Metodyka
| Metodyka |
|---|
| Polecane artykuły |
Metodyka - pojęcie pokrewne metodzie i metodologii, skupiające się wokół zbioru środków i działań (metod) wybranych do realizacji określonego zadania czy rozwiązania konkretnego problemu.
Metoda, metodyka i metodologia
Między definicją metodyki, a definicjami metody i metodologii, jest ścisły związek, a pojęcia te, z uwagi na podobieństwo, są często mylone.
W odróżnieniu od metodologii, która z definicji jest nauką o czynnościach (procedurach) poznawczych (J. Apanowicz 2002, s. 9) i pomaga znaleźć odpowiedź na pytanie o podmiot badań - jakie obszary należy zbadać, jakie problemy rozwiązać - metodyka oscyluje wokół definiowania konkretnych ścieżek celem zrealizowania tychże problemów czy zadań, stawiając pytania o sposób wykonania. Na sposób wykonania z kolei składa się określony zbiór działań, często powtarzalnych - tym zbiorem jest metodyka właśnie, a działania są metodami. Obrazując zależność między tymi pokrewnymi sobie definicjami, możemy przedstawić zawieranie się zakresów znaczeniowych każdego z nich, zaczynając od najbardziej szczegółowego po ten znaczeniowo najbardziej szeroki:
sposób (metoda) → zbiór zasad określających metody (metodyka) → zbiór określający dziedziny badań, na których opierają się metody badań (metodologia) (Wróblewski D i in. 2018, s. 128)
Metodologia w odniesieniu do nauki analizuje nie tylko procedury badawcze, lecz także jej wytwory: pojęcia, hipotezy, twierdzenia (S. Snihur 2004, s. 8). Podczas gdy metodologia stawia pytania CO należy zrobić, metodyka szuka odpowiedzi na pytanie JAK to należy zrobić.
Metodyka w nauczaniu
Metodyka najczęściej kojarzona jest z kształceniem. W nauczaniu metodyką nazywa się dział dydaktyki, koncentrujący się na poszukiwaniu i opisywaniu efektywnych sposobów nauczania określonego przedmiotu poprzez analizę celów, treści, metod oraz form organizacyjnych kształcenia. (E. Czerwonka, E. Waszkuć, s. 4)
W edukacji, tak samo jak w każdej innej dziedzinie, metodyka zajmuje się praktycznymi aspektami - w tym przypadku metodami nauczania wybranych treści, najczęściej przedmiotów nauki szkolnej. Choć wychodząca z szerszej znaczeniowo metodologii nauczania, metodyka jest praktyczna i sprowadza się do poszukiwania dróg (sposobów) racjonalnego działania poprzez możliwie dokładna analizę treści przedmiotowych oraz oparte na doświadczeniu nauczycielskim rozpoznanie metod i środków umożliwiających uczniom opanowanie tych treści.
Metodyka w zarządzaniu
W kontekście zarządzania i organizacji zasobów, metodyka ściśle związana jest z rozmaitymi koncepcjami zarządzania i możliwościami ich wykorzystania w praktyce, a także efektami ich zastosowania. W szerszym rozumieniu metodyka będzie prezentacją całościowego postępowania, w węższym zaś będzie to technika wykonania konkretnego działania mająca na celu uzyskanie określonego założenia. Wybór właściwych metod i instrumentów ich wprowadzenia do zarządzania staje się obecnie jednym z podstawowych problemów zarządzania. (S. Lachiewicz, M. Matejuna 2007, s. 7)
Metody zarządzania w przedsiębiorstwie rozumiane są jako powtarzalne sposoby działania, służące osiągnięciu określonego celu i możliwe do wielokrotnego powtarzania. (Wróblewski D i in. 2018, s. 129)
Metody, będące przedmiotem licznych opracowań literatury naukowej i specjalistycznej, stanowić mają wsparcie w realizacji funkcji zarządzania. Metodyki różnych aspektów zarządzania koncentrują się wokół zagadnień rzutujących na sprawność i skuteczność osiągania zamierzonych celów zarówno w przedsiębiorstwach, jak i w innych instytucjach.
Skuteczne zarządzanie wymaga posiadania określonych umiejętności, a samo wdrożenie metod organizacji i zarządzania może pomóc, ale nie gwarantuje osiągnięcia zakładanych celów. Niezbędnym do oceny jest systematyczne poszerzanie wiedzy oraz zdobywanie doświadczeń z praktyki zarządzania.
Przykładowe metody w zarządzaniu
Przykłady metod i zbiorów metod stosowanych w zarządzaniu, umożliwiających poprawę skuteczności relizacji zarządzania:
- Metodyka oceny i zarządzania ryzykiem
- Metodyka zarządzania projektami - metodyka PMI
- Metodyka weryfikacji, kontroli i zarządzania przez kontrolę
- Metodyka planowania
- Zarządzanie jakością
- Zarządzanie zmianą
- Metody heurystyczne
(J. Mioduszewski i in. 2013)
Bibliografia
- Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Gdynia
- Czerwonka E. Waszkuć E., Metodyka nauczania przedmiotów, Kielce
- Lachiewicz S., Matejuna M. (2007), Problemy współczesnej praktyki zarządzania Tom I, Łódź
- Martyniak Z. (1999), Metody organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków
- Mioduszewski J. (red.) (2013), Metody organizacji i zarządzania, Olsztyn
- Snihur S. (2004), Elementarne zagadnienia logiki, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, ISBN 83-7244-495-1
- Wróblewski D. (red.) (2018), Zarządzanie ryzykiem: Przegląd wybranych metodyk, Józefów
Autor: Kamil Trembacz, Tomasz Małkus
