Patent

Patent - to prawo wyłącznego korzystania z określonego wynalazku. Patent udzielany jest, bez względu na dziedzinę techniki, na wynalazki, które są: nowe, posiadają poziom wynalazczy, nadają się do przemysłowego zastosowania. Patent uważany jest za jeden z "najmocniejszych" praw własności intelektualnej. Jest prawem formalnym udzielanym na drodze administracyjnej przez krajowy lub regionalny urząd patentowy (E. Okoń-Horodyńska, T. Sierotowicz, R. Wisła 2012, s. 11). Ogólnie można powiedzieć, że jest to prawo przyznające właścicielowi wyłączność na korzystanie z wynalazku.

Litteare patents to słowo pochodzące z języka łacińskiego, z którego wywodzi się ówczesne patent. W dosłownym tłumaczeniu oznacza ono listy otwarte, które potwierdzają nadanie praw, przywilejów, czy tytułów określonemu przez wyżej wspomniany list podmiotowi (L. Grosicki, P. Grosicki 2012, s. 36)

Patent w świetle prawa

Informacje na temat patentu dostarcza Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej. Patent zalicza się do powszechnie znanych praw własności intelektualnej lub praw na dobrach niematerialnych. Osobie uprawnionej do patentu przyzwala się na korzystanie z dobra objętego patentem, ale także rozporządzanie nim, które obejmuje również czynności mogące doprowadzić do jego utraty lub zbycia.

Art. 63

1. Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych.

3. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Uzyskanie patentu oznacza istnienie przejściowego (na pewien czas, z reguły jest to okres 20-letni) monopolu wynalazcy, który zarejestrował swój wynalazek (D. Begg 2003, s. 489). W praktyce patent na dany wynalazek oznacza wyłączenie ze stosowania w produkcji dóbr bez zezwolenia autora wynalazku (R. Hall 2002, s. 96). Zapewnia to wyłączność ekonomicznej eksploatacji wynalazku, często decydując o przewadze technologicznej i rynkowej przedsiębiorcy.

Wykorzystanie patentów

Prawo z patentu może również zapewniać zyski z udzielonych licencji lub jego zbycia. Dlatego wynalazki patentują nie tylko wielkie korporacje, ale również wynalazcy, którzy nie mogąc samodzielnie wdrożyć opatentowanego wynalazku - odsprzedają go lub udzielają licencji innym przedsiębiorcom.

Patenty zapewniają wynalazcom czasowy monopol prawny, co jest bodźcem do następnych wynalazków. Inaczej motywacja potencjalnych wynalazców byłaby słaba, bo przewidywaliby oni, iż zyski z udanych wynalazków zmniejszają się szybko pod wpływem konkurencji naśladowców (D. Begg, 2003, s. 513).

Procedura uzyskiwania patentu

W procesie uzyskiwania patentu istnieją określone wymagania formalne, które muszą zostać spełnione. Wnioskodawca musi wypełnić odpowiednie formularze, uiścić wymaganą opłatę oraz dostarczyć dokumenty wymagane przez urząd patentowy. Ważne jest również przestrzeganie określonych terminów, które są ustalone przez urząd patentowy.

Oprócz wymagań formalnych, istnieją również wymagania merytoryczne, które muszą być spełnione przy składaniu wniosku patentowego. Wnioskodawca musi przedstawić szczegółowy opis wynalazku, wraz z rysunkami technicznymi. Ponadto, wniosek musi zawierać roszczenia dotyczące wynalazku oraz określić ich zakres. Ważne jest również udowodnienie innowacyjności i poziomu wynalazczego przedstawionego rozwiązania.

Po złożeniu wniosku patentowego, urząd patentowy przeprowadza badanie formalne, mające na celu sprawdzenie, czy wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne. W przypadku stwierdzenia braków lub niezgodności, urząd patentowy może poprosić o uzupełnienie wniosku lub o dostarczenie dodatkowych dokumentów.

Po pomyślnym przejściu badania formalnego, wniosek jest poddawany badaniu meritum. Urząd patentowy analizuje opis wynalazku oraz roszczenia, aby ocenić, czy są one zgodne z przepisami patentowymi. W przypadku stwierdzenia zgodności, patent może zostać udzielony.

W przypadku odrzucenia wniosku lub wydania niekorzystnej decyzji, istnieje możliwość złożenia odwołania do odpowiednich organów, które ponownie rozpatrzą wniosek. Odwołanie to daje wnioskodawcy szansę na przedstawienie dodatkowych argumentów i dowodów, które mogą wpłynąć na decyzję w sprawie udzielenia patentu.

Ochrona patentowa za granicą

Jeśli wnioskodawca chce uzyskać ochronę patentową za granicą, musi spełnić specyficzne wymagania formalne i merytoryczne obowiązujące w danym kraju lub regionie. Proces uzyskiwania patentu może różnić się w zależności od jurysdykcji, dlatego ważne jest dokładne zapoznanie się z wymogami obowiązującymi w danym miejscu.

W celu ułatwienia uzyskania patentów za granicą istnieją różnego rodzaju umowy międzynarodowe. Takie porozumienia umożliwiają wnioskodawcom składanie jednego wniosku w ramach systemu międzynarodowego, który może być później rozpatrywany w różnych krajach. Dzięki temu, proces uzyskiwania patentu staje się bardziej efektywny i oszczędny.

Rozszerzenie ochrony patentowej za granicą wiąże się z pewnymi kosztami. Oprócz opłaty za składanie wniosku, mogą pojawić się dodatkowe wydatki, takie jak tłumaczenia dokumentów, doradztwo prawników czy opłaty związane z procedurami patentowymi w poszczególnych krajach. Ważne jest uwzględnienie tych kosztów podczas planowania strategii ochrony patentowej za granicą.

Rozszerzenie ochrony patentowej za granicą może przynieść wiele korzyści. Przede wszystkim, daje większy zasięg rynkowy, umożliwiając dostęp do innych krajów i regionów. Ponadto, umożliwia skuteczniejsze przeciwdziałanie naruszeniom na szerszą skalę oraz otwiera większe możliwości licencjonowania technologii. Dlatego rozważenie rozszerzenia ochrony patentowej za granicą może być korzystne dla wnioskodawcy.

Wybór strategii ochrony patentowej za granicą zależy od wielu czynników. Warto rozważyć skorzystanie z procedur międzynarodowych, które ułatwiają uzyskanie ochrony w różnych krajach. Inną opcją jest zgłoszenie odrębnych wniosków w poszczególnych krajach, co może być bardziej czasochłonne i kosztowne. Istnieją również inne rozwiązania, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb i celów wnioskodawcy.

Naruszenie patentu i obrona prawna

Naruszenie patentu może wystąpić w przypadku produkcji, importu, sprzedaży lub używania wynalazku bez zgody właściciela patentu. Te czynności mogą być uznane za naruszenie patentu, gdyż naruszają prawa patentowe i wykorzystują chronione rozwiązania.

W przypadku naruszenia patentu, właściciel ma możliwość dochodzenia swoich praw. Istnieje szereg środków prawnych, które można podjąć w celu ochrony patentu. Można wnieść skargę do sądu, dochodzić roszczeń odszkodowawczych lub skorzystać z przepisów dotyczących konkurencji nieuczciwej.

Właściciel patentu ma również możliwość obrony przed zarzutami naruszenia patentu. W takiej sytuacji można przedstawić argumenty mające na celu unieważnienie roszczeń dotyczących naruszenia. Na przykład, można argumentować brakiem zgodności z warunkami patentowymi, istnieniem wcześniejszego stanu techniki lub niewłaściwością zgłoszenia patentowego.

W przypadku oskarżeń o naruszenie patentu, istnieje również możliwość rozważenia ugodowego porozumienia z osobą lub firmą oskarżającą. Takie rozwiązanie może pomóc uniknąć długotrwałego i kosztownego postępowania sądowego. Negocjacje i zawarcie umowy mogą być korzystne dla obu stron, umożliwiając osiągnięcie kompromisu i zakończenie sporu.

Naruszenie patentu może mieć poważne konsekwencje prawne. Osoba lub firma, która narusza patent, może zostać objęta zakazem produkcji lub sprzedaży produktu naruszającego, ponieść nakaz zapłaty odszkodowania, a także być zobowiązana do zniszczenia nielegalnych produktów. Ważne jest zrozumienie skutków naruszenia patentu i konsekwencji prawnych, które mogą wyniknąć z takiego działania.

Patent — artykuły polecane

Prawo własności intelektualnej — Właściciel — Prawo własności przemysłowej — Własność intelektualna — Zasiedzenie — Użytkowanie wieczyste — Znak towarowy — Autorskie prawa majątkowe — Licencja

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Demendecki T., Niewęgłowski A., Sitko J., Szczotka J., Tylec G. (2015), Prawo własności przemysłowej, Wolters Kluwer, Warszawa
• Grosicki L. (2012), Ochrona własności intelektualnej-własność przemysłowa, Wydawnictwo Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk
• Hall R., Taylor J. (2004), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kasprzycki D., Matczewski A., Okoń-Horodyńska E., Du Vall M., Wisła R. (2008), Zarządzanie własnością intelektualną w przedsiębiorstwie: regulaminy korzystania z wyników prac intelektualnych powstałych w przedsiębiorstwie, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa
• Okoń-Horodyńska E., Sierotowicz T., Wisła R. (2012), Pomiar aktywności patentowej gałęzi gospodarki z wykorzystaniem tablic konkordancyjnych, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej. Dz.U. 2001 nr 49 poz. 508

Autor: Agnieszka Ruszkowska, Adrianna Cholewa

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.