Wyciek danych

Z Encyklopedia Zarządzania
Wyciek danych
Polecane artykuły

Wyciek danych to niepożądane zdarzenie skutkujące upowszechnieniem danych, przyczyną którego jest utrata lub nieautoryzowane użycie [1]. Do takiej sytuacji dochodzi gdy atrybuty bezpieczeństwa nie zostały zachowane. Według normy PN-I-13335-1 atrybuty bezpieczeństwa informacji to: poufność, autentyczność, dostępność integralność danych, integralność systemu, integralność, rozliczalność, niezawodność[2].

Przyczyny utraty danych

Wyciek danych spowodowany jest[3]:

  • Zagrożeniami wewnętrznymi:
    • błędy użytkowników, wyrządzone brakiem odpowiednich szkoleń lub niedbałością w wykonywaniu swoich obowiązków,
    • celowe działania niezadowolonych lub skorumpowanych pracowników, skutkujące kradzieżą, fałszerstwem, zniszczeniem a nawet podpaleniem,
    • niesprawność systemów informatycznych i sprzętowych, spowodowana zużyciem lub nieprawidłowym użytkowaniem.
  • Zagrożeniami zewnętrznymi:
    • umyślne ataki na system informacyjny skutkujące utratą danych,
    • awaria sprzętu, wynikającą z braku prądu,
    • kataklizmy naturalne takie jak powódź, pożar, trzęsienie ziemi,
    • katastrofy budowlane, komunikacyjne.

Baza danych a nieautoryzowane użycie

Zasoby informacji i wiedzy magazynowane są w bazach dzięki profesjonalnemu oprogramowaniu. W bazie danych organizacji znajdują się dane pracowników, informacje o organizacji, meta dane oraz para dane [4]. Te bardzo wrażliwe informacje mogą zostać użyte przez nieuprawnione podmioty. Analizując trójkąt niematerialnych zasobów organizacji, można wywnioskować, że w przypadku wycieku z bazy danych, tylko wyselekcjonowane dane, poddane analizie oraz przedstawione w odpowiedni sposób staną się użyteczną informacją. Gdy istotne informacje zostają zinterpretowane przez odbiorcę i mają dla niego wartość, wtedy stają się wiedzą. Zdobytą wiedzę można wykorzystać przeciwko organizacji [5][6].

Rys. 1. Hierarchia DIKW: data, information, knowledge, wisdom (źródło: M. Grabowski, A. Zając 2009, s. 102)

Bezpieczeństwo i regulacje prawne

Istnieje akt prawny który reguluje politykę bezpieczeństwa informacji w Polsce: "Art.1.Bazy danych podlegają ochronie określonej w ustawie niezależnie od ochrony przyznanej na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1231) bazom danych spełniającym cechy utworu". [7]

Aby zapewnić bezpieczeństwo i zapobiec wyciekom danych trzeba ciągle doskonalić systemy informacyjne. "Bezpieczeństwo nie jest działaniem jednorazowym polegającym na wdrożeniu zabezpieczeń, lecz ciągłym, dynamicznym i złożonym procesem, wymagającym stałego nadzoru i przystosowania do zmiennych warunków otoczenia. Ponadto bezpieczeństwo należy rozpatrywać w aspekcie organizacyjnym, technicznym oraz prawnym[8]".

W przypadku danych osobowych, ujawnienie ich lub modyfikacja przez nieuprawnione podmioty jest regulowana aktem prawnym "Art.43.Osoby, które zostały upoważnione do przetwarzania danych osobowych, są obowiązane do zapewnienia bezpieczeństwa danych osobowych, w tym ochrony przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem danych osobowych oraz ich przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, jak również do zachowania w tajemnicy udostępnionych danych osobowych oraz sposobów ich zabezpieczenia[9] ".

Tylko ciągłe doskonalenie funkcjonowania systemów bezpieczeństwa, wdrażanie ostrych procedur i prowadzenie cyklicznych szkoleń pracowników może zmniejszyć ryzyko lub prawie wyeliminować zagrożenie wycieku danych [10].

Przypisy

  1. ↑ J. Madej 2011, s. 37
  2. ↑ ISO/IEC TR 13335/PN-I-13335-1
  3. ↑ J. Czekaj 2012, s. 126-132
  4. ↑ J. Kisielnicki 2013, s. 39-40
  5. ↑ M. Grabowski, A. Zając 2009, s. 111-113
  6. ↑ J. Kisielnicki 2013, s. 27-28
  7. ↑ Ustawa o ochronie baz danych, 2001, s. 3
  8. ↑ J. Czekaj 2012, s. 128
  9. ↑ Ustawa o ochronie danych osobowych przetwarzanych w związku z zapobieganiem i zwalczaniem przestępczości, 2018, s. 14
  10. ↑ J. Kisielnicki 2013, s.42

Bibliografia

  • Czekaj J. (2012), Podstawy zarządzania informacją, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
  • Grabowski M., Zając A. (2009), Dane, informacja, wiedza - próba definicji, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 798, s. 11-113
  • Kisielnicki J. (2013), Systemy informatyczne zarządzania, Placet, s. 27-28, 39-40, 42
  • Madej J. (2011), Wydatki na bezpieczeństwo systemów informatycznych : inwestycja czy koszt funkcjonowania systemu?, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 865, s. 37
  • Ustawa o ochronie baz danych, Dz.U. 2019 poz. 125
  • Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych, Dz.U. 2018 poz. 1000

Autor: Alicja Wojciechowska


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Wyciek_danych&oldid=171435”