Założenia koncepcji wariantowania
| Założenia koncepcji wariantowania |
|---|
| Polecane artykuły |
Projektowanie organizatorskie zajmuje znaczące miejsce w koncepcjach badania organizacji. W skład analizy działań obejmującej proces usprawniania organizacji wchodzą następujące procedury:
- badania nad zadaniem projektowym
- wariantowanie rozwiązań organizacyjnych
- czynności zmierzające do opracowania projektu rozwiązania
Wariantowanie rozwiązań organizacyjnych wiąże się z problemami cząstkowymi takimi jak: tworzenie wariantów rozwiązań, ustalenie kryteriów oceny, ocena i wybór racjonalnego rozwiązywania optymalnego. Pomiędzy wymienionymi kwestiami występują następujące powiązania:
- merytoryczne (biorą swój początek z zadania, które powinno zostać wykonane; wiążąc problemy cząstkowe przedstawiają wieloaspektowe zależności występujące wśród nich)
- formalne (wyznaczają kolejność rozwiązywania problemów)
- metodyczne (określają metod i techniki pomocniczych, wyznaczające kolejne działania)
W skład wariantowania rozwiązań organizacyjnych wchodzą następujące cząstkowe problemy badawcze:
- analiza potrzeb problemu cząstkowego dla potrzeb jego wariantowania
- tworzenie wariantów rozwiązań
- ustalenie kryteriów oceny
- ocena i wybór racjonalnego wariantu rozwiązania organizacyjnego
Założenia badawcze metody wariantowania rozwiązań organizacyjnych tworzą dwie grupy:
- Wynikające z faktu, że ta propozycja metodyczna jest fragmentem metodyki projektowania organizacyjnego
- Odnoszące się do samej metody oraz związane z poszczególnymi jej problemami cząstkowymi
Koncepcje wariantowania mogą być oparte na:
- zasadzie kombinatoryjnej,
- uniwersalności.
Założenia odnoszące się do poszczególnych problemów cząstkowych:
- analiza problemu projektowego dla potrzeb wariantowania
przedstawienie metody wyrażenia kwestii organizacyjnej, koncentrującej się na jej najważniejszych cechach i uwzględniającej tylko je w wariantowaniu założenie generalnych wytycznych oceny rozwiązań, przesłanka ta ma na celu przedstawienie sytuacyjnych konieczności funkcjonowania systemu wytwórczego oraz ustalenie uzgodnionej zasady wyboru sensownego rozwiązania organizacyjnego (wybór może być dokonywany w warunkach ryzyka i niepewności lub w warunkach niepewności; ustalono, że taktyką wyboru będzie reguła addytywnych różnic użyteczności)
- tworzenie wariantów rozwiązań
wszystkie zagadnienia i problemy można opisać w oparciu o uzgodnione elementy składowe; dla kwestii organizacyjnej będą to jej parametry P1 P2 P3 P 4; sposób jaki dobieramy musi gwarantować, realizacje zadania z uwzględnieniem wymagań narzuconych przez analizę kombinatoryczną; poszczególnym parametrom można przyporządkować pewne wartości; stosując tą taktykę stwarzamy zbiory parametrów i odpowiadających im wartości
Tab. 1. Schemat morfologii problemu organizacyjnego
| Parametry | Wartości parametrów | |||||
|
P1 P2 P3 . . . Pr |
1 | 2 | 3 | 4 | ..... . | M |
| P11
P12 P13 . . . Pr1 |
P12
P22 P32 . . . Pr2 |
P13
P23 P33 . . . Pr3 |
P14
P24
P34
.
.
.
Pr4 |
.......
....... ....... ....... ....... .... ...... |
P1m
P2m P3m . . . Prm | |
Źródło: M. Lisiński, Wariantowanie w projektowaniu ekonomicznym
Wybierając z każdego zbioru po jednym i tylko jednym elemencie, otrzymujemy r-połączenie, będące zestawieniem jednej wartości z każdego parametru, np. (P12, P22, P34..... Prm.); następnie szukamy podzbioru, z którego będzie dokonywany wybór wariantu racjonalnego; badanie morfologiczne będzie brać się z ilości wariantów rozwiązań, które są przedmiotem badania; mając na uwadze sprawne zredukowanie zbioru zestawień wartości parametrów, a także nie pominięcie żądnego nie interesującego wariantu, przyjmiemy w badaniu morfologicznym zasadę badania wszystkich r - połączeń iloczynu morfologicznego.
- ustalenie kryteriów oceny rozwiązań
w ramach realizacji wyboru kryterialnego z początku ustala się zbiór kryteriów, który z kolei pozawala na znalezienie klucza kompromisowego; tworzy to podstawę dla ustalenia propozycji metodycznych określenia kryteriów oceny rozwiązań
- ocena i wybór racjonalnego wariantu rozwiązania organizacyjnego
wiąże się ściśle się z addytywnymi różnicami użyteczności jako taktyki wyboru wśród wariantów organizacyjnych
TL;DR
Artykuł omawia proces wariantowania rozwiązań organizacyjnych. Badanie obejmuje analizę problemu, tworzenie wariantów rozwiązań, ustalanie kryteriów oceny i wybór optymalnego rozwiązania. Wariantowanie może być oparte na zasadzie kombinatoryjnej lub uniwersalności. Badanie morfologiczne polega na wyborze po jednym elemencie z każdego parametru. Ocena i wybór wariantu wiąże się z addytywnymi różnicami użyteczności.
Bibliografia
- Lisiński M., Wariantowanie w projektowaniu ekonomicznym, AE w Krakowie, 1992
- Stabryła A., Zarządzanie rozwojem firmy, PWN, 1995
Autor: Kaja Żurek
