Dni ustawowo wolne od pracy

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 23:35, 21 lis 2023 autorstwa Zybex (dyskusja | edycje) (cleanup bibliografii i rotten links)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Dni ustawowo wolne od pracy - są to niedziele oraz święta, które w ustawie z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy zostały ustanowione jako wolne[1]. W ustawie zostały ujęte oprócz świąt państwowych również święta religijne oraz niedziele, które dodatkowo zostały zapewnione na mocy konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z 25 kwietnia 1998 r[2].

Święta wymienione w ustawie jako dni wolne od pracy to[1]:

  • "1 stycznia - Nowy Rok,
  • 6 stycznia - Święto Trzech Króli,
  • pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
  • drugi dzień Wielkiej Nocy,
  • 1 maja - Święto Państwowe,
  • 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja,
  • pierwszy dzień Zielonych Świątek,
  • dzień Bożego Ciała,
  • 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
  • 1 listopada - Wszystkich Świętych,
  • 11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,
  • 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
  • 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia".

TL;DR

Artykuł omawia dni ustawowo wolne od pracy w Polsce, które obejmują niedziele, święta państwowe i religijne. Kodeks pracy określa przypadki, w których pracowanie w te dni jest dopuszczalne. Pracodawca musi zapewnić pracownikom, którzy pracują w niedzielę lub święto, inny dzień wolny lub wypłacić dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia. Pracownikom przysługuje co czwarta niedziela wolna, z wyjątkiem tych, którzy pracują tylko w weekendy i święta.

Przepisy kodeksu pracy dotyczące dni ustawowo wolnych od pracy

Kodeks pracy w artykule 15110 dokładnie określa przypadki, kiedy praca w niedzielę oraz święta wolne od pracy jest dopuszczalna. Są to[3]:

  • praca w straży pożarnej i służbach ratowniczych oraz prowadzenie akcji ratowniczej w sytuacjach gdy konieczna jest ochrona zdrowia ludzkiego, mienia, środowiska lub usunięcie awarii;
  • praca w ruchu ciągłym, czyli w przypadku gdy produkcja nie może zostać zatrzymana ze względu na stosowaną technologię[4];
  • praca w systemie zmianowym;
  • konieczność wykonania niezbędnych remontów;
  • praca w usługach transportowych i komunikacyjnych;
  • praca polegająca na pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
  • praca w obiektach rolnych i hodowlanych;
  • praca konieczna do realizacji codziennych potrzeb społeczeństwa, np. w usługach hotelarskich, gastronomicznych, turystycznych, oświatowych oraz w zakładach opieki zdrowotnej.
  • praca w miejscach pracy czynnych jedynie "w piątki, soboty, niedziele oraz święta";
  • praca wykonywana na rzecz podmiotów znajdujących się poza Polską przy pomocy środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych pod warunkiem ze w danym państwie zagranicznym dla którego są świadczone usługi są to dni pracy.

Pracodawca według artykułu 15111 kodeksu pracy osobom świadczących pracę w wyżej wymienionych przypadkach w niedzielę oraz święta wolne od pracy musi udzielić wolnego dnia w innym terminie[5]. W przypadku:

  • gdy pracownik pracował w niedzielę to wolny dzień należy mu się w najbliższych 6 dniach kalendarzowych przed lub po przepracowanej niedzieli[6]. Natomiast jeżeli pracownik nie jest w stanie odbyć dnia wolnego w wyżej wskazanym terminie to wtedy uzyskuje prawo do wykorzystania dnia wolnego do końca trwania okresu rozliczeniowego. W przypadku gdy takie rozwiązanie jest również niemożliwe do zastosowania to pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia wraz z pensją pracownikowi dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za przepracowaną niedzielę[7][8].
  • gdy pracownik pracował w święto ustawowo wolne od pracy to ma prawo do odbycia dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego[6]. Jednak jeżeli wykorzystanie w tym terminie dnia wolnego jest niemożliwe to pracownik otrzymuje wraz z pensją dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za przepracowany dzień[9][8].

Dodatkowo artykuł 15112 Kodeksu pracy stanowi że pracownik świadczący pracę w niedzielę nie może pracować w każdą niedzielę, pracodawca jest zobowiązany do przestrzegania prawa, że pracownikowi przysługuje przynajmniej co czwarta niedziela wolna. Nie dotyczy to pracownika, którego dni pracujące przypadają jedynie "w piątki, soboty, niedziele oraz święta" [4][10].


Dni ustawowo wolne od pracy — artykuły polecane
Dni wolne — Posiłki regeneracyjne — Świadczenie kompensacyjne — Czas pracy kierowcy — Przerwa w pracy — Świadczenie rodzicielskie — Doba pracownicza — Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego — Urlop na żądanie

Przypisy

  1. ↑ 1,0 1,1 Ustawa o dniach wolnych od pracy (2015)
  2. ↑ Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską (1998), Art. 9.
  3. ↑ Kodeks pracy (1974), Art.15110.
  4. ↑ 4,0 4,1 Kodeks pracy (1974), Art.138 par. 1.
  5. ↑ Kodeks pracy (1974), Art.15111. par.1.
  6. ↑ 6,0 6,1 Kodeks pracy (1974), Art.15111. par.1. pkt.1.
  7. ↑ Kodeks pracy (1974), Art.15111. par.2.
  8. ↑ 8,0 8,1 Kodeks pracy (1974), Art.1511. par.1. pkt.1.
  9. ↑ Kodeks pracy (1974), Art.15111. par.3.
  10. ↑ Kodeks pracy (1974), Art.15112.

Bibliografia


Autor: Paulina Małocha

Uwaga.png

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych.

Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Dni_ustawowo_wolne_od_pracy&oldid=194203”