Sąd pracy

Sąd pracy - to organ wymiaru sprawiedliwości, rozstrzygający spory o roszczenia ze stosunku pracy. Postępowanie przed Sądem pracy jest dokładnie określone w Kodeksie Postępowanie Cywilnego, a w szczególności regulują je przepisy o postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

I instancję stanowią sądy pracy - jednostki organizacyjne sądów rejonowych, gdzie rozpatrywane są sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

II instancja to sądy pracy i ubezpieczeń społecznych, które z kolei stanowią jednostkę organizacyjną sądów okręgowych i apelacyjnych. Od wyroków sądów pierwszej instancji przysługuje apelacja. Apelację wnosi się do sądu w ciągu 2 tyg. od otrzymania wyroku.

TL;DR

Sąd pracy jest organem rozstrzygającym spory o roszczenia ze stosunku pracy. Sądy pracy rozpatrują sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Mogą być wniesione apelacje od wyroków sądów pierwszej instancji. Sądy pracy zajmują się m.in. ustaleniem istnienia stosunku pracy, przywróceniem do pracy, odszkodowaniami. Postępowanie przed sądem pracy rozpoczyna się od złożenia pozwu. Może być prowadzone postępowanie uproszczone. Sąd dąży do porozumienia stron, a jeśli się nie uda, rozpoczyna postępowanie dowodowe. Pracodawca może być reprezentowany przez pełnomocnika. Wnoszenie pozwu i apelacji jest obciążone opłatami. Pozew powinien zawierać odpowiednie oznaczenia, żądanie i uzasadnienie. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę należy złożyć w ciągu 7 dni, a żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania - w ciągu 14 dni. Termin rozprawy jest ustalany tak, aby nie przekraczał dwóch tygodni od wniesienia pozwu.

Zadania Sądu pracy

Sąd orzeka w sprawach z zakresu prawa pracy o:

• ustalenie istnienia stosunku pracy,
• uchylenie kary porządkowej,
• wydaniu lub sprostowaniu świadectwa pracy,
• uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy,
• przywrócenie do pracy,
• przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy,
• odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia,
• sprawach dotyczących kar porządkowych i świadectw pracy,
• naruszenie zasad równego traktowania,
• odszkodowania lub zadośćuczynienia wyniku stosowania lobbingu,
• odszkodowanie z tytułu łamania zasad konkurencji.

Należy pamiętać, że Sądy pracy nie zajmują się:

• ustanawianiem nowych warunków pracy i płacy,
• stosowaniem norm pracy,
• sporami dotyczącymi pomieszczeń w hotelach pracowniczych.

Postępowanie przed sądem pracy

Postępowanie przed sądem pracy rozpoczyna się złożeniem pozwu do sądu osobiście lub drogą pocztową.

Pozew należy złożyć do sądu właściwego względem:

• miejsca zamieszkania,
• miejsca, w którym była, jest lub miała być wykonywana praca,
• lokalizacji zakładu pracy.

W przypadku, gdy postępowanie dotyczy kwoty niższej niż 10 000 zł, do sądu można złożyć formularz do postępowania uproszczonego.

Na pierwszej rozprawie sąd zazwyczaj dąży do porozumienia stron. Najlepszym rozwiązaniem jest zawarcie ugody, szczególnie w przypadku, gdy pracownik ma powrócić na swoje miejsce pracy. Strony mogą również prowadzić mediacje. Jeżeli tak się jednak nie stanie, sąd rozpoczyna postępowanie dowodowe, tj. przesłuchiwanie świadków, powoływanie biegłego itp.

Pracodawca może stawić się przed sądem sam lub z pełnomocnikiem, którym może być adwokat, radca prawny lub pracownik. Jeżeli pracodawca jest osobą fizyczną jego pełnomocnikiem może być żona, mąż, siostra, brat, córka lub syn. Należy pamiętać, że prowadzenie sprawy przez sąd pracy nie jest pozbawione opłat. Pracodawca jest zobowiązany do wniesienia opłaty na warunkach ogólnych. W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu jest wyższy niż 50 000 zł obie strony muszą uiścić opłatę stosunkową, np. 5% wartości przedmiotu sporu. Aby wnieść apelację od wyroku sądy rejonowego należy również wnieść opłatę.

Pozew

Sąd rozpatruje sprawę w oparciu o złożony pozew. Takie pismo powinno zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,
• oznaczenie rodzaju pisma,
• osnowę wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
• podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
• wymienienie załączników.

A także:

• dokładnie określone żądanie,
• przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.

W przypadku, gdy pismo procesowe jest pierwszym w sprawie, powinno dodatkowo zawierać oznaczenia zawodu i miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, dalsze zaś sygnaturę akt.

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę należy złożyć w ciągu 7 dni do sądu od daty jego otrzymania. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania należy złożyć w ciągu 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od daty wygaśnięcia umowy o pracę. Termin 14 dni obowiązuje również jeśli chodzi o żądanie nawiązania umowy o pracę, od daty doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy. Termin rozprawy jest tak wyznaczany aby od daty wniesienia pozwu do rozprawy nie upłynęło więcej niż dwa tygodnie.

Sąd pracy — artykuły polecane

Układy zbiorowe pracy — Skarga kasacyjna — Źródła powstawania stosunku pracy — Postępowanie cywilne — Sąd arbitrażowy — Notariusz — Wypowiedzenie umowy — Regulamin pracy — Dyscyplina pracy — Dziennik praktyk

Bibliografia

• Florek L. (2009), Kodeks pracy. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Świątkowski A. (2003), Zasady Prawa Pracy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne PWE, Warszawa
• Unterschutz J. (2011), Prawo pracy. Zakres instytucji, Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu, Gdynia
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Autor: Małgorzata Krzemińska, Katarzyna Gubernat