Unia celna: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
mNie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Unia celna''' to porozumienie handlowe, na mocy którego likwidowane są [[Cło|cła]] i inne ograniczenia ilościowe w [[Transakcja|transakcjach]] handlowych pomiędzy państwami członkowskimi. Wprowadza ona również wśród tych państw wspólną zewnętrzną [[Taryfa celna|taryfę celną]], a także normuje [[Polityka handlowa|politykę handlową]] z krajami nienależącymi do [[Unia|unii]].<ref>Kalicka - Mikołajczyk A. (2011) s. 100</ref> | |||
</ | |||
==TL;DR== | |||
Unia celna to porozumienie handlowe, które likwiduje cła i inne ograniczenia w handlu między państwami członkowskimi. Ustanawia wspólną taryfę celną i reguluje politykę handlową z krajami spoza unii. Unia celna ma funkcje ochronne i fiskalne. Istnieją statyczne i dynamiczne efekty unii celnej, takie jak zastępowanie drogiej produkcji importem, obniżenie cen, kreowanie nowych strumieni handlu i poprawa jakości życia mieszkańców. Unia celna różni się od strefy wolnego handlu tym, że ma wspólną taryfę celną i politykę handlową wobec krajów spoza unii. | |||
==Podział i funkcje unii celnej== | ==Podział i funkcje unii celnej== | ||
| Linia 22: | Linia 8: | ||
* wewnętrzny, który polega na eliminowaniu barier | * wewnętrzny, który polega na eliminowaniu barier | ||
* zewnętrzny, polegający na wprowadzeniu jednakowych [[Norma|norm]] w stosunku do państw, niebędących członkiem unii | * zewnętrzny, polegający na wprowadzeniu jednakowych [[Norma|norm]] w stosunku do państw, niebędących członkiem unii | ||
Możemy wyróżnić dwie podstawowe funkcje unii celnej: | Możemy wyróżnić dwie podstawowe funkcje unii celnej: | ||
* funkcja ochronna (zapewnienie odpowiednich okoliczności do rozwoju gospodarki, co dokonywane jest poprzez przyjęcie ceł na konkretne rodzaje artykułów na odpowiedniej wysokości) | * [[funkcja]] ochronna (zapewnienie odpowiednich okoliczności do rozwoju gospodarki, co dokonywane jest poprzez przyjęcie ceł na konkretne rodzaje artykułów na odpowiedniej wysokości) | ||
* funkcja fiskalna (opłaty celne zasilają budżet Wspólnoty)<ref>Jaśkowski M. (2010) | * funkcja fiskalna (opłaty celne zasilają [[budżet]] Wspólnoty)<ref>Jaśkowski M. (2010) s. 123-124</ref> | ||
Z unią celną ściśle powiązane są dwa terminy: | Z unią celną ściśle powiązane są dwa terminy: | ||
#"Efekt kreacji handlu wiąże się ze zniesieniem wewnętrznych barier celnych i polega na tym, że względnie drogą produkcję w danym kraju członkowskim można zastąpić względnie tanim importem z innego państwa członkowskiego. Oznacza to pojawienie się nowych strumieni handlu w obrębie unii celnej. | #"Efekt kreacji handlu wiąże się ze zniesieniem wewnętrznych barier celnych i polega na tym, że względnie drogą produkcję w danym kraju członkowskim można zastąpić względnie tanim importem z innego państwa członkowskiego. Oznacza to pojawienie się nowych strumieni handlu w obrębie unii celnej. | ||
# Efekt przesunięcia handlu wynika z dyskryminacji państw trzecich wywołanej wspólną zewnętrzną taryfą celną. Taryfa ta może doprowadzić do zmiany struktury geograficznej handlu w taki sposób, że import z krajów trzecich zostanie zastąpiony importem od dostawców pochodzących z unii celnej. | # Efekt przesunięcia handlu wynika z dyskryminacji państw trzecich wywołanej wspólną zewnętrzną taryfą celną. [[Taryfa]] ta może doprowadzić do zmiany struktury geograficznej handlu w taki sposób, że [[import]] z krajów trzecich zostanie zastąpiony importem od dostawców pochodzących z unii celnej". <ref>Bijak-Kaszuba M. (2012) s. 12</ref> | ||
Unia celna jest jednym z etapów integracji gospodarczej. Integracja gospodarcza to proces łączenia, organizowania w całość co najmniej dwóch krajów w celu współpracy ekonomicznej. Dokonuje się to poprzez sukcesywne usuwanie przeszkód, które mogłyby ograniczać współpracę gospodarczą. Możemy wyróżnić pięć głównych jej etapów: | Unia celna jest jednym z etapów integracji gospodarczej. Integracja gospodarcza to [[proces]] łączenia, organizowania w całość co najmniej dwóch krajów w celu współpracy ekonomicznej. Dokonuje się to poprzez sukcesywne usuwanie przeszkód, które mogłyby ograniczać współpracę gospodarczą. Możemy wyróżnić pięć głównych jej etapów: | ||
