Luka inflacyjna

Luka inflacyjna
Polecane artykuły
Punkt nasycenia Paradoks zapobiegliwości Inflacja popytowa Krzywa IS Dochód osobisty Popyt na pracę Produkt Narodowy Brutto Popyt globalny Parytet siły nabywczej

Luka inflacyjna to nadwyżka zaagregowanego popytu nad zagregowaną podażą. Luka inflacyjna - nadmiar wielkości zaplanowanych wydatków nad intensywnością oferty wyznaczonej do rozchodu dóbr i usług przy określonym stopniu cen, akumulacji i skali monety transakcyjnej. (M. Księżyk 2006, s. 273-280)

Geneza

Koncepcja luki inflacyjnej została sformułowana przez J. M. Keynesa w czasie II wojny światowej i jest podstawą teorii o inflacji popytowej. Keynes wykazał, że wzrost popytu na skutek zwiększenia wydatków rządowych, wzrostu płac, zwiększenia inwestycji lub obniżki podatków, zwiększa nadwyżkę globalnego popytu nad globalną podażą, co prowadzi do wzrostu cen.

Wielkość luki inflacyjnej jest wyznaczony przez różnicę między wielkością zaagregowanego popytu na towary, a wielkością dochodu narodowego w warunkach pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych. Zaagregowany popyt to: wydatki konsumpcyjne (C), wydatki inwestycyjne (I) oraz wydatki rządowe (G).

Skutek luki inflacyjnej

Istnienie luki inflacyjnej w warunkach swobodnego kształtowania się cen rynkowych prowadzi do powstania inflacji. Wielkość luki inflacyjnej jest wyznaczony przez różnicę między wielkością zaagregowanego popytu na towary, a wielkością dochodu narodowego w warunkach pełnego wykorzystania zdolności produkcyjnych. Lukę inflacyjną można ograniczyć bądź zlikwidować poprzez redukcję wydatków budżetowych lub podniesienie obciążeń podatkowych.

Jak zmniejszyć lub zlikwidować inflacje:

1. Należy zmniejszyć popyt łączny i zaprowadzenie wysokości równowagi produktu narodowego netto do wysokości produktu narodowego netto zobowiązującego całkowite zatrudnienie bez inflacji, do czego wykorzystywana jest polityka fiskalna i monetarna.
2. Ograniczenie pracochłonności wytwarzania, zmniejszy to popyt na pracę, a rynek będzie miał możliwość sporządzić znaczące ilości dóbr i usług. Działanie to odnosi rezultat w długim przedziale czasu.
3. Pobudzić przemieszczania się pracowników, szansa na uzyskanie Produktu Narodowego Brutto na wysokości Y2.

(A. Pollok 1998, s. 36-38)

Wykres luki inflacyjnej

Rys. 1 Luka inflacyjna

Oś pozioma przedstawia Produkt Narodowy Brutto realny, a pionowa popyt łączny. Linia 45° przedstawia wszystkie manewry punktów, które na osi pionowej i poziomej przybierają jednakowe wartości. Krzywa popytu globalnego E jest sumą całkowitej konsumpcji gdzie na wykresie oznaczona jest literą C, Inwestycji (I) i państwa (G). Należy zauważyć, że dla każdej prostej (z wartościami) dla konsumpcji, inwestycji i państwa musimy poprowadzić osobne rzuty prostych 45°, tzn. prowadzimy proste równoległe od osi oznaczonej PKB realny, a następnie od kąta prostego powstałego z połączenia "kopi PKB realny”, prowadzimy dwusieczną kąta, od których możemy poprowadzić proste konsumpcji, inwestycji i państwa. Równowaga krótkookresowa na rynku dóbr i usług została oznaczona literą R. Warunkiem równowagi jest wzór "Y=C+I+G”. Różnica między A2 i A1 jest wartość luki inflacyjnej. Natomiast różnica między Y2 i Y1 daje nam dodatnią lukę PKB. Realnemu produktowi brutto w stopniu Y2 suma ogólnych wielkości dóbr i usług wytworzonych na rynku będzie równa popytowi łącznemu. Ale gdy wartość przychodu w stopniu Y2 nie uda się osiągnąć, a PKB realny wynosi Y2. Różnica wartości Y2 i Y1 pokazuje, iż popyt łączny jest niższy od zaplanowanego. W wyniku czego powstanie luka inflacyjna, czyli różnica między A2 a A1. (A. Pollok 1998, s. 36-38,)(D. Begg, G. Vernasca, S. Fischer, R. Dornbusch 2014, s. 270-293)

Bibliografia

• Begg D. Vernasca G. Fischer S. Dornbusch R. (2014). Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 270-293
• Cabana W. (red) (2001). Ekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Księżyk M. (2006). Ekonomia, Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków, s. 273-280
• Księżyk M. (2012). Ekonomia, podejście historyczne i prospektywne, Krakowska Akademia im. A. F. Modrzewskiego, Kraków
• Milewski R. (red) (2005). Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Milewski R. (red) (2005). Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Pollok A. (1998). Inflacja w teorii ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, s. 36-38
• Rokicki B. Ćwiczenia z Makroekonomii 1
• Skawińska E. Sobiech K.G. Nawrot K.A. (2008). Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Agnieszka Bryja, Klaudia Mroczek