Komplementarność: Różnice pomiędzy wersjami
m (Porządkowanie kategorii) |
mNie podano opisu zmian |
||
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
Termin "'''komplementarność'''" ma kilka odmiennych znaczeń, w zależności od dziedziny, w której jest wykorzystywany. O komplementarności mówi się w przypadku: | |||
Termin | |||
* Filozofii | * Filozofii | ||
* Chemii, biologii molekularnej i genetyki | * Chemii, biologii molekularnej i genetyki | ||
Linia 27: | Linia 13: | ||
'''Myślenie komplementarne''' opiera się na prawach i zasadach paradygmatu koordynacyjnego rozwoju, alternatywnego wobec paradygmatu dialektycznego. Komplementarność jako ewoluująca właściwość koordynująca mózgu, organizmu, psychiki, osobowości i społeczeństwa przejawia się na naturalnych, społecznych i duchowych poziomach życia. | '''Myślenie komplementarne''' opiera się na prawach i zasadach paradygmatu koordynacyjnego rozwoju, alternatywnego wobec paradygmatu dialektycznego. Komplementarność jako ewoluująca właściwość koordynująca mózgu, organizmu, psychiki, osobowości i społeczeństwa przejawia się na naturalnych, społecznych i duchowych poziomach życia. | ||
Komplementarność jest postrzegana jako selektywna zdolność koordynacyjna do łączenia i jednoczenia, zdolność do selektywnego oddziaływania, harmonijnego uzupełniania się na płaszczyźnie ontologicznej: naturalnej, społecznej i duchowej. Myślenie komplementarne rozwija się w różnych rodzajach i formach aktywności koordynacyjnej (zewnętrznej i wewnętrznej) m.in.: poznawczej, estetycznej, zabawowej, komunikacyjnej, twórczej<ref>Woleński J.(2005), </ref>. | Komplementarność jest postrzegana jako selektywna zdolność koordynacyjna do łączenia i jednoczenia, zdolność do selektywnego oddziaływania, harmonijnego uzupełniania się na płaszczyźnie ontologicznej: naturalnej, społecznej i duchowej. Myślenie komplementarne rozwija się w różnych rodzajach i formach aktywności koordynacyjnej (zewnętrznej i wewnętrznej) m.in.: poznawczej, estetycznej, zabawowej, komunikacyjnej, twórczej<ref>Woleński J.(2005), </ref>. | ||
<google>n</google> | |||
==Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce== | ==Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce== | ||
Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce odnosi się do wzajemnego dopasowania cząsteczek biopolimeru lub ich fragmentów, co zapewnia tworzenie wiązań pomiędzy przestrzennie komplementarnymi (uzupełniającymi się) fragmentami cząsteczek lub ich fragmentami strukturalnymi w wyniku oddziaływań supramolekularnych. | Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce odnosi się do wzajemnego dopasowania cząsteczek biopolimeru lub ich fragmentów, co zapewnia tworzenie wiązań pomiędzy przestrzennie komplementarnymi (uzupełniającymi się) fragmentami cząsteczek lub ich fragmentami strukturalnymi w wyniku oddziaływań supramolekularnych. | ||
Wiadomo, że absolutna większość (jeśli nie wszystkie) cech organizmu jest determinowana przez jednoczesną pracę kilku genów. Dlatego nawet w najprostszych przypadkach nie można ignorować założenia, że manifestacja cechy może w minimalnym stopniu zależeć od co najmniej dwóch z nich. Współczesne badania nad interakcją genów są w dużej mierze związane z odkrywaniem statystycznych wzorców w występowaniu mutacji wpływających na manifestację badanych genów. Jednocześnie w organizmach jednokomórkowych ich współdziałanie w manifestacji cech jest spotykane raczej rzadko. Jednocześnie klasyczne przykłady występujące u organizmów wielokomórkowych nie zawsze mają jasne wyjaśnienie molekularno-biologiczne | Wiadomo, że absolutna większość (jeśli nie wszystkie) cech organizmu jest determinowana przez jednoczesną pracę kilku genów. Dlatego nawet w najprostszych przypadkach nie można ignorować założenia, że manifestacja cechy może w minimalnym stopniu zależeć od co najmniej dwóch z nich. Współczesne badania nad interakcją genów są w dużej mierze związane z odkrywaniem statystycznych wzorców w występowaniu mutacji wpływających na manifestację badanych genów. Jednocześnie w organizmach jednokomórkowych ich współdziałanie w manifestacji cech jest spotykane raczej rzadko. Jednocześnie klasyczne przykłady występujące u organizmów wielokomórkowych nie zawsze mają jasne wyjaśnienie molekularno-biologiczne. | ||
Komplementarność, czyli '''komplementarne oddziaływanie genów''', wyraża się w tym, że dwa niealleliczne geny dominujące, występujące razem w genotypie w stanie homozygotycznym lub heterozygotycznym (A-B-), powodują rozwój nowego fenotypu w porównaniu z tym, co powoduje każdy gen dominujący osobno (A~bb lub aaB-). Geny te wzajemnie uzupełniają swoje działanie<ref>Pareek C.S., Smoczynski R., Tretyn A.(2011)</ref>. | Komplementarność, czyli '''komplementarne oddziaływanie genów''', wyraża się w tym, że dwa niealleliczne geny dominujące, występujące razem w genotypie w stanie homozygotycznym lub heterozygotycznym (A-B-), powodują rozwój nowego fenotypu w porównaniu z tym, co powoduje każdy gen dominujący osobno (A~bb lub aaB-). Geny te wzajemnie uzupełniają swoje działanie<ref>Pareek C.S., Smoczynski R., Tretyn A.(2011)</ref>. | ||
Linia 48: | Linia 36: | ||
==Komplementarność w technologiach informacyjnych== | ==Komplementarność w technologiach informacyjnych== | ||
W dziedzinie technologii informacyjnych termin | W dziedzinie technologii informacyjnych termin "komplementarność" jest rzadko używany i tylko do oznaczania spójności zasobów. Dlatego też istnieją wszelkie powody, aby przeanalizować i sformułować definicję komplementarności zasobów oraz metodę oceny komplementarności. Ponadto celowe jest uwzględnienie pola semantycznego pojęć bliskoznacznych w celu określenia terminologicznych relacji komplementarności z innymi bliskoznacznymi cechami informacyjnymi obiektów i konstrukcji informacyjnych<ref>Nowicki A. (red.)(2005)</ref>. | ||
==Komplementarność w zarządzaniu== | ==Komplementarność w zarządzaniu== | ||
Komplementarność jest ważnym pojęciem w zarządzaniu, a mianowicie w '''analizie organizacyjnej''', ponieważ oferuje podejście do wyjaśniania wzorców praktyk organizacyjnych, tego, jak pasują one do poszczególnych strategii biznesowych oraz dlaczego różne organizacje wybierają różne wzorce i strategie. Formalna analiza komplementarności opiera się na badaniu interakcji pomiędzy parami powiązanych ze sobą decyzji. | Komplementarność jest ważnym pojęciem w zarządzaniu, a mianowicie w '''analizie organizacyjnej''', ponieważ oferuje podejście do wyjaśniania wzorców praktyk organizacyjnych, tego, jak pasują one do poszczególnych strategii biznesowych oraz dlaczego różne organizacje wybierają różne wzorce i strategie. Formalna analiza komplementarności opiera się na badaniu interakcji pomiędzy parami powiązanych ze sobą decyzji. Teoria komplementarności w organizacjach komplementarności przewiduje, że praktyki te będą miały tendencję do grupowania się<ref>Walecka-Jankowska K.(2011)</ref>. | ||
Wzorzec komplementarności praktyk organizacyjnych różni się w zależności od tego, czy firma znajduje się na pierwszym czy późniejszym etapie procesu innowacyjnego. Podczas gdy komplementarność między praktykami organizacyjnymi wydaje się być częstsza w przypadku wyników w zakresie innowacji produktów, wyniki dotyczące skłonności do innowacji produktów wskazują na wiele zastępowalnych relacji lub niejednoznaczne dowody. Praktyki biznesowe, jeśli są wdrażane jednocześnie z zarządzaniem wiedzą, organizacją miejsca pracy lub relacjami zewnętrznymi, przynoszą większe korzyści pod względem wyników w zakresie innowacji produktowych niż ich pojedyncze przyjęcie<ref>Walecka-Jankowska K.(2011)</ref>. | Wzorzec komplementarności praktyk organizacyjnych różni się w zależności od tego, czy firma znajduje się na pierwszym czy późniejszym etapie procesu innowacyjnego. Podczas gdy komplementarność między praktykami organizacyjnymi wydaje się być częstsza w przypadku wyników w zakresie innowacji produktów, wyniki dotyczące skłonności do innowacji produktów wskazują na wiele zastępowalnych relacji lub niejednoznaczne dowody. Praktyki biznesowe, jeśli są wdrażane jednocześnie z zarządzaniem wiedzą, organizacją miejsca pracy lub relacjami zewnętrznymi, przynoszą większe korzyści pod względem wyników w zakresie innowacji produktowych niż ich pojedyncze przyjęcie<ref>Walecka-Jankowska K.(2011)</ref>. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Psychologia społeczna]]}} — {{i5link|a=[[Teoria systemów]]}} — {{i5link|a=[[Analiza systemowa]]}} — {{i5link|a=[[Psychologia poznawcza]]}} — {{i5link|a=[[Szkoła systemowa]]}} — {{i5link|a=[[Dyferencjał semantyczny]]}} — {{i5link|a=[[Teoria chaosu]]}} — {{i5link|a=[[Ekologia]]}} — {{i5link|a=[[Epistemologia]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
Linia 60: | Linia 50: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | <noautolinks> | ||
* Alberts B., Bray D., Hopkin K | * Alberts B., Bray D., Hopkin K. (2005), ''Biologia molekularna komórki'', PWN, Warszawa | ||
* Nowicki A. (red.) (2005), ''[https://www.wszia.opole.pl/wp-content/uploads/2020/05/Procesy_informacyjne_w_zarzadzaniu.pdf Wstęp do systemów informacyjnych zarządzania w przedsiębiorstwie]'', Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa | |||
* Nowicki A. (red.)(2005), ''[https://www.wszia.opole.pl/wp-content/uploads/2020/05/Procesy_informacyjne_w_zarzadzaniu.pdf Wstęp do systemów informacyjnych zarządzania w przedsiębiorstwie]'', Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa | * Pareek C., Smoczynski R., Tretyn A. (2011), ''[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3189340/ Sequencing technologies and genome sequencing]'', J. Appl. Genet | ||
* Pareek C | * Such J., Szcześniak M. (2006), ''Filozofia nauki'', Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań | ||
* Such J., Szcześniak M.(2006), ''Filozofia nauki'', Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań | * Walecka-Jankowska K. (2011), ''Wpływ zarządzania wiedzą na innowacyjność'', Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław | ||
* Walecka-Jankowska K.(2011), ''Wpływ zarządzania wiedzą na innowacyjność'', Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław | * Woleński J. (2005), ''Epistemologia - poznanie, prawda, wiedza, realizm'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Woleński J.(2005), ''Epistemologia | |||
</noautolinks> | </noautolinks> | ||
{{a|Joanna Żak}} | {{a|Joanna Żak}} | ||
[[Kategoria:Mikroekonomia]] | [[Kategoria:Mikroekonomia]] | ||
{{#metamaster:description|Komplementarność omawiana jest w różnych dziedzinach, takich jak filozofia, chemia, socjologia czy technologia informacyjna. Poznaj różne konteksty i znaczenia tego terminu na naszej stronie.}} | {{#metamaster:description|Komplementarność omawiana jest w różnych dziedzinach, takich jak filozofia, chemia, socjologia czy technologia informacyjna. Poznaj różne konteksty i znaczenia tego terminu na naszej stronie.}} |
Aktualna wersja na dzień 08:56, 18 sty 2024
Termin "komplementarność" ma kilka odmiennych znaczeń, w zależności od dziedziny, w której jest wykorzystywany. O komplementarności mówi się w przypadku:
- Filozofii
- Chemii, biologii molekularnej i genetyki
- Socjologii
- Technologii informacyjnych
- Zarządzania
TL;DR
Komplementarność to pojęcie używane w różnych dziedzinach, takich jak filozofia, chemia, biologia molekularna, genetyka, socjologia, technologie informacyjne i zarządzanie. Oznacza ona wzajemne uzupełnianie się różnych teorii, koncepcji, modeli i punktów widzenia, tworząc pełniejszy obraz rzeczywistości. W filozofii komplementarność dotyczy różnych poglądów, takich jak mechanizm i holizm, sztuka i nauka. W chemii, biologii molekularnej i genetyce komplementarność odnosi się do wzajemnego dopasowania cząsteczek biopolimeru. W socjologii komplementarność opisuje proces powstawania małych grup. W technologiach informacyjnych komplementarność odnosi się do spójności zasobów. W zarządzaniu komplementarność jest używana do analizy organizacyjnej i wyjaśniania wzorców praktyk organizacyjnych.
Komplementarność w filozofii
W filozofii komplementarność odnosi się do różnych, a nawet przeciwstawnych teorii, koncepcji, modeli i punktów widzenia, które odzwierciedlają różne poglądy na rzeczywistość, a razem tworzą pełniejszy obraz niż każda z nich osobno. Na przykład za komplementarne można uznać poglądy mechanistyczne i holistyczne, sztukę i naukę.
Myślenie komplementarne opiera się na prawach i zasadach paradygmatu koordynacyjnego rozwoju, alternatywnego wobec paradygmatu dialektycznego. Komplementarność jako ewoluująca właściwość koordynująca mózgu, organizmu, psychiki, osobowości i społeczeństwa przejawia się na naturalnych, społecznych i duchowych poziomach życia.
Komplementarność jest postrzegana jako selektywna zdolność koordynacyjna do łączenia i jednoczenia, zdolność do selektywnego oddziaływania, harmonijnego uzupełniania się na płaszczyźnie ontologicznej: naturalnej, społecznej i duchowej. Myślenie komplementarne rozwija się w różnych rodzajach i formach aktywności koordynacyjnej (zewnętrznej i wewnętrznej) m.in.: poznawczej, estetycznej, zabawowej, komunikacyjnej, twórczej[1].
Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce
Komplementarność w chemii, biologii molekularnej i genetyce odnosi się do wzajemnego dopasowania cząsteczek biopolimeru lub ich fragmentów, co zapewnia tworzenie wiązań pomiędzy przestrzennie komplementarnymi (uzupełniającymi się) fragmentami cząsteczek lub ich fragmentami strukturalnymi w wyniku oddziaływań supramolekularnych.
Wiadomo, że absolutna większość (jeśli nie wszystkie) cech organizmu jest determinowana przez jednoczesną pracę kilku genów. Dlatego nawet w najprostszych przypadkach nie można ignorować założenia, że manifestacja cechy może w minimalnym stopniu zależeć od co najmniej dwóch z nich. Współczesne badania nad interakcją genów są w dużej mierze związane z odkrywaniem statystycznych wzorców w występowaniu mutacji wpływających na manifestację badanych genów. Jednocześnie w organizmach jednokomórkowych ich współdziałanie w manifestacji cech jest spotykane raczej rzadko. Jednocześnie klasyczne przykłady występujące u organizmów wielokomórkowych nie zawsze mają jasne wyjaśnienie molekularno-biologiczne.
Komplementarność, czyli komplementarne oddziaływanie genów, wyraża się w tym, że dwa niealleliczne geny dominujące, występujące razem w genotypie w stanie homozygotycznym lub heterozygotycznym (A-B-), powodują rozwój nowego fenotypu w porównaniu z tym, co powoduje każdy gen dominujący osobno (A~bb lub aaB-). Geny te wzajemnie uzupełniają swoje działanie[2].
Komplementarność w socjologii
Pojęcie komplementarności jest również szeroko stosowane w socjologii, gdzie proces powstawania małych grup opiera się przede wszystkim na komplementarności jednostek. W tym kontekście, komplementarność jest uniwersalną historyczną niezmiennością instytucji społecznych i ekonomicznych oraz odpowiadających im form kulturowych opartych na matrycach X i Y (paradygmaty wspólnotowy i indywidualny).
Instytucje komplementarne[3]:
- mają charakter pomocniczy, uzupełniający,
- zapewniają stabilność środowiska instytucjonalnego w tej czy innej sferze życia społecznego.
Komplementarność dodatnia w pewnych kontaktach może prowadzić do symbiozy lub fuzji grup etnicznych. Na pograniczach cywilizacji o niejednorodnym czasie społecznym charakterystyczna jest komplementarność negatywna. Komplementarność jest negatywna, przejawia się w antypatii, nietolerancji (skrajna - ludobójstwo). Prowadzi to do negatywnych konsekwencji kontaktów. Zasoby informacyjne są podstawą nowoczesnych procesów technologicznych, podejmowania decyzji, edukacji i zarządzania. Jednocześnie w produkcji i zarządzaniu stosuje się raczej zasoby informacyjne niż informacje. W wielu technologiach pojawia się pomocnicze zadanie przekształcania informacji w zasoby informacyjne oraz zadanie skoordynowanego wykorzystania zasobów informacyjnych w zarządzaniu. Rozwiązanie drugiego problemu prowadzi do pojęcia komplementarnych zasobów informacyjnych. Komplementarność obiektów lub konstrukcji informacyjnych oznacza ich spójność i wzajemne uzupełnianie się[4].
Komplementarność w technologiach informacyjnych
W dziedzinie technologii informacyjnych termin "komplementarność" jest rzadko używany i tylko do oznaczania spójności zasobów. Dlatego też istnieją wszelkie powody, aby przeanalizować i sformułować definicję komplementarności zasobów oraz metodę oceny komplementarności. Ponadto celowe jest uwzględnienie pola semantycznego pojęć bliskoznacznych w celu określenia terminologicznych relacji komplementarności z innymi bliskoznacznymi cechami informacyjnymi obiektów i konstrukcji informacyjnych[5].
Komplementarność w zarządzaniu
Komplementarność jest ważnym pojęciem w zarządzaniu, a mianowicie w analizie organizacyjnej, ponieważ oferuje podejście do wyjaśniania wzorców praktyk organizacyjnych, tego, jak pasują one do poszczególnych strategii biznesowych oraz dlaczego różne organizacje wybierają różne wzorce i strategie. Formalna analiza komplementarności opiera się na badaniu interakcji pomiędzy parami powiązanych ze sobą decyzji. Teoria komplementarności w organizacjach komplementarności przewiduje, że praktyki te będą miały tendencję do grupowania się[6].
Wzorzec komplementarności praktyk organizacyjnych różni się w zależności od tego, czy firma znajduje się na pierwszym czy późniejszym etapie procesu innowacyjnego. Podczas gdy komplementarność między praktykami organizacyjnymi wydaje się być częstsza w przypadku wyników w zakresie innowacji produktów, wyniki dotyczące skłonności do innowacji produktów wskazują na wiele zastępowalnych relacji lub niejednoznaczne dowody. Praktyki biznesowe, jeśli są wdrażane jednocześnie z zarządzaniem wiedzą, organizacją miejsca pracy lub relacjami zewnętrznymi, przynoszą większe korzyści pod względem wyników w zakresie innowacji produktowych niż ich pojedyncze przyjęcie[7].
Komplementarność — artykuły polecane |
Psychologia społeczna — Teoria systemów — Analiza systemowa — Psychologia poznawcza — Szkoła systemowa — Dyferencjał semantyczny — Teoria chaosu — Ekologia — Epistemologia |
Przypisy
Bibliografia
- Alberts B., Bray D., Hopkin K. (2005), Biologia molekularna komórki, PWN, Warszawa
- Nowicki A. (red.) (2005), Wstęp do systemów informacyjnych zarządzania w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa
- Pareek C., Smoczynski R., Tretyn A. (2011), Sequencing technologies and genome sequencing, J. Appl. Genet
- Such J., Szcześniak M. (2006), Filozofia nauki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań
- Walecka-Jankowska K. (2011), Wpływ zarządzania wiedzą na innowacyjność, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
- Woleński J. (2005), Epistemologia - poznanie, prawda, wiedza, realizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Autor: Joanna Żak