Inhibitory

Inhibitory
Polecane artykuły
Biokatalizatory Mineralizacja Aminoplasty Antyutleniacze Blanszowanie Pieczywo Koagulacja Fermentacja Lipoliza

• Inhibitory korozji - opóźniacze korozji; nieorganiczne lub organiczne, jak chromiany lub dwuchromiany metali alkal., wodorowęglan lub wodorofosforan sodu, siarczan cynku, żelatyna, dekstryna, kleje, Dodanie i.k. nawet w niewielkich ilościach, do środowiska korozyjnego (gazowego lub ciekłego) powoduje znaczne zmniejszenie szybkości korozji. Stos. w procesach trawienia metali; roztwory do trawienia zawierające i.k. dobrze rozpuszczają rdzę i zgorzelinę, nie niszcząc samego metalu. I.k. wprowadza się również do wód obiegowych oraz do roztworów agresywnych znajdujących się w aparatach chem., instalacjach chłodniczych, kotłach parowych itp. W przem. naftowym są stos. do zabezpieczania urządzeń rafineryjnych przed korozją, a także jako dodatki do paliw, olejów i smarów stałych w ilości 0,001-10%. W celu zmniejszenia szybkości korozji w fazie gazowej stosuje się (podczas magazynowania i transportu wyrobów metalowych) inhibitory lotne.
• Inhibitory polimeryzacji - związki chem. dodawane do monomeru, zapobiegające polimeryzacji monomerów podczas ich przechowywania. I.p. dezaktywują subst. Powodujące polimeryzację, które powstają w monomerach w wyniku utl. tlenem powietrza. Najczęściej stos. i.p.: fenole, aminy aromat. i chinony. Przed polimeryzacją monomeru należy usunąć z niego i.p. przez wypłukanie wodą lub oddestylowanie monomeru [Encyklopedia techniki: chemia, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1993, s. 304]

Inhibitory

• substancje zmniejszające szybkość reakcji chemicznych; szczególnym rodzajem są i. korozji, które dodane w nieznacznej ilości do środowiska korozyjnego powodują istotne zmniejszenie szybkości korozji (chromiany lub dwuchromiany metali alkalicznych). [JK] - czynniki działające hamująco na rozwój czy aktywność drobnoustrojów lub enzymów, np.: i. rozwoju mikroflory mleka - różne przeciwciała; i. enzymów - np. powstające w organizmie substancje pełniące rolę regulatorów przemiany materii, środki owado - i chwastobójcze; i. słodowania - substancje hamujące tempo przemian fizjologicznych towarzyszących kiełkowaniu jęczmienia; i. smaku - substancje mające właściwości tłumienia lub modyfikacji odczuwanych jakości smaku, np. glutaminian sodowy [HM] [Słownik pojęć towaroznawczych pod redakcją Ignacego Dudy, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1994, s. 62]

• Inhibitor katalizator ujemny - katalizator, który powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej
• Inhibitor enzymatyczny - substancja, która hamuje działanie enzymów, nie niszcząc ich i nie denaturując; i.e. łączą się dość trwale z grupami prostetycznymi lub centrami katalicznymi enzymów, powodując ich zablokowanie
• Inhibitor korozji, opóźniacz korozji - substancja, która po wprowadzeniu w nieznacznej ilości do środowiska korozyjnego, powoduje wydatne zmniejszenie szybkości korozji Inhibitor polimeryzacji - związek chemiczny np. fenol, amina aromatyczna, chinon) zapobiegający polimeryzacji monomerów podczas ich przechowywania przez dezaktywowanie substancji powodujących polimeryzację
• Inhibitor reakcji łańcuchowej - substancja, której reakcja z reaktywnym produktem pośrednim (nośnikiem łańcucha) tworzy niereaktywne produkty i powoduje zakończenie łańcucha reakcji
• Inhibitor trawienia - met. substancja hamująca reakcję roztwarzania metalu w kwasie, a jednocześnie nie hamująca rozpuszczania tlenków, zgorzeliny i rdzy [Leksykon naukowo - techniczny, wydawnictwo naukowo - techniczne, Warszawa 1984, s. 306]
• Inhibitory enzymów - substancje hamujące aktywność enzymów. Dzielą się na 2 grupy: współzawodnicze i niewspółzawodnicze. Wiele inhibitorów unieczynnia enzymy tworząc kompleksy z centrum aktywnym (→ antymetabolity) bądź reagując z grupami chemicznymi enzymu, np. tiolowymi (metale ciężkie, subst. utleniające), metaloporfirynowymi (cyjanki, tlenek węgla), z grupą -OH seryny (fosforoorg. zw. owadobójcze) itp. Także substraty i produkty reakcji enzymatycznych mogą czasami działać jako inhibitory. Wiele i.e. powstaje w organizmie i spełnia rolę regulatorów procesów przemiany materii, np. inhibitory allosteryczne.
• Inhibitory słodowania - substancje występujące w ziarnie jęczmiennymi lub znajdujące się w jego otoczeniu, hamujące tempo przemian fizjologicznych towarzyszących kiełkowaniu jęczmienia [Encyklopedia techniki, Przemysł spożywczy, wydawnictwo naukowo - techniczne, Warszawa 1978, s. 265]
• Inhibitor chemiczna substancja, której obecność w reagującym układzie powoduje zwolnienie lub niekiedy zatrzymanie przebiegającej reakcji chemicznej; katalizator ujemny. <ang.> [Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 474]

Bibliografia

• Czarnecka-Żołek E. i in. (red.) (1993), Encyklopedia Techniki. Chemia. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Czerni S. (red.) (1984), Leksykon naukowo-techniczny, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Duda I. (red.) (1984), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Klakočar-Ciepacz, M., & Falewicz, P. (2003). Poszukiwanie nowych mieszanek inhibitorów migrujących. Ochrona przed Korozją, 68-71
• Korzemski J. (red.) (1978), Encyklopedia Techniki, Przemysł spożywczy, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Tokarski J. (red.) (1980), Słownik Wyrazów Obcych PWN, PWN, Warszawa

Autor: Stachura Barbara