Transport lotniczy

Transport lotniczy polega na przemieszczaniu pasażerów oraz ładunków z punktu A do punktu B, za pomocą wszelkiego typu latających maszyn. Jest jednym z najszybciej rozwijających się środków transportu. Transport lotniczy możemy podzielić na dwa rodzaje:

1. Lotnictwo cywilne - Jest to ogólnodostępny rodzaj transportu lotniczego. W skład Lotnictwa Cywilnego wchodzi: Lotnictwo Sportowe (np. szybowce), General Aviation (prywatne samoloty, samoloty dla VIP) oraz Lotnictwo Transportowe (zarówno transport pasażerów jak i ładunków).
2. Lotnictwo wojskowe - Należy do jednych z podstawowych środków obrony każdego państwa. Ten typ lotnictwa, często jest wykorzystywany podczas niesienia pomocy humanitarnej (np. Polskie Siły Lotnicze, w kilka dni po trzęsieniu ziemi w Nepalu, wysłały dwa samoloty w celu dostarczenia, mieszkańcom Nepalu, niezbędnej pomocy), transportu ważnych polityków jak również podczas eskortowania samolotów cywilnych, które mają problemy techniczne.

TL;DR

Transport lotniczy jest najszybciej rozwijającym się środkiem transportu. Ma wiele zalet, takich jak szybkość przemieszczania się, wysoki poziom bezpieczeństwa i długa żywotność maszyn. Jednak ma także wady, takie jak wysokie koszty i uzależnienie od pogody. Infrastruktura lotnicza obejmuje drogi lotnicze i lądowiska. Najpopularniejszym środkiem transportu lotniczego są samoloty, które dzielą się na małe, wąskokadłubowe i szerokokadłubowe. W transporcie towarowym stosuje się palety i kontenery. W lotnictwie istnieją różne rodzaje listów przewozowych. W Polsce lotnictwo rozwija się coraz bardziej, a największe porty lotnicze to Warszawa, Kraków i Gdańsk.

Zalety transportu lotniczego

Jedną z najbardziej podstawowych zalet transportu lotniczego, jest szybkość przemieszczania, która jest zwłaszcza odczuwalna na lotach transkontynentalnych. Kolejną zaletą jest bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa, transport lotniczy uważany jest za najbezpieczniejszy rodzaj środka transportu. Istotną zaletą jest żywotność maszyn. Samoloty, jeżeli są odpowiednio serwisowane, mogą być używane nawet po 16 godzin dziennie przez 30 lat.

Wady transportu lotniczego

Transport lotniczy, jak każda gałąź transportu nie jest pozbawiona wad. Największą wadą jest bardzo wysoka cena, zakupu oraz utrzymania, zarówno samolotów, jak i infrastruktury lotniczej. Kolejną wadą jest uzależnienie transportu lotniczego od pogody oraz od klęsk żywiołowych. W skrajnych przypadkach (jak np. wybuch wulkanu), samoloty mogą być uziemione przez kilka dni. Mała dostępność lotnisk, która niemal zawsze powoduje konieczność wykorzystania drugiego środku transportu, to wada, która nie tylko powoduje wzrost kosztów, ale również istotną stratę czasu podczas przeładunku np. z ciężarówki do specjalnych kontenerów.

Infrastruktura lotnicza

Podobnie jak w każdej innej gałęzi transportu, tak i w transporcie lotniczym, wyróżniamy infrastrukturę liniową oraz infrastrukturę punktową.

1. Infrastruktura liniowa - stanowią drogi lotnicze, które mają szerokość 10 mil morskich (w przypadku korytarzy krajowych) i 20 mil morskich (w przypadku korytarzy międzynarodowych). Przy czym obszar wokół lotniska, w którym samoloty naprowadzane są do lądowania, nie jest zaliczany do infrastruktury liniowej.
2. Infrastruktura punktowa - są to wszelkie lądowiska, lotniska, porty lotnicze, infrastruktura lotniska (terminale pasażerskie, Cargo, wieża kontroli lotów itd.), Pola naziemnego ruchu lotniczego (drogi kołowania, drogi startowe, płyty postojowe, urządzenia do naprowadzania samolotów) oraz obszar wokół lotniska, kontrolowany przez wieżę kontroli, w celu naprowadzenia samolotu na ścieżkę podejścia.

Środki transportu powietrznego

Obecnie wyróżniamy kilka środków lotnictwa powietrznego, takie jak: Samoloty, Śmigłowce, Szybowce, Balony, Sterowce, Promy Kosmiczne. Wśród powyższych środków transportu, najbardziej rozpowszechnionym są samoloty, które możemy podzielić na kilka różnych typów. Najbardziej podstawowym podziałem samolotu, jest ich podział ze względu na wielkość

• Samoloty małe - są to samoloty, które są w stanie pomieścić do 30 pasażerów lub do 2 ton ładunku. Zazwyczaj wykorzystywane są na połączeniach lokalnych.
• Samoloty wąskokadłubowe - samoloty te są najczęściej spotykane na polskich lotniskach. Mogą pomieścić około 200 pasażerów lub 20 ton ładunku. Wykorzystywane są na trasach międzynarodowych, ich zasięg to maksymalnie 6tys km, ale tego typu samoloty rzadko wysyłane są na tak długie trasy (z europejskich linii lotniczych, głównie Wizzair i Ryanair wykorzystuje te samoloty na takie odległości)
• Samoloty szerokokadłubowe - są to największe samoloty, mieszczą powyżej 200 pasażerów lub powyżej 20 ton ładunku. Są wykorzystywane na długie trasy międzykontynentalne. Największy zasięg tego typu samolotów, to około 15tys km, a w przypadku niektórych konfiguracji, nawet więcej.

Do największych samolotów tego typu należy Airbus A380, który w przypadku konfiguracji foteli, która zakłada, że na pokładzie jest wyłącznie klasa ekonomiczna, może pomieścić ponad 800 pasażerów, oraz An-225 Mrija, który jest w stanie pomieścić 250 ton ładunku.

Lotnicze jednostki ładunkowe

W transporcie typu cargo, w celu odpowiedniego zabezpieczenia ładunku, stosuje się specjalnie przystosowane palety lub kontenery. Różnica między tymi dwiema jednostkami polega na tym, że dostosowana jest do przestrzeni ładunkowej samolotu, pod względem szerokości, a ładunek zabezpieczany jest specjalnymi pasami. W przypadku kontenerów, ładunek jest lepiej zabezpieczony, ponieważ kontenery, w większości są prawie całe zabudowane, poza tym kontenery dopasowane są idealnie do przestrzeni ładunkowej samolotu (zarówno pod względem, szerokości, wysokości oraz zaokrąglenia). Zarówno w przypadkach palety jak i kontenery mogą pomieścić maksymalnie 6 ton ładunku. Załadunek kontenerów i palet, może odbywać się przez specjalne drzwi, znajdujące się po lewej lub prawej stronie kadłuba. W przypadku większych samolotów możliwy jest również załadunek przez otwierany dziób lub ogon samolotu. Manewrowanie paletami i kontenerami wewnątrz samolotu, umożliwiają specjalne rolki.

Dokumenty przewozowe w lotnictwie

Podstawowym dokumentem w lotnictwie jest list przewozowy. Wyróżniamy trzy typu listów przewozowych w lotnictwie:

• AWB - jest to list, który stanowi potwierdzenie przyjęcia towaru do przewozu jak również zawiera wszystkie informacje dotyczące warunków przewozu. Sporządzany jest w 3 oryginalnych wersjach oraz 6 kopiach. Oryginał w kolorze zielonym przeznaczony jest dla przewoźnika, oryginał w kolorze różowym dla odbiorcy, a w kolorze niebieskim, dla nadawcy.
• Lotniczy list przewozowy MAWB - Wystawia się go w przypadku, gdy wysyła się różne przesyłki, różnych klientów w to samo miejsce. W tym przypadku jako odbiorcę wyznacza się partnera logistycznego w porcie docelowym.
• Spedytorski lotniczy list przewozowy HAWB - jest to list, który zawiera spis wszystkich, pojedynczych paczek, które zostały ze sobą połączone dla umożliwienia transportu. Na liście oprócz podstawowych danych, znajduje się również informacja o stawce przewozowej, którą spedytor oferuje klientowi.

Lotnictwo w Polsce

Lotnictwo w Polsce z roku na rok coraz bardziej się rozwija. Jest to głównie zasługa tanich linii lotniczych, typu Ryanair i Wizzair. Dodatkowo po paru latach kryzysu, narodowy przewoźnik PLL LOT, wyszedł na prostą i zaczął otwierać nowe połączenia. W Polsce posiadamy coraz więcej lotnisk, niestety w dalszym ciągu sporo z nich przynosi duże straty. Według danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego, wszystkie lotniska w 2016 roku (poza Łodzią i Zieloną Górą) obsłużyły więcej pasażerów niż rok wcześniej.

Transport lotniczy — artykuły polecane

Transport kolejowy — Rodzaje transportu — Żegluga śródlądowa — Droga ekspresowa — Transport intermodalny — Powierzchnia magazynowa — Jakość transportu lotniczego — Myto — Kontener

Bibliografia

• Huderek-Glapska S. (2010), Port lotniczy w systemie transportu intermodalnego, Logforum, nr 3
• Jóźwiak Z. (2010), Logistyka w Transporcie Ładunków Ponadnormatywnych Drogą lotniczą, Akademia Morska w Szczecinie, nr, 4
• Krawczyk S. (2011), Logistyka, teoria i praktyka, Difin, Warszawa
• Sztucki J., Gąsior M., Zając G., Szczelina M. (2011), Zarządzanie bezpieczeństwem lotnictwa cywilnego. Skrypt dydaktyczny, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław
• Szymonik A. (2014), Eurologistyka. Teoria i praktyka, Difin, Warszawa
• Wojciechowski Ł., Wojciechowski A., Kosmatka T. (2009), Infrastruktura magazynowa i transportowa, Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań

Autor: Krzysztof Staszkiewicz