Check-lista
| Check-lista |
|---|
| Polecane artykuły |
Lista sprawdzająca, lista kontrolna lub tzw. check-lista, (ang. checklist) jest prostym narzędziem umożliwiającym kontrolę poprawności i/lub ocenę stopnia ukończenia danego przedsięwzięcia. Narzędzie to składa się z serii pytań lub zagadnień dotyczących projektu lub jego środowiska. Listy kontrolne rozpowszechnione zostały w latach 60-tych i obecnie stosowane są w każdym obszarze projektowym.
Skuteczność check-listy zależy od jej złożoności. Im dokładniejsze i bardziej szczegółowe zawiera pytania, tym większa jest jej skuteczność, przy jednakże wydłużonym czasie jej sporządzania. W zarządzaniu projektami, zastosowanie list kontrolnych na etapie realizacji projektu pozwala na szybką ocenę stanu projektu oraz miejsc i przyczyn ewentualnych jego opóźnień.
Check-lista w zarządzaniu projektami powinna powstać w fazie planowania projektu, stanowi bowiem cenne narzędzie kontroli realizacji oraz kontroli końcowej każdego bardziej złożonego przedsięwzięcia.
Sporządza się także często pomocnicze listy kontrolne, zawierające tylko pewien wycinek zagadnień, którymi zainteresowane jest kierownictwo projektu. Takie listy, mogą być stosowane częściej dla podniesienia sprawności działań kierowniczych i bieżącej kontroli realizowanego projektu.
Zalety checklisty
Do zalet listy kontrolnej można zaliczyć:
- prostotę,
- łączy i klarownie przedstawia kolejne etapy postępowania,
- ułatwia komunikację,
- kładzie nacisk na pracę zespołową,
- zmniejsza ryzyko utraty ważnych informacji,
- systematyzuje działania,
- dyscyplinuje.
Zastosowanie checklisty
Lista kontrolna sprawdza się niemal w każdej dziedzinie życia. Początki jej stosowania w obszarze lotnictwa wiążą się z rokiem 1935, w którym nastąpiła katastrofa Boeinga 299. Po wnikliwej analizie przyczyn wypadku oraz sposobu sterowania samolotem z czterema silnikami eksperci doprowadzili do stworzenia listy kontrolnej i na jej podstawie zamawiali samoloty dla armii Stanów Zjednoczonych.
Innym miejscem, w którym check-lista wydaje się być niezbędna jest świat finansów. Służy ona jako hamulec dla inwestorów, aby przy podejmowaniu ryzykownych decyzji dotyczących przyszłości nie dali się bezmyślnie ponieść fali chwilowego sukcesu. Lista sprawdzająca wnosi ogromne korzyści również w sferze medycyny. Zgodnie z nią, swoje zadnia wykonują niemal wszyscy pracownicy począwszy od pielęgniarki, która zajmuje się pacjentami, przez anestezjologa, a kończąc na lekarzu obecnym na sali operacyjnej.
Z kolei najprostszy rodzaj checklist występujący w każdym domu stosują gospodynie domowe podczas pieczenia cista lub robienia zakupów.
Listy kontrolne a warunki pracy
W przypadku przedsiębiorstw check-listy odgrywają bardzo ważną rolę w procesie analizy warunków pracy. Przy ich pomocy można ocenić czynniki ryzyka w kolejnych obszarach miejsca pracy. Najbardziej znanymi listami kontrolującymi jakość pracy są:
- Lista Dortmundzka
- Lista kontrolna K.F.H. Murella
Listy te mają charakter uniwersalny dzięki czemu mogą być stosowane bez względu na charakter przedsięwzięcia.
Bibliografia
- Galiński P., Pisarewicz P. (red.), (2016). Zarządzanie ryzykiem i wartością organizacji, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, s. 98-102
- Gawande A. (2010). Checklist Manifesto, The (HB). Penguin Books India.
- Lubaś P. (2010). Diagnoza ergonomicznych czynników ryzyka, s. 6-10
- Parfitt M. K., & Sanvido, V. E. (1993). Checklist of critical success factors for building projects. Journal of Management in Engineering, 9(3), s. 243-249.
- Westerveld E. (2003). The Project Excellence Model®: linking success criteria and critical success factors. International Journal of Project Management, 21(6), s. 411-418.
Autor: Monika Pasik, Krzysztof Woźniak
