Prawa związków zawodowych
| Prawa związków zawodowych |
|---|
| Polecane artykuły |
Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Podstawowym prawem związków zawodowych jest reprezentacja wszystkich pracowników w zakresie praw i interesów zbiorowych, niezależnie od przynależności związkowej. W sprawach indywidualnych stosunków pracy związki reprezentują prawa i interesy swoich członków, mogą także bronić praw i interesów pracowników nie zrzeszonych, na ich indywidualne wnioski. Związkom zawodowym przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania zbiorowych układów pracy, a także innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy. Obligują pracodawcę do konsultacji w sprawie regulacji pracy i płacy w gałęziach zatrudnienia nie objętych układami zbiorowymi pracy. Związki dbają o przestrzeganie prawa pracy, a także nadzorują warunki bezpieczeństwa i higieny pracy. Są w stanie wymusić na pracodawcy udzielenie informacji o firmie, które są niezbędne do prowadzenia działalności związkowej, a zwłaszcza dotyczące warunków pracy i zasad wynagradzania.
Do zakresu uprawnień zakładowej organizacji związkowej zalicza się przede wszystkim zajmowanie stanowiska w indywidualnych sprawach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy. Kierowanie działalnością społecznej inspekcji pracy i współdziałanie z państwową inspekcją pracy. Zakładowe organizacje związkowe zajmują także stanowisko wobec pracodawcy i organu samorządu załogi w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników. Do ich zadań należy również zajmowanie się warunkami życia emerytów i rencistów. Zakładowej organizacji związkowej przysługują także uprawnienia w sprawie ustalania regulaminu pracy, rozkładu czasu pracy i planu urlopów. Może ona żądać przeprowadzenia badań zagrożeń dla życia lub zdrowia pracowników, a w określonych warunkach nawet przeprowadzić je na koszt pracodawcy w razie braku jego zgody na ich przeprowadzenie. Pewnej, ściśle określonej liczbie członków zarządu zakładowej organizacji związkowej przysługuje w czasie kadencji zarządu płatne zwolnienie od obowiązku świadczenia pracy, jak również zwolnienia dorywcze. Pracodawca jest zobligowany do zapewnienia tejże organizacji pomieszczeń i urządzeń technicznych do wykonywania działalności związkowej w zakładzie. Prawa członków związków zawodowych:
- nie można podejmować przeciwko nim działań, mających na celu uniemożliwienie im przynależności do związku,
- ze względu na swoją działalność związkową nie mogą zostać zwolnieni z pracy.
Bibliografia
- Lanz K., Zatrudnianie i zarządzanie personelem, PWN, Warszawa 1995, s. 111-113, 117
- Szałkowski A., Rozwój kapitału intelektualnego współczesnej organizacji, AE Kraków, Kraków 2005, s. 99-101
- Gilejko L., Towalski R., Partnerzy społeczni. Konflikty, kompromisy, kooperacja, Poltext, Warszawa 2002, s. 33
Autor: Konrad Karp