* strefa wolnego handlu | * strefa wolnego handlu | ||
* unia celna | * unia celna | ||
* wspólny rynek | * wspólny [[rynek]] | ||
*[[Unia walutowa|unia walutowa]] | * [[Unia walutowa|unia walutowa]] | ||
* unia gospodarcza | * unia gospodarcza. | ||
Termin unii celnej znany był długo wcześniej. Został jednak dokładnie zbadany w latach 50. XX wieku. Wtedy to konkretnie sprecyzowano to pojęcie. Jest ono powiązane szczególnie z teorią przedstawioną przez J. Vinera, kontynuowaną przez między innymi J. Meade’a, R. Lipseya. | Termin unii celnej znany był długo wcześniej. Został jednak dokładnie zbadany w latach 50. XX wieku. Wtedy to konkretnie sprecyzowano to pojęcie. Jest ono powiązane szczególnie z teorią przedstawioną przez J. Vinera, kontynuowaną przez między innymi J. Meade’a, R. Lipseya. | ||
<google>n</google> | |||
==Efekty unii celnej== | ==Efekty unii celnej== | ||
Istnieje podział efektów unii celnej na: | Istnieje podział efektów unii celnej na: | ||
| Linia 50: | Linia 38: | ||
* efekt akumulacyjny, polegający na przyroście ekonomicznym oraz poprawie jakości życia mieszkańców kraju będącego członkiem unii celnej. Ma to związek z akumulacją głównych składników produkcji | * efekt akumulacyjny, polegający na przyroście ekonomicznym oraz poprawie jakości życia mieszkańców kraju będącego członkiem unii celnej. Ma to związek z akumulacją głównych składników produkcji | ||
Warto zaznaczyć, że część z tych efektów można odnieść także do strefy wolnego handlu, jednakże dużo bardziej intensywne są one w przypadku unii celnej. | Warto zaznaczyć, że część z tych efektów można odnieść także do strefy wolnego handlu, jednakże dużo bardziej intensywne są one w przypadku unii celnej. | ||
Jako przykład unii celnej można podać najstarszą na świecie unię celną krajów południowej Afryki (Southern African Customs Union, SACU), która została założona już w 1910 roku, unię celną Szwajcarii i Lichtensteinu, założoną w 1924 roku, unię celną państw Beneluksu, utworzoną w 1948 roku oraz unię państw, które tworzą [[Europejska Wspólnota Gospodarcza|Europejską Wspólnotę Gospodarczą]]. <ref>Komor M. (2017) | Jako przykład unii celnej można podać najstarszą na świecie unię celną krajów południowej Afryki (Southern African Customs Union, SACU), która została założona już w 1910 roku, unię celną Szwajcarii i Lichtensteinu, założoną w 1924 roku, unię celną państw Beneluksu, utworzoną w 1948 roku oraz unię państw, które tworzą [[Europejska Wspólnota Gospodarcza|Europejską Wspólnotę Gospodarczą]]. <ref>Komor M. (2017) s. 23-24</ref> | ||
==Unia celna, a strefa wolnego handlu== | ==Unia celna, a strefa wolnego handlu== | ||
Cechą łączącą unię celną i strefę wolnego handlu jest całkowite wykluczenie cła oraz innych barier handlowych występujących pomiędzy krajami partnerskimi. Powyższe formy integracji różnią się pomiędzy sobą tym, że mówiąc o strefie wolnego handlu mamy na myśli fakt samodzielnego określenia wielkości, wysokości ceł zewnętrznych, a także zasad polityki handlowej w stosunku do krajów poza tą strefą.<ref>Jantoń- Drozdowska E. (1998) | Cechą łączącą unię celną i strefę wolnego handlu jest całkowite wykluczenie cła oraz innych barier handlowych występujących pomiędzy krajami partnerskimi. Powyższe formy integracji różnią się pomiędzy sobą tym, że mówiąc o strefie wolnego handlu mamy na myśli fakt samodzielnego określenia wielkości, wysokości ceł zewnętrznych, a także zasad polityki handlowej w stosunku do krajów poza tą strefą.<ref>Jantoń- Drozdowska E. (1998) s. 63</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Gospodarka zamknięta]]}} — {{i5link|a=[[Teoria wyrównywania się cen czynników produkcji]]}} — {{i5link|a=[[Wymiana]]}} — {{i5link|a=[[Cefta]]}} — {{i5link|a=[[Etatyzm]]}} — {{i5link|a=[[Austriacka teoria pieniądza]]}} — {{i5link|a=[[Unia]]}} — {{i5link|a=[[Unia walutowa]]}} — {{i5link|a=[[Polityka handlowa]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references/> | <references /> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Bijak- Kaszuba M. (2012) [ | <noautolinks> | ||
* Bijak-Kaszuba M. (2012), ''[https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_1971 Ustanawianie unii gospodarczej i walutowej w procesie integracji europejskiej]'', Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 264, