Metoda LIFO
LIFO (ang. Last In First Out, co oznacza - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło) - inaczej nazywana metodą najpóźniejszej dostawy - jest to metoda wykorzystywana w zarządzaniu zapasami oparta na założeniu, że najpierw wydawane są (z przeznaczeniem do produkcji lub sprzedaży) te materiały, towary, wyroby gotowe, które jako ostatnie zostały przekazane do magazynu. Wynika to z założenia, z którego zgodnie z założeniami metody tej wynika, że najpierw zużyte mają zostać materiały znajdujące się najkrócej w magazynie (D. Czerwińska-Kayzer 2010, s. 139).
Zasadę LiFo (ostatnie weszło - pierwsze wyszło) stosuje się często w przypadku towarów, które muszą być składowane w większych ilościach. Ten rodzaj magazynowania sprawdzi się w przypadku bezpiecznego składowania ciężkich produktów.
TL;DR
Metoda LIFO (najpóźniejszej dostawy) jest używana w zarządzaniu zapasami, polega na wydawaniu najpierw ostatnio dostarczonych towarów. Metoda ta jest stosowana często w przypadku składowania większych ilości towarów. W Polsce stosuje się inne metody wyceny zapasów, takie jak FIFO czy średnia ważona. Metoda LIFO zaniża zysk i wartość zapasów końcowych, jest korzystna w warunkach wysokiej inflacji, ale jest zakazana przez Międzynarodowy Standard Rachunkowości. Przykład obliczeń pokazuje, że metoda LIFO zwiększa koszty dla sklepu.
Podstawy prawne dotyczące wyceny zapasów
Zgodnie z art. 34 ust. 4 ustawy o rachunkowości towary wyceniać można za pomocą kilku metod:
- "według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów;
- przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła) (metoda FIFO)
- przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła)" (metoda LIFO)
Z kolei Międzynarodowy Standard Rachunkowości podaje odmienne metody ustalania zapasów, nie uwzględniając przy tym metody LIFO:
- metoda identyfikacji szczegółowej
- metoda FIFO
- metoda średniej ważonej.
Ze względu na zapis w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości metoda LIFO istnieje już tylko w teorii oraz w zapisie ustawy, gdyż została ona zabroniona przez MSR.
Różnice między metodą LIFO, a metodą FIFO
| LIFO | FIFO |
| ostatnie przyszło - ostatnie wyszło | pierwsze przyszło - pierwsze wyszło |
| zachowuje zasadę współmierności kosztów z przychodami | narusza zasadę współmierności kosztów z przychodami |
| zaniża zysk bieżącego okresu | zawyża zysk bieżącego okresu |
| zaniża wartość zapasów końcowych | wykazuje stosunkowo realny stan zapasów końcowych |
| korzystna w warunkach wysokiej inflacji | nie dostosowuje wartości do inflacji |
| niestosowana w Polsce | często stosowana |
(D. Czerwińska-Kayzer 2010, s. 139)
Z powyższej tabeli wynika, że metoda fifo jest odwrotnością metody lifo.
Przykład
W sklepie ABC dokonano zakupów tego samego rodzaju towarów w następującej konfiguracji: 1. 5.05.2010-20 szt. batoników po 3 zł 2. 10.05.2010-20 szt. batoników po 2,80 zł 3. 18.05.2010-20 szt. batoników po 3,30 zł Kilka dni później sklep sprzedał 50 sztuk batoników w cenie - 4 zł. Za pomocy metody LIFO zaksięgowane zostaną powyższe operacje, co jednocześnie pozwoli na obliczenie zysku ze sprzedanych towarów.
| cykl dostawy | liczba sztuk | cena/szt. | wartość całkowita |
| 1 | 20 szt. batoników | 3 zł | 60 zł |
| 2 | 20 szt. batoników | 2,80 zł | 56 zł |
| 3 | 20 szt. batoników | 3,30 zł | 66 zł |
| cykl sprzedaży | liczba sztuk | cena/szt. | wartość całkowita |
| 1 | 20 szt. batoników | 3,30 zł | 66 zł |
| 2 | 20 szt. batoników | 2,80 zł | 56 zł |
| 3 | 10 szt. batoników | 3 zł | 30 zł |
| stan końcowy | 10 szt. batoników | 3 zł | 30 zł |
Analizując powyższą tabelę możemy obliczyć, że koszty zakupu towarów znajdujących się w sklepie wynoszą: 182 zł.
Natomiast koszty towarów wydanych będą wynosiły 152 zł. Sprzedano za łącznie 200 zł. Sklep sprzedając batoniki po 4 zł zarobił zatem: 48 zł.
Powyższe zadanie można obliczyć analogicznie za pomocą metody FIFO. Pozwoli ona na porównanie sposobu obliczania wyceny zapasów oraz porównanie ich opłacalności w tym przypadku.
| cykl dostawy | liczba sztuk | cena/szt. | wartość całkowita |
| 1 | 20 szt. batoników | 3 zł | 60 zł |
| 2 | 20 szt. batoników | 2,80 zł | 56 zł |
| 3 | 20 szt. batoników | 3,30 zł | 66 zł |
| cykl sprzedaży | liczba sztuk | cena/szt. | wartość całkowita |
| 1 | 20 szt. batoników | 3 zł zł | 60 zł |
| 2 | 20 szt. batoników | 2,80 zł | 56 zł |
| 3 | 10 szt. batoników | 3,30 zł | 33 zł |
| stan końcowy | 10 szt. batoników | 3,30 zł | 33 zł |
W przypadku zastosowania metody FIFO, czyli wydawania w pierwszej kolejności zapasów, które wyszły wcześniej, sklep wydał 149 zł na 50 sprzedanych batoników.
Zarobiono zatem na nich 51 zł. Z tego wynika, że metoda LIFO zwiększa wartość kosztów dla sklepu.
Bibliografia
- Czerwińska-Kayzer D. (2010), Agrobiznes. Podstawy rachunkowości, WSiP, Warszawa
- Dobija D. (1999), Przewodnik po rachunkowości, Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa
- ogolne-metody-ewidencji-i-wyceny-towarow.html Ogólne metody ewidencji i wyceny towarów (2016). "Rachunkowość w jednostkach handlowych - Dodatek nr 9 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości", nr 12 (420)
- 'Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Tekst mający znaczenie dla EOG) Document 32008R1126
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
Autor: Marta Noworyta
 |
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |
