Insider

Insider
Polecane artykuły
Cyberbezpieczeństwo Beneficjent Ustawa o ochronie informacji niejawnych Anonimizacja danych Inspektor ochrony danych Rola związków zawodowych w firmie Ustawa o dostępie do informacji publicznej Tantiema Organizacje pożytku publicznego

Insider - osoba zawierająca transakcję wykorzystującą cenotwórczą oraz niejawną informacje, pochodząca z "wewnątrz "danego przedsiębiorstwa (Michalski, 2015, s. 7). Osoba pracująca w instytucji bądź organizacji, czerpiąca korzyści z informacji poufnych, czyli takich, które dopiero będą opublikowane według nałożonych na emitentów obowiązków informacyjnych (tj, raportów bieżących i okresowych), które mogą wpłynąć na ceny walorów po jej udostępnieniu (Błaszczyk, 2015 s. 11-12).

Definicja Insidera według prawa polskiego

Insider to potoczne określenie przestępcy ujawniającego informacje poufne. Według ustawodawstwa polskiego, insiderów można podzielić według trzech kategorii, które określają jakie więzi łączą insidera ze źródłem, z którego czerpie informacje (Kuciński, 2000, s. 111-113).

• Insider Pierwotny - osoba, która uzyskała dostęp do danych informacji poufnych poprzez zajmowane stanowisko bądź pełnioną funkcje. Według Dyrektywy w sprawie nadużyć na rynku, art. 2 ust.1 "państwa członkowskie zabraniają każdej osobie, (..) posiadającej informacje wewnętrzne, wykorzystywania takich informacji poprzez nabywanie lub zbywanie lub próbę nabycia lub zbycia, na rachunek własny lub na rachunek strony trzeciej, bezpośrednio lub pośrednio, instrumentów finansowych, których informacje te dotyczą". Pojęcie to zostało wprowadzone do polskiego prawa poprzez artykuł 156 ust.1 pkt 1, " każdy, kto posiada informację poufną w związku z pełnieniem funkcji w organach spółki, posiadaniem w spółce akcji lub udziałów lub w związku z dostępem do informacji poufnej z racji zatrudnienia, wykonywania zawodu, a także stosunku zlecenia lub innego stosunku prawnego o podobnym charakterze, nie może wykorzystywać takiej informacji"(Ustawa z dn. 29 VII 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi).

• Insider wtórny - jednostka która pozyskuje informacje poufne poprzez inną osobę, która posiada bezpośredni dostęp do informacji (insidera pierwotnego). Są to osoby, które nie mają dostępu bezpośredniego do informacji, przez co tym bardziej nie powinny być w posiadaniu danych informacji. Takimi osobami mogą być krewni, którzy posiadają takowe informację poprzez pracę w przedsiębiorstwie (np. kradzież danych z bazy informacyjnej emitenta).
• Insider pierwotny-wtórny - pracownik przedsiębiorstwa posiadający dostęp do informacji niejawnych, który jednocześnie uzyskuję bazę danych z innego przedsiębiorstwa, dzięki pracownikowi innego przedsiębiorstwa.

Chińskie mury

W celu obrony przedsiębiorstwa przed niebezpieczeństwem związanym z Insider Tradingiem, została opracowana strategia obronna zwana chińskimi murami. Strategia ta polega na stawianiu metaforycznej ściany między departamentami instytucji finansowej, aby zapewnić tamowanie przepływu informacji z działu do działu. Chińskie mury wprowadzane są do przedsiębiorstwa dzięki wewnętrznym statutom i regulaminom, umożliwiające nałożenie sankcji przepisami tamującymi transfer informacji (Dusza, 2011, s. 159). Nazwa tej strategii nawiązuje do chińskiego zabytku. Ekonomista Michael Becket w sposób ironiczny szuka innych powiązań pomiędzy nazwa strategii a chińskim murem, twierdząc, że "jest wprawdzie rzucający się w oczy i drogi, ale jednocześnie nieskuteczny, jeżeli chodzi o podstawowy cel jego powstania"(Becket 1993, s. 12). Niemniej jednak nie wykształciła się dotychczas skuteczniejsza strategia od tej, pomimo że nie jest skuteczna w 100%, to zapewnia pewnie stopień ochrony.

Bibliografia

• Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi,(2005) Dz.U. 2014 poz. 94
• Becket M. (1993), Bluff Your way In finance, Ravette Books, Londyn, p. 12
• Błaszczyk C. (2015), Libertarianizm wobec kryminalizacji "insider tradingu, Studia Prawno-Ekonomiczne, v. XCVII, s. 11-42
• Dusza M. (2011), Najgroźniejsze przestępstwa giełdowe. Implikacje i sposoby przeciwdziałania, Uniwersytet Warszawski. Wydział Zarządzania, Warszawa, s. 159
• Dyrektywa w sprawie nadużyć na rynku(2014), Art. 2 ust. 1
• Kremer K. (2018) (Insider Trading - Najczęściej popełniane oszustwo giełdowe, Uniwersytet Opolski Wydział Prawa i Administracji, s. 88-100
• Kuciński R. (2000), Przestępstwa giełdowe, C.H. Beck, Warszawa, s. 111‒113
• Michalski P. (2015), Insider trading z perspektywy regulacji europejskich, polskich i szwajcarskich, Wydawnictwo edu-Libri, Kraków, s.7
• Niedużak M. (2013), Badanie występowania transakcji z wykorzystaniem informacji poufnych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, Zeszyty Naukowe UEK, nr 904, s. 71-87
• Szumilas E. (2016) Przestępstwo insider trading w polskim systemie prawnym ‒ wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne, Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ 2016/2, s. 4-6

Autor: Ewelina Niedojadło

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.