Blended learning

Blended learning (zwany również b-learning, pol. “mieszane nauczanie") - termin oznaczający metodę nauczania, która jest połączeniem nauczania tradycyjnego z nauczaniem e-learningowym. Zajęcia typu blended learning prowadzone są przez nauczyciela, który w trakcie przekazywania wiedzy w sali z uczniami lub studentami korzysta z nowoczesnych technologii przy użyciu platformy internetowej (przykładem jest Platforma Moodle). Program zajęć może być dopasowany przez nauczyciela, który odpowiednio zaplanuje sposób realizacji zajęć - może zaplanować ile czasu spędzi na bezpośredniej interakcji nauczyciel-uczeń, interakcji nauczyciel-uczeń-platforma internetowa, a w jakim wymiarze godzin wykona swoją pracę w sposób e-learningowy.

Rodzaje blended learning

W swojej publikacji Zwirowicz-Rutkowska oraz Chojka wyróżniają sześć typów prowadzenia zajęć metodą blended learning. Są to:

• zajęcia stacjonarne (ang. face-to-face driver) - lekcje w większości przypadków realizowane są przez nauczyciela, zaś kursy on-line traktowane są jako dodatek
• zajęcia rotacyjne (ang. rotation) - zgodnie z ustalonym podziałem, część programu lekcji jest prowadzona przez nauczyciela zgodnie z tradycyjną metodą, część lekcji w sposób e-learningowy
• zajęcia elastyczne (ang. flex) - zajęcia są realizowane głównie z wykorzystaniem kursów on-line, z możliwością spotkań z osobą prowadzącą
• ćwiczenia on-line (ang. online lab) - ćwiczenia realizowane na platformie online z możliwością uczęszczania na lekcje zgodnie z klasyczną metodą nauczania
• zajęcia mieszane (ang. self-blend) - lekcje prowadzone głównie są  metodą tradycyjną, z możliwością wykorzystania internetowych platform, aby uczeń mógł realizować program zajęć w domu,
• zajęcia on-line (ang. online driver) - zajęcia odbywają się zarówno w sposób klasyczny - lekcje są prowadzone z nauczycielem w sali oraz nowoczesny - w sposób e-learningowym na platformie internetowej

Techniki weryfikowania wiedzy

Aby dokonać zweryfikowania wiedzy uczniów czy studentów przez wykładowców prowadzących zajęcia metodą blended learning, platformy proponują kilka rozwiązań. Na przykładzie platformy Moodle Zwirowicz-Rutkowska oraz Chojka podają kilka technik . Poniżej przedstawiono niektóre z nich:

• uzupełniające strony internetowe - dzięki platformie nauczyciel ma możliwość udostępniać strony zawierające dodatkowe informacje które pozwalają rozszerzyć wiedzę studenta
• ćwiczenia na platformie - uczeń ma możliwość wykorzystywać w praktyce zdobytą wiedzę na zajęciach w klasie lub w trakcie realizowania kursów na internetowej platformie
• forum - technika, która jest realizowana w formie otwartej dyskusji na platformie. Osoba prowadząca kurs zakłada forum w celu odpowiadania na pytania uczestników kursu lub też umieszczania ogłoszeń. Nauczyciel tworząc forum może też rozpoczynać debaty, w której uczniowie prowadzą burze mózgów na temat przedmiotu realizowanych zajęć
• quiz - metoda weryfikacji wiedzy uczniów, którzy uczęszczają zarówno na zajęcia realizowane w formie stacjonarnej, jak i tych w formie on-line. Specyfiką tej metody jest miejsce jej realizacji - bardzo często uczniowie rozwiązujący quiz on-line przebywają w sali lekcyjnej. Umożliwia to szybkie uzyskanie wyników oraz uczciwą pracę uczniów

Zalety

Blended learning niesie za sobą wiele pozytywnych stron, dzięki którym nauczyciele chętnie wybierają tę formę nauczania w trakcie realizowania programu zajęć. Jak wymienia A. Stecyk w swojej publikacji, do zalet blended learning można zaliczyć:

• mobilność - uczeń w każdym miejscu może korzystać z materiałów on-line przygotowanych przez nauczyciela
• różnorodność technik nauczania - nauczyciel może przygotować moduły kursu z wybraną przez siebie formą przekazania wiedzy. Mogą to być prezentacje w formie slajdów, case study, materiały uzupełniające w formie artykułów naukowych odnoszących się do tematu zajęć
• zmniejszenie kosztów - korzystając z platform internetowych, można zaoszczędzić pieniądze wydawane na podręczniki. Dodatkowo treść zamieszczoną w Internecie łatwo edytować bez konieczności publikacji nowych egzemplarzy w przeciwieństwie do papierowych książek

Bariery

Pomimo zalet, które oferuje wybrana forma nauczania, istnieją pewne bariery uniemożliwiające zastosowania blended learning w polskich instytucjach edukacji. Standardowe metody nauczania nie wzbudzają tyle wątpliwości co te e-learningowe. A. Stecyk w swojej publikacji wymienia kilka barier, które są przeszkodą dla blended learning. Są to między innymi:

• bariera finansowa - w pewnych przypadkach fundusze szkoły nie są wystarczające aby wprowadzić elementy kształcenia w sposób nowoczesny. Szkół nie stać na zapewnienie każdemu uczniowi dostępu do komputerów w czasie zajęć stacjonarnych
• bariera mentalna - niechęć zarówno uczniów jak i osób prowadzących lekcje do zmian w kierunku postępu technologicznego

TL;DR

Blended learning to połączenie tradycyjnej metody nauczania z e-learningiem. Istnieje kilka rodzajów blended learning, w tym zajęcia stacjonarne, rotacyjne, elastyczne, ćwiczenia online, zajęcia mieszane i zajęcia online. Weryfikacja wiedzy odbywa się za pomocą stron internetowych, ćwiczeń na platformie, forum i quizów. Blended learning ma wiele zalet, takich jak mobilność, różnorodność technik nauczania i zmniejszenie kosztów. Jednak istnieją też bariery, takie jak ograniczenia finansowe i opór mentalny.

Blended learning — artykuły polecane

Wideokonferencje — Responsive design — Ebanking — Kwestionariusz — E-rekrutacja — Technika 635 — CATI — Webmaster — Mapa myśli — Cech rzemiosł różnych

Bibliografia

• Kulpa T. (2014), Doświadczenia z prowadzenia zajęć z wykorzystaniem platformy Moodle, Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej, Tom Nr 37
• Łapińska M., Gołaszewska A. (2015), Wspomaganie zajęć dydaktycznych z matematyki na kierunkach technicznych kursem e-learningowym, Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej, Tom Nr 41
• Mokwa-Tarnowska I. (2015), E-learning i blended learning w nauczaniu akademickim, Zagadnienia metodyczne, Wyd. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej
• Prauzner T. (2010), Blended learning: nowa metoda nauczania, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Edukacja Techniczna i Informatyczna, Tom 5
• Stecyk A. (2009), E-learning i blended learning w edukacji. Charakterystyka projektu LAMS WZiEU, Przedsiębiorczość - Edukacja, Tom 5
• Stecyk A. (2017), Model oceny poziomu jakości przedmiotów realizowanych w trybie nauczania komplementarnego (blended learning), E-mentor, nr 5 (72)
• Zwirowicz-Rutkowska, A., Chojka, A. (2015), Kształcenie w zakresie infrastruktury informacji przestrzennej: propozycje zastosowania technik blended learning, Roczniki Geomatyki, T. 13, z. 2(68), s. 173-185

Autor: Joanna Dańda