Ubezpieczenie majątkowe

Ubezpieczenie majątkowe to ubezpieczenie kompensujące skutki zdarzeń losowych powodujących stratę na majątku (np. pożar, kradzież, zamoknięcie). Dwa główne rodzaje ubezpieczeń to ubezpieczenia społeczne i gospodarcze. Ubezpieczenia majątkowe mieszczą się w kategorii ubezpieczeń gospodarczych obok ubezpieczeń osobowych

Art. 821 Kodeksu Cywilnego mówi, że "przedmiotem ubezpieczenia majątkowego może być każdy interes majątkowy, który nie jest sprzeczny z prawem i daje się ocenić w pieniądzu".

Ubezpieczenie majątkowe może być również nazywane ubezpieczeniem od szkód, ponieważ jego zadanie polega na wyrównywaniu skutków zdarzeń losowych powodujących straty o charakterze majątkowym

TL;DR

Ubezpieczenie majątkowe to forma ubezpieczenia, która rekompensuje straty wynikłe z zdarzeń losowych dotykających majątku. Istnieje wiele rodzajów ubezpieczeń majątkowych, takich jak ubezpieczenie od ognia, kradzieży, transportu czy maszyn. W przypadku sprzedaży przedmiotu ubezpieczenia, prawa i obowiązki z umowy mogą być przeniesione na nabywcę. Ubezpieczyciel ma określoną górną granicę odpowiedzialności, a suma wypłacona nie może przekroczyć rzeczywistej szkody.

Główne rodzaje ubezpieczeń majątkowych

Wyróżniamy wiele ubezpieczeń majątkowych, natomiast te najczęściej stosowane to:

• Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych - obejmuje ono szkody w mieniu spowodowane m.in. przez: ogień, eksplozję, huragan, powódź, lawinę. W ramach tego ubezpieczenia ubezpieczający płaci składkę na ubezpieczenie podstawowe (obejmujące szkody wywołane ogniem, uderzeniem pioruna, eksplozją) oraz dodatkową składkę za asekurację ryzyka dodatkowego. Rodzaje tego ryzyka muszą być wyszczególnione w umowie. Przez pojęcie szkody rozumiemy tu utratę, ubytek wartości mienia spowodowany jego zniszczeniem, zaginięciem lub uszkodzeniem.
• Ubezpieczenie mienia przed kradzieżą z włamaniem i rabunkiem - obejmuje ono szkody w mieniu, które jest własnością ubezpieczającego lub znajduje się w jego posiadaniu. Mogą to być zapasy, środki trwałe, pieniądze, papiery wartościowe i inne. Wysokość składki zależy od rodzaju mienia i od tego, w jakim stopniu jest ono zagrożone kradzieżą czy rabunkiem. Najwyższe składki są stosowane przy ubezpieczeniu sprzętu elektronicznego, dzieł sztuki, itp.; najmniejsze składki natomiast przy ubezpieczeniu materiałów budowlanych, paliw, wyrobów metalowych.
• Ubezpieczenie transportowe i pojazdów mechanicznych - zawiera głównie ubezpieczenie cargo, czyli ubezpieczenie przewożonego mienia, oraz ubezpieczenie casco, czyli ubezpieczenie środków transportu. Większość firm ubezpieczeniowych nie obejmuje tym ubezpieczeniem pieniędzy, papierów wartościowych, kamieni szlachetnych itp., ponieważ te przedmioty mogą być ubezpieczone na odrębnych warunkach.
• Ubezpieczenie maszyn od wypadków technicznych (in. ubezpieczenie awaryjne) - obejmuje ono szkody w maszynach i urządzeniach powstałe w związku z awarią w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą. Aby ubezpieczenie mogło objąć maszyny i urządzenia, muszą one być zdolne do pracy po okresie próbnym i po zainstalowaniu ich na stanowisku pracy. Towarzystwa ubezpieczeniowe odpowiadają za szkody związane z działaniem człowieka, wadami produkcyjnymi lub przyczynami eksploatacyjnymi.
• Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) - obejmuje ono odpowiedzialność cywilną ubezpieczonego za szkody wyrządzone osobom trzecim, które jest on zobowiązany naprawić. Jest ono szczególnym rodzajem ubezpieczenia majątkowego, gdyż obejmuje ochronę pasywów. Specyficzną formą tego ubezpieczenia jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za wady produktu

Zbycie przedmiotu ubezpieczenia

W przypadku, gdy dojdzie do zbycia przedmiotu ubezpieczenia, prawa z umowy ubezpieczenia mogą zostać przeniesione na nabywcę przedmiotu ubezpieczenia. Wymaga to zazwyczaj zgody ubezpieczyciela. W takiej sytuacji na nabywcę przedmiotu przechodzą również obowiązki, które ciążyły na zbywcy. Jeśli jednak prawa z umowy ubezpieczenia nie zostaną przeniesione na nabywcę przedmiotu, stosunek ubezpieczenia wygasa w chwili, gdy przedmiot ubezpieczenia przechodzi na nabywcę.

Granice odpowiedzialności ubezpieczyciela

• Suma ubezpieczenia ustalona w umowie to górna granica odpowiedzialności ubezpieczyciela (chyba, że umówiono się inaczej).
• Ubezpieczający może żądać zmniejszenia sumy ubezpieczenia, jeśli już po zawarciu umowy wartość ubezpieczonego mienia się zmniejszyła. Z tego samego powodu ubezpieczyciel może dokonać zmniejszenia sumy ubezpieczenia. Oczywiście pociąga to za sobą zmniejszenie składki ubezpieczenia.
• Suma wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być wyższa od poniesionej szkody (chyba, że umówiono się inaczej).

Ubezpieczenie majątkowe — artykuły polecane

Ubezpieczenie nieruchomości — Ubezpieczenie komunikacyjne — Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej — Odszkodowanie — Szkoda — Przedmiot ubezpieczenia — Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków — Odpowiedzialność deliktowa — Rodzaje ubezpieczeń

Bibliografia

• Bednarczyk T. (2011), Ekonomiczne i instytucjonalne czynniki rozwoju ubezpieczeń, Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Chróścicki A. (2008), Umowa ubezpieczenia po nowelizacji kodeksu cywilnego: komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Dębski S. (2011), Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Część 2, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Handschke J. (2009), Polskie doświadczenie w formowaniu i rozwoju rynku ubezpieczeń - wybrane aspekty, Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Janowicz-Lomott M., Łyskawa K. (2009), Wspieranie ubezpieczeń rolnych przez państwo - doświadczenia polskie i wskazania unijne, Wiadomości Ubezpieczeniowe
• Orlicki M. (2011), Ubezpieczenia obowiązkowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Autor: Gabriela Ostrożańska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.