Technika skojarzeń

Techniki skojarzeń są narzędziami wykorzystywanymi w procesie zarządzania, które mają na celu pobudzenie kreatywności i generowanie nowych pomysłów poprzez łączenie różnych pojęć, idei, obrazów czy doświadczeń. Polegają one na świadomym tworzeniu skojarzeń między różnymi elementami, które na pierwszy rzut oka mogą nie mieć ze sobą żadnego związku.

Głównym założeniem technik skojarzeń jest to, że łączenie różnych, na pozór niepowiązanych ze sobą elementów, może prowadzić do powstania nowych perspektyw, rozwiązań i pomysłów. Dzięki nim możliwe jest wyjście poza utarte schematy myślenia i otwarcie się na nowe możliwości.

W praktyce techniki skojarzeń mogą być stosowane w różnych dziedzinach zarządzania, takich jak zarządzanie innowacjami, rozwiązywanie problemów, tworzenie strategii czy planowanie projektów. Są one szczególnie przydatne w sytuacjach, w których wymagane jest myślenie twórcze i generowanie nietypowych rozwiązań.

Warto zaznaczyć, że techniki skojarzeń są narzędziami, które można wykorzystać zarówno indywidualnie, jak i w grupie. W przypadku pracy zespołowej, skojarzenia i pomysły każdego uczestnika mogą stanowić cenne źródło inspiracji dla całej grupy. Dlatego też techniki skojarzeń często są wykorzystywane w ramach warsztatów i spotkań, mających na celu generowanie innowacyjnych rozwiązań.

Skojarzenia swobodne=

Techniki oparte na skojarzeniach swobodnych to:

• Metoda analogii - świadome poszukiwanie podobieństw między przedmiotami i warunkami danymi w zadaniu a innymi przedmiotami i warunkami,
• Metoda burzy mózgów - Burza mózgów - metoda stworzona przez A. Osborna, generowanie pomysłów na zasadzie dowolnych skojarzeń w grupie osób uczestniczących w takiej sesji, a następnie ocena rozwiązań,
• Metoda dyskusji 66 - znana także jako metoda Philips 6/6, polega na podejmowaniu przez sześcioosobowe zespoły dyskusyjne w warunkach stresu w czasie sześciu minut decyzji,
• Metoda Gordona - pokrewna burzy mózgów, z różnicą w tym, że prowadzący sesję zna rozwiązanie problemu,
• Metoda "kruszenia" - metoda ta polega na kruszeniu rozwiązań tradycyjnych poprzez zakwestionowane stany istniejącego,
• Metoda niekompetencji - polega na zebraniu poglądów niespecjalistów na dane zagadnienie z nadzieją, potwierdzoną przez doświadczenie, że jeżeli na tysiąc pomysłów, które zostaną przedstawione, dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć będzie absurdalnych, to tysięczny, który okaże się istotny, będzie być może odmienny od wszystkiego, co mógłby sobie wyobrazić specjalista,
• Metoda "nowego spojrzenia" - polega na oddaleniu w czasie i przestrzeni co pozwala na nowe spojrzenie na stary problem,
• Metoda synkretyczna - stworzona przez Gordona i Princa polega na wyróżnieniu i zaakcentowaniu w procesie rozwiązywania problemu dwóch wzajemnie zazębiających się faz - oswojenia problemu i wyobcowania problemu,
• Metoda sytuacyjna - metoda zrodziła się w Stanach Zjednoczonych, jej podstawą jest opis sytuacyjny, który musi autentyczne odzwierciedlać zaistniałą sytuację,
• Metoda teratologiczna - zakłada, że rozwiązanie paradoksalne może doprowadzić do efektywnego rozwiązania problemu,
• Metoda wykorzystania błędów - zakłada, że pozytywnym źródłem rozwiązania problemu może być fałszywa hipoteza,

Skojarzenia wymuszone

Techniki oparte na skojarzeniach wymuszonych to:

• Metoda delficka - polega na wypełnianiu przez specjalistów kwestionariuszy z wcześniej przygotowanymi pytaniami, w ten sposób zebrane informacje zostają poddane dalszej weryfikacji,
• Metoda "dobrych przykładów" - jest rodzajem symulacji oraz tworzenia pomysłów na podstawie konkretnych przypadków,
• Metoda macierzy odkrywczej - polega na opracowaniu tablic krzyżowych kombinacji cech charakterystycznych dla danego problemu,
• Metoda nakładania - zakłada powstanie nowych wynalazków na zasadzie skrzyżowania dwóch różnych przedmiotów,
• Metoda przekładu - polega na wzbogacaniu definicji problemu przez obcojęzyczne zwroty,
• Metoda przeniesienia analogicznego - polega na zbadaniu możliwości przenoszenia pewnych prawidłowości z jednych dziedzin do innych,
• Metoda przeniesienia koncepcji - opiera się na przenoszeniu ugruntowanego terminu w jednej dziedzinie do innej prze jednoczesnym nowym jego zdefiniowaniu,
• Metoda "reszt" - zakłada wykorzystanie wcześniej porzuconych lub uznanych za bezużyteczne idei na zasadzie wykorzystania odpadów przemysłowych,
• Metoda twierdzeń ogólnych - polega na rozwiązywaniu problemów za pomocą twierdzeń zachowujących swą ważność dla różnych dziedzin i w długim okresie,
• Metoda "ustawiania na nowo" - opiera się na wprowadzeniu zmian systemowych nie prowadzących jednakże do zmian zasad funkcjonowania systemu jako całości.

Technika skojarzeń — artykuły polecane

Sztuczna inteligencja — Synektyka Gordona — Metody heurystyczne — Analityczne myślenie — Algorytm przetwarzania — Badania podstawowe — TRIZ — Introspekcja — Koewolucja

Bibliografia

• Martyniak Z. (1987), Organizatoryka, PWE, Warszawa
• Martyniak Z. (1997), Wstęp do inwentyki, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Martyniak Z. (1999), Metody organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Mikołajczyk Z. (2002), Techniki organizatorskie w rozwiązywaniu problemów zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Magdalena Niemczyk