odzwierciedlają istotne aspekty działalności organizacji i pozwalają na rzetelną ocenę jej efektywności.

Metoda kosztów historycznych

Metoda kosztów historycznych polega na analizie kosztów poniesionych w przeszłości w celu określenia kosztów progowych. Podstawowym założeniem tej metody jest, że organizacja może osiągnąć produktywność progową, jeśli będzie w stanie utrzymać koszty na poziomie, który był akceptowalny w przeszłości.

Aby przeprowadzić analizę kosztów progowych na podstawie danych historycznych, należy zbierać informacje dotyczące kosztów poniesionych w okresie referencyjnym. Następnie można porównać te koszty z planowanymi kosztami progowymi, aby ocenić, czy organizacja osiąga odpowiedni poziom efektywności.

Metoda kosztów normatywnych

Metoda kosztów normatywnych opiera się na ustalaniu norm czasowych i kosztów dla poszczególnych procesów i czynności w organizacji. Na podstawie tych norm można określić koszty progowe, czyli koszty, które organizacja musi utrzymać, aby osiągnąć odpowiedni poziom produktywności.

Kryteria normatywne są ustalane na podstawie analizy procesów i czynności w organizacji. Mogą to być na przykład czas wykonania określonej czynności lub koszt jednostkowy produkcji. Ważne jest, aby normy były realistyczne i adekwatne do specyfiki działalności organizacji.

Metoda kosztów zastępczych

Metoda kosztów zastępczych polega na określeniu kosztów, jakie organizacja musiałaby ponieść w przypadku zastąpienia obecnych zasobów lub technologii innymi, bardziej efektywnymi. Na podstawie tych kosztów można określić koszty progowe, które organizacja musi utrzymać, aby osiągnąć odpowiedni poziom produktywności.

Kryteria zastępcze mogą być różne w zależności od kontekstu i celów organizacji. Mogą to być na przykład koszty związane z zakupem nowych maszyn lub zatrudnieniem lepiej wykwalifikowanych pracowników. Ważne jest, aby określić realistyczne koszty zastępcze, które odzwierciedlają rzeczywiste możliwości organizacji.

Porównanie różnych metod wyznaczania kosztów progowych

Poszczególne metody wyznaczania kosztów progowych mają swoje zalety i wady. Metoda porównawcza pozwala na ocenę efektywności organizacji w porównaniu z konkurencją, ale wymaga dostępu do danych porównawczych. Metoda kosztów historycznych opiera się na analizie kosztów poniesionych w przeszłości, ale może być mniej precyzyjna w przypadku zmieniających się warunków rynkowych. Metoda kosztów normatywnych opiera się na ustalaniu norm czasowych i kosztów, co może być trudne w przypadku złożonych procesów. Metoda kosztów zastępczych pozwala na określenie kosztów progowych na podstawie alternatywnych scenariuszy, ale wymaga realistycznego określenia kosztów zastępczych.

Produktywność progowa — artykuły polecane

Rachunek kosztów cyklu życia produktu — Łańcuch wartości dodanej — Strategia zakupów — Rachunek kosztów działań — Outsourcing — Kwalifikacja dostawców — Optymalna wielkość zamówienia — Merchandising — Marża brutto — Efekt naśladownictwa

Bibliografia

• Ansoff M. (1985), Zarządzanie strategiczne, PWE, Warszawa
• Stabryła A. (2000), Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków

Autor: Iwona Gręda