Techniki organizatorskie

Techniki organizatorskie to świadomie oraz celowo opracowane zalecenia, nadające się do wielokrotnego wykorzystania w procesie zarządzania. Zazwyczaj dotyczą one rozwiązywania problemów. Techniki organizatorskie charakteryzują się dużą szczegółowością zaleceń, ale w dużym stopniu zależą przede wszystkim od zakresu problemowego, którego dotyczą. Są to narzędzia wykorzystywane w analizie oraz rozwiązywaniu problemów przedsiębiorstwa w sferze organizacji i zarządzania. Stosowanie w procesie podejmowania decyzji różnych technik znacząco wpływa na wzrost poziomu racjonalności podejmowanych decyzji. Dzięki posługiwaniu się technikami organizatorskimi, zarówno menadżer jak i inni decydenci są w stanie dokładniej zidentyfikować problem decyzyjny, sformułować większą liczbę rozwiązań dla danego problemu oraz na końcu wybrać najlepsze rozwiązanie.

"Technika organizatorska jest częścią szerszego pojęcia jakim jest metoda organizatorska. Technika organizatorska stanowi określony wzorzec postępowania badawczego" (Mikołajczyk 1995, s. 39).

Wspomniana technika organizatorska składa się jednocześnie z dwóch podstawowych elementów (Mikołajczyk 1995, s. 39-40):

• instrument badawczy zazwyczaj w postaci modelu oraz specjalistyczne przyrządy, służące przeprowadzeniu badań
• sposób wykorzystania danego instrumentu, służący realizacji założeń metody - sposób ten jest określony poprzez przyjęte koncepcje postępowania na podstawie badań naukowych jak również doświadczeń projektowych.

Stosowanie metody organizatorskiej musi prowadzić do wygenerowania wariantów rozwiązań. Jeżeli rozwiązań nie ma lub jest tylko jedno, to uważamy, że sposób postępowania nie jest metodą ani techniką organizatorską. Metody i techniki organizatorskie służą do rozwiązywania tak zwanychproblemów organizatorskich (Molasy 2012, s. 2).

TL;DR

Techniki organizatorskie są narzędziami wykorzystywanymi w analizie i rozwiązywaniu problemów organizacyjnych i zarządzania w przedsiębiorstwach. Stosowanie tych technik wpływa na wzrost racjonalności podejmowanych decyzji. Techniki organizatorskie składają się z instrumentu badawczego i sposobu wykorzystania tego instrumentu. Metody organizatorskie są usystematyzowanym postępowaniem opartym na naukowych zasadach badawczych, służącym rozwiązywaniu problemów organizacyjnych. Cechami charakterystycznymi technik organizatorskich są różnorodność, otwartość i powtarzalność. Najczęściej stosowane techniki organizatorskie to metody sieciowe, analiza wartości, badanie metod pracy, badanie i mierzenie pracy oraz wartościowanie pracy. Techniki organizatorskie są również wykorzystywane w diagnozie przedsiębiorstwa i stanowią element technik zarządzania, w tym zarządzania przez cele, innowacje, delegowanie uprawnień, integracje, komunikację, motywację, kontrolę i zadania.

Metody organizatorskie

Metody i techniki organizatorskie znajdują się w obszarze metod zarządzania. Należy je rozpatrywać z punktu widzenia istniejących oraz powstających organizacji, realizujących procesy materialne oraz wytwórcze (Molasy 2012, s.2).

Metody organizatorskie (Molasy 2012, s.2):

• stanowią usystematyzowane postępowanie, które oparte jest na naukowych zasadach badawczych, mających na celu rozwiązywanie problemów organizatorskich dla instytucji i organizacji projektowanych oraz już istniejących
• dotyczą organizacji w ujęciu czynnościowym. Organizacja ta przejawia się w określonym działaniu ludzi, które jest wykonywane umyślnie oraz celowo i przebiega według ustalonego sposobu. Jeżeli wskazane działanie można stosować wielokrotnie i systematycznie, a w efekcie tego osiągnięty zostanie określony cel, to mówimy o metodzie określonego działania, którego celem jest osiągnięcie rzeczy zorganizowanej, a sam sposób tego osiągnięcia nazywany jest tak zwaną metodą organizatorską
• cechują się powtarzalnością rezultatów
• są to narzędzia funkcji organizowania prowadzące do zmian w sposób systematyczny i celowy.

Cechy charakterystyczne technik organizatorskich

Techniki organizatorskie można zdefiniować na podstawie ich cech charakterystycznych (Mikołajczyk 1995, s. 39-40):

• różnorodność - duża liczba i wielość sposobów działania, ustalonych na podstawie działań teoretycznych i praktycznych. Trudno jest ustalić liczbę opracowanych i stosowanych technik organizatorskich, ze względu na to, iż nie wszystkie są uwzględniane w opracowaniach zwartych, a także z uwagi na trudności w ich jednoznacznym wydzielaniu i kwalifikowaniu z powodu interdyscyplinarności oraz wzajemnego przenikania
• otwartość - mogą być oraz stale są powiększane o nowo powstałe sposoby postępowania oraz o zmieniane i udoskonalane dotychczasowe techniki, wykorzystywane w zarządzaniu organizacjami
• powtarzalność - innymi słowy wielokrotność zastosowań, systematyczność stosowania i uporządkowana forma.

Najczęściej stosowane techniki organizatorskie

Do najczęściej używanych technik organizatorskich można zaliczyć (Podstawowe techniki organizatorskie 2015):

• metody sieciowe
• analiza wartości
• badanie metod pracy
• badanie i mierzenie pracy
• wartościowanie pracy

Techniki organizatorskie w diagnozie przedsiębiorstwa

Diagnozę przedsiębiorstwa najczęściej przeprowadza się w przedsiębiorstwach dużych, o rozbudowanej strukturze organizacyjnej, ponieważ w takich firmach każda zmiana w podsystemie pociąga za sobą konieczność ich dokonywania w innych podsystemach lub w całym przedsiębiorstwie. Jest to zazwyczaj złożony i skomplikowany proces. Badania diagnostyczne często inicjują prowadzenie dalszych badań szczegółowych w obszarach i zakresie ustalonych w wyniku diagnozy. Wykorzystuje się w nich stosowne techniki organizatorskie (Mikołajczyk 1995, s. 54).

Techniki organizatorskie jako element technik zarządzania

"Techniki organizatorskie stanowią element składowy pojęcia bardziej obszernego jakim są techniki zarządzania. Tworzą one podstawę metodologiczną realizacji wszystkich funkcji zarządzania, takich jak: planowanie, organizowanie, kontrolowanie, motywowanie oraz kierowanie ludźmi. Oprócz "rodzin technik" w rozwiązywaniu problemów zarządzania korzysta się również z innych dyscyplin naukowych takich jak psychologia, socjologia, ekonomia, matematyka, prawo itp. Należy podkreślić fakt, iż współcześnie aby efektywnie zarządzać przedsiębiorstwem nie wystarczy znajomość jednej dziedziny czy techniki zarządzania" (Mikołajczyk 1995, s. 40-41).

Do najbardziej popularnych technik zarządzania zaliczyć można (Żukowski 2009, s. 38):

• zarządzanie przez cele
• zarządzanie przez innowacje
• zarządzanie przez delegowanie uprawnień
• zarządzanie przez integracje
• zarządzanie przez komunikację
• zarządzanie przez motywację
• zarządzanie przez kontrolę
• zarządzanie przez zadania.

Techniki organizatorskie — artykuły polecane

Metodyka — Grupowanie stanowisk — 7 narzędzi TQC — Heurystyka — Badania operacyjne — Metoda — Metoda badawcza — Podejście funkcjonalno-wzorcujące — Zarządzanie strategiczne

Bibliografia

• Jaczynowski L. (2016), Diagnozowanie studenckich oczekiwań, Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie, nr 1-4, Ciechanów
• Kunikowski G., Smagowicz J., Uklańska A. (2019), Zastosowanie metod i technik w procesach wspomagających proces zarządzania kryzysowego, Nowoczesne systemy zarządzania, nr 4
• Mikołajczyk Z. (2002), Techniki organizatorskie w rozwiązywaniu problemów zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Molasy M. (2012), Metody i techniki organizatorskie w zarządzaniu, Wydział Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
• Żukowski P. (2009), Techniki zarządzania stosowane przez menadżerów w organizacji, Problemy profesjologii, nr. 2

Autor: Patryk Kozioł