Do-It-Yourself

Do-It-Yourself
Polecane artykuły
Hand made Centrum nauki Historia pieniądza Marketing mobilny Jachting Rozszerzona rzeczywistość Dzieło sztuki Przesyłka kurierska Środki masowego przekazu

Do-It-Yourself (DIY) to sposób budowania, modyfikowania lub naprawiania przedmiotów lub maszyn bez pomocy ekspertów lub profesjonalistów. W języku polskim odpowiednik DIY to "zrób to sam".

Zdaniem E. Kępy, "kultura DIY jest sposobem nowego ujmowania rękodzieła tradycyjnego i twórczej aktywności osób je wykonujących, często funkcjonujących poza instytucjami, takimi jak muzea czy ośrodki edukacyjne."

Według Katarzyny Orszulak-Dudkowskiej, DIY poza tradycyjnym rzemiosłem i rękodziełem obejmuje również:

• wykonywanie mebli,
• pielęgnację ogrodu,
• dekorowanie domu lub mieszkania,
• samodzielne naprawy samochodów,
• majsterkowanie i naprawianie starych przedmiotów,
• prace rękodzielnicze,
• gotowanie.

Historia

Samodzielne remontowanie, przebudowa oraz dekorowanie wnętrz było znane pod nazwą "do it yourself” już na początku XX w.. Zjawisko to zagościło w świadomości Amerykanów w latach 50. XX w., kiedy samodzielne tworzenie wystroju czy też wykonywanie mebli było postrzegane jako wyraz kreatywności i rozsądku. W latach 70. XX w. zaczęły pojawiać się poradniki "DIY”. "Zrób to sam” stało się częścią filozofii punk i anty-konsumpcjonizmu. Z biegiem czasu "DIY” było coraz częściej łączone z ekologią, zgodnie z zasadą 3R (od ang. reduce, reuse, recycle), w która zachęca aby wykorzystywać już posiadane przedmioty. Obecnie "DIY” jest trendem, który zdobywa coraz większą popularność, za sprawą internetu oraz coraz większej ilości wydawanych poradników.

DIY w Polsce

W Polsce, "DIY” zostało wymuszone przez niedobór produktów, spowodowany realiami PRL-u. Trudna sytuacja gospodarcza w kraju sprawiła, że ludzie samodzielnie wykonywali całą gamę czynności, od samodzielnego szycia ubrań do napraw samochodów.

Adam Słodowy jest znany z popularnego w czasach PRL programu telewizyjnego "Zrób to sam”, w którym wyjaśniał jak z prostych, łatwych do pozyskania materiałów samodzielnie wykonywać różne przedmioty i urządzenia. Program miał ponad 500 odcinków i był emitowany do 1983 r.. W latach 70. pisał scenariusze do edukacyjnego serialu animowanego "Pomysłowy Dobromir”, który w czasach niedoboru przyciągał wielu młodych widzów. W swojej karierze wydał także wiele książek poświęconych tematyce majsterkowania.

• Scenariusze:
  • "Pomysłowy Dobromir" - serial animowany emitowany w latach 1973–1975,
  • "Pomysłowy Wnuczek" - serial animowany emitowany w latach 1984-1988,
  • "Śrubokręt i Śrubka" - film animowany wyprodukowany w 1976 r.
• Książki:
  • "Budowa samochodu amatorskiego",
  • "Podręcznik kierowcy amatora",
  • "To wcale nie jest trudne",
  • "Budujemy przyczepki campingowe",
  • "Samochód bez tajemnic",
  • "Lubię majsterkować",
  • "Majsterkowanie dla każdego",
  • "Majsterkuję narzędziami EMA-COMBI",
  • "Sam obsługuję samochód",
  • "Diabły drzemią na ścianach" (zbiór opowiadań).

Popularne programy i poradniki DIY

• Przykłady książek i poradników o tematyce DIY
  • DaWanda- "DIY. Żyj pięknie!",
  • Geier Michael Jay- "Jak naprawić sprzęt elektroniczny. Poradnik dla nieelektronika",
  • Gööck Roland- "Zrób to sam",
  • Słodowy Adam -"Lubię majsterkować",
  • Southern Nik- "Jak nie zabić swoich roślin",
  • Szymańska Maria- "DIY. Zrób to sama".
• Przykłady kanałów o tematyce DIY na platformie Youtube
  • 5-Minute Crafts,
  • 5 sposobów na,
  • Adam Savage’s Tested,
  • Draw With Jazza,
  • How to,
  • I Like To Make Stuff,
  • Make:,
  • Punished Props Academy.

DIY w sklepach

Z powodu coraz większego zainteresowania tematyką DIY, sklepy zajmujące się handlem materiałami budowlanymi coraz częściej sprzedają produkty do majsterkowania oraz dekorowania wnętrz. Niejednokrotnie oferują również doradztwo w tym zakresie. Ilość marketów budowlanych wciąż wzrasta a ich asortyment poszerza się.

• Przykłady sklepów oferujących artykuły budowlane oraz przeznaczone dla majsterkowiczów:
  • Bricomarché,
  • Brico Dépôt,
  • Castorama,
  • Leroy Merlin,
  • OBI,
  • PSB-Mrówka.

Bibliografia

• Kępa E. (2017).Kultura DIY i tradycyjne rękodzieło, "Актуальные проблемы дизайна и дизайн-образования" nr.33.
• Kowalik H. (2004). Nazywali go Pan Zrób to Sam, "Przegląd", nr 07/2004.
• Kuznetsov S.;Paulos E. (2010).Rise of the expert amateur: DIY projects, communities, and cultures, "Proceedings of the 6th Nordic Conference on Human-Computer Interaction: Extending Boundaries", s. 295-304.
• Ł.K.Urodził się Adam Słodowy, Muzeum Historii Polski "Kalendarium historyczne", CC BY 3.0 PL.
• Orszulak-Dudkowska K. (2016)."Zrób to sam/Do it yourself”. Nowe oblicza rzemiosła i rękodzieła w kulturze współczesnej, "Zeszyty Wiejskie”, t.22.
• Watson M.; Shove E. (2008). Product, Competence, Project and Practice DIY and the dynamics of craft consumption, "Journal of Consumer Culture", nr 8.

Przypisy

Autor: Klaudia Wiech