Środki masowego przekazu

Środki masowego przekazu - znane również pod pojęciem mass media czy media masowe. Obecnie przez wzgląd na rozwój technologii i Internetu określa się je mianem mediów tradycyjnych (M. Bartosik-Purgat 2019, s. 77).

TL;DR

Środki masowego przekazu, takie jak media drukowane, gazety, film, radio, telewizja i muzyka fonograficzna, odgrywają kluczową rolę w przekazywaniu informacji i rozrywce społeczeństwu. Rozwój technologii i Internetu sprawił, że media tradycyjne stały się bardziej dostępne i różnorodne. Media drukowane, takie jak książki i gazety, miały duże znaczenie w rozwoju kultury i zapewnianiu informacji, zarówno w formie prasowej jak i elektronicznej. Film stał się popularnym medium rozrywkowym i propagandowym, a radio i telewizja od długiego czasu były dominującymi mediami masowymi. Muzyka fonograficzna również odgrywa rolę w przekazywaniu informacji i komentowaniu społecznej i politycznej sytuacji.

Media drukowane - książki i biblioteki

Jest to pierwotna forma mass mediów, która rozpoczęła się wraz z rozpowszechnieniem książek drukowanych. Z biegiem czasu poza kopiowaniem już powstałych egzemplarzy pozwoliła na szersze rozpowszechnienie pozycji zróżnicowanych pod względem gatunkowym, poczynając od treści bardziej świeckich czy praktycznych, a kończąc na prawach i obwieszczeniach monarchów, co doprowadziło do nadania drukowi kluczowej roli wśród społeczeństwa. Biblioteka, mimo że niezmieniona znacząco przez druk to z biegiem lat dzięki jej bogatemu zasobowi i użyteczności ewoluowała do rangi biblioteki elektronicznej. Dzięki jej rozwojowi i użyteczności przerodziła się z medium jako takiego w medium masowe, a obecnie traktowana jest jako narzędzie masowej oświaty (D. McQuail 2007, s. 44-46).

Media drukowane - gazety

Gazeta w swojej pierwotnej formie pełniła funkcje bardziej listu niż publikacji książkowej. Wysyłana pocztą informowała o wydarzeniach istotnych dla gospodarki, była biuletynem handlowym. Ukazywała się nieregularnie, zaczynała zyskiwać charakter publiczny: zawierała plotki, była źródłem rozrywki. Można uznać, że gazeta była wynalazkiem o wiele bardziej innowacyjnym niż druk gdyż była to nowa forma literacka i kulturalna. Od początku traktowana jako wróg sprawujących władzę, donosiła o zdarzeniach, które monarchowie czy przywódcy krajów woleliby zataić, a przez tę formę medium było to już niemożliwe. Skutkowało to utrudnieniom w wolnym działaniu wydawnictw, a współcześnie często traktuje się gazetę jako formę kontroli przez tych, których na to stać (D. McQuail 2007, s. 47-48).

• Prasa partyjno-polityczna

Publikowana przez partię lub dla partii. Informuje, aktywizuje i organizuje, a obecnie jest zastępowana przez prasę komercyjną. Uważa się, że a która jednak jeszcze istnieje jest niezależna od państwa, ale często przez nie finansowana. Cieszy się popularnością wśród czytelników o wspólnym punkcie widzenia i przynależności partyjnej (D. McQuail 2007, s. 49).

• Prasa prestiżowa

Rozpowszechniona wśród mieszczaństwa, popularyzująca liberalizm, obalenie cenzury i zmiany społeczne oraz technologiczne. Niezależna od państwa, tworzyła nowe opinie i kreowała się na medium działające w interesie całego narodu. Współcześnie oczekuje się by szanowana gazeta czerpała właśnie z tego rodzaju gazet i nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której dążyłaby ona do pogoni za sensacjami lub przedstawiała treści mocno stronnicze (D. McQuail 2007, s. 49).

• Prasa popularna

Stworzona dla mas, robotników, mieszczan, elit. W pełni komercyjna i dostępna przez wzgląd na ówczesny postęp technologiczny. Dzięki niskiej cenie, zwiększającemu się poziomowi alfabetyzacji i wysokim przychodom z reklam stała się jednym z najpopularniejszych źródeł informacji. Przystępna w treści oraz historiach znanych każdemu obywatelowi, charakteryzowała się językiem, który w dramatyczny i sensacyjny sposób opisywał katastrofy, przestępstwa i skandale. Wszystkie te przymioty nadają jej miano tabloidu (D. McQuail 2007, s. 49-50).

Inne media drukowane

Raporty, prospekty, gazetki ścienne itp. również zalicza się do środków masowego przekazu. Za najpopularniejsze uznaje się czasopismo, drukowane w dużych nakładach, które swoje początki zawdzięcza domowym zainteresowaniom ówczesnej szlachty, a następnie przerodziło się w źródło treści handlowych i zróżnicowanej tematyki wciąż oscylującej w kategoriach osobistych. Choć wydawać by się mogło, że czasopisma są jedynie komercyjnym źródłem informacji, możemy znaleźć wiele z nich które parają się tematyką polityczną czy opiniotwórczą (D. McQuail 2007, s. 50).

Film

Film na początku był zekranizowaną rozrywką, którą każdy znał już ze stron gazet, czasopism czy książek. Dzięki wizerunkowi nowinki technicznej niemal od razu stał się medium masowym. Docierał do szerokiej publiki, bawił, kreował nową formę spędzania wolnego czasu z rodziną i przyjaciółmi. Dzięki filmowi rozwinąć mogła się propaganda, szkoły sztuki filmowej i ruchy społecznego filmu dokumentalnego. Obecnie kino, a przez to również i film kooperuje również z innymi mediami (muzyka popularna, telewizja) jest jednak bardziej scentralizowane. Mimo spadku popularności kina jako narzędzia dzięki któremu film docierał do odbiorców, to za pomocą telewizji, nagrań wideo, "kablówce" zyskał nową publikę, szerszą publikę (D. McQuail 2007, s. 51-53).

Radio i telewizja

Jako pierwsze z nadawanych mediów stworzyło podwale dla powszechnej konsumpcji, a także telewizji. Istniejące już od dziesiątek lat jest wciąż z nami choć straciło już na znaczeniu na rzecz innych mediów w tym także telewizji. Uważa się je czasami za medium ludzi starszych, które lata swojej świetności miało właśnie w ubiegłym stuleciu (P.M. Lewis 1989, s. 12). W dzisiejszych czasach najpopularniejszą formą radia jest radio internetowe. Internet jest pełen stron z rozgłośniami radiowymi, tak więc każdy znajdzie tam coś dla siebie i dlatego też tak chętnie jest ono słuchane w miejscach pracy (U. Doliwa 2010, s. 113) Historię telewizji można traktować jaką dłuższą nawet od historii kina. Istnieje przekonanie jakoby kino było niedoskonałą wersją telewizji. Na początku XXI wieku przepowiadano schyłek telewizji w swej podstawowej formie (m. in. z określoną ramówką) na rzecz Internetu. Ze względu na zmiany technologiczne czy migracyjne, które dają użytkownikom nowe możliwości takie jak: telewizja internetowa, większa mobilność tworzy się swego rodzaju hybryda telewizji "starej" z "nową", a czyni ją wciąż ważną w życiu społecznym (M. Filiciak 2013, s. 190-192).

Muzyka fonograficzna

Nie jest to medium masowe o jakim można pomyśleć jako o pierwszym po usłyszeniu określenia mass media i również mało poświęca się mu uwagi w teorii i praktyce. Dzięki rozwojowi technicznemu z gramofonów muzyka przeniosła się na walkmany, a współcześnie można ją odtworzyć na każdym urządzeniu mobilnym (i nie tylko). Przez lata powstawał międzynarodowy, potężny przemysł mediów masowych nastawionych na młodego słuchacza. Muzyka na swój sposób również przekazuje informacje, rozprawia o sytuacji społecznej, politycznej, komentuje działania władz (D. McQuail 2007, s. 55-57).

Środki masowego przekazu — artykuły polecane

Marketing mobilny — Leming — Blog — Internet — Licencja BSD — Generacja Y — Komunikacja wizualna — Kultura uczestnictwa — Reklama prasowa

Bibliografia

• Bartosik-Purgat M. (2019), Nowe media w komunikacji marketingowej przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Doliwa U. (2010), Radio internetowe: realna alternatywa dla rozgłośni koncesjonowanych?, Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, nr 6
• Esparcia A., Smolak-Lozano E. (2012), Historyczny rozwój koncepcji teoretycznych na temat roli środków masowego przekazu w społeczeństwie, Castillo, Lingua ac Communitas, nr 22
• Filiciak M. (2013), Media, wersja beta. Film i telewizja w czasach gier komputerowych i internetu, Wydawnictwo naukowe Katedra, Gdańsk
• Lewis P. (1989), The Invisible Medium: Public, Commercial and Community Radio, Macmillan International Higher Education
• McQuail D. (2007), Teoria komunikowania masowego, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa

Autor: Anna Kłapeć