Laboratorium

Laboratorium to jednostka organizacyjna niezależna lub wydzielona w strukturach danej organizacji, której zadaniem jest prowadzenie badań i pomiarów na zlecenie innych jednostek organizacyjnych z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi i instrumentów przez wykwalifikowaną kadrę. Laboratorium to także specjalne miejsce, gdzie realizowane zostają badania naukowe lub lekarskie. Pomieszczenia te mogą być niewielkiego metrażu, gdzie pracuje kilka specjalistów, aż po wielkie obszary takie jak na przykład hale przypominające fabryki, gdzie badania przeprowadzają tysiące naukowców, inżynierów.

TL;DR

Laboratorium to jednostka organizacyjna zajmująca się badaniami i pomiarami na zlecenie innych jednostek. Mogą być różnej wielkości i specjalizować się w różnych dziedzinach, takich jak fizyka, chemia, biologia, medycyna czy psychologia. Istnieją też laboratoria przemysłowe i kryminalistyczne.

Formy laboratoriów

• Laboratoria fizyczne - jednostka organizacyjna zajmująca się badaniami związanymi z fizyką, zazwyczaj są to badania z dziedziny fizyki ciała stałego bądź fizyki materiałowej, tego typu analizy lub eksperymenty zostają opracowywane w pomieszczeniach o niewielkim metrażu, są to typowe małe laboratoria podobne do analitycznych. Ponieważ do badania wyżej wymienionych dziedzin fizyki używa się sprzętu niedużych wymiarów. Jednakże do analiz cząstek elementarnych i tych zjawisk używa się akceleratorów, które przyspieszają prędkości tych właśnie cząstek i jonów do prędkości równej niemalże prędkości równej światła w próżni, a więc zrozumiały jest fakt, iż posiadają one ogromne wielkości, przyrównywane czasami do wielkości dobrze rozbudowanego miasta, a także pracują tam tysiące inżynierów i naukowców

Warto zwrócić uwagę na takie laboratoria jak:

1. CERN (Szwajcaria - Francja)
2. Ice Cube (Antarktyda)
3. Gran Sasso (Włochy)
4. Centrum Nauki Kopernik (Polska)

• Laboratorium chemiczno - biologiczno - medyczne - w takim laboratorium pracuje od kilku do kilkunastu naukowców, są znacznie mniejsze powierzchniowo od tych fizycznych. Pomieszczenia wyposażone są w specjalne blaty, przeszklone szafy i pokaźne ilości ampułek i inne szklane akcesoria.

Laboratoria te można podzielić na:

1. Laboratoria analityczne - naukowcy przeprowadzają tam wszelakiego typu analizy chemiczne, biologiczne bądź medyczne. Ich stanowiska pracy zazwyczaj są zaaranżowane w jednym miejscu, nie muszą biegać po sali w celu wykonania danej czynności, mają oni swój sprzęt, odpowiednio usytuowany. Sprzętu nie trzeba demontować jak to było w przypadku laboratorium syntetycznego, tym razem badania można wykonywać w bez przerwy. Naukowcy wykonują tą samą pracę, dużym udogodnieniem są urządzenia, gdzie automatycznie wykonują ciąg badań, a pracownik potrzebny jest tylko do naprawy w razie popsucia.
2. Laboratoria syntetyczne gdzie naukowcy zajmują się głównie badaniem syntezy wszelakich związków chemicznych, na porządku dziennym jest tam nieprzerwany przepływ narzędzi i pracowników. Pomieszczenia przeznaczone na laboratoria mają tanie sprzęty, gdyż możliwość wystąpienia pożaru czy wybuchu jest bardzo duża, a także zagrożenie wylania substancji żrących. Specyfiką stanowiska pracy jest fakt, ze jedno miejsce znajduje się przy tak zwanym wyciągu laboratoryjnym, a drugie z blatem i kratownicą. Umieszcza się tam sprzęt potrzebny do wykonania określonej syntezy, a po wykonaniu zadania demontuje się w celu przygotowania powierzchni na następne eksperymenty.
3. Laboratoria specyficzne - takie jak radiologiczne, mikrobiologiczne - pomieszczenia te znajdują się głównie w szpitalach, a maszyny obsługują lekarze wyspecjalizowani w danej dziedzinie. Sale laboratoryjne są podobnych rozmiarów jak chemiczne, są bardzo sterylne ze względu na ryzyko występowania zarażenia się drobnoustrojami bądź przytrucia się patogenicznymi odczynnikami. Można tam przebywać dosłownie chwilkę w określonym ubiorze i restrykcyjnych zasadach bezpieczeństwa.
4. Laboratoria genetyczne - są to zazwyczaj placówki naukowe charakteryzujące się wykonywaniem badań DNA.

• Laboratoria przeznaczone do badań zachowania ludzi - Eksperci dokonują eksperymentalnych badań na psychice badanych, zazwyczaj są to dzielni ochotnicy. Naukowcy za pomocą odpowiednio przygotowanej charakteryzacji pomieszczenia, wprowadzają ochotnika w zamierzony stan emocjonalny. Miejsce badania wyposażone jest rejestratory zachowań takie jak kamery, mikrofony, lustra weneckie. Badanie jest wykonywane bardzo rzadko, ponieważ bardzo ciężko jest stworzyć sytuacje odpowiednie do danego zadania
• Laboratoria przemysłowe - Inżynierowie i naukowcy zajmują się testowaniem prototypowych urządzeń, zabezpieczeń, np. wykonywanie wypadków w celu sprawdzenia działania innowacyjnych poduszek powietrznych, itp.
• Laboratorium Kryminalistyczne - zajmuję się przestępczością zapobieganiu i zwalczaniu jej, a także analizami wdrożeniowymi w dziedzinie kryminalistyki, zarządza realizacją powierzonych obowiązków przez jednostkę Policji w związku z zadaniami technicznymi na terenie zajścia.

Laboratorium — artykuły polecane

Robotyka — Kryteria Bedaux — Przegląd techniczny — Metody szacowania zasobów — Pracownik biurowy — Metoda Sulzera — Bezpieczeństwo i higiena pracy — Instrukcja stanowiskowa — Kierunki wdrażania ergonomii

Bibliografia

• Brzeziński J. (2010), Metodologia badań psychologicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Czaplewska P., Kołodziejczyk A., Szymańska A. (2012), Podstawowe wyposażenie i techniki stosowane w laboratorium chemicznym, Projekt Kształcenie kadr dla innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy w zakresie agrochemii, chemii i ochrony środowiska, Unia Europejska, Europejski Fundusz Społeczny
• Osmańczyk E. (1986), Encyklopedia stosunków międzynarodowych i ONZ, Wiedza Powszechna, Warszawa
• Skrzypek E. (2000), Jakość i efektywność, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Autor: Klaudia Mroczek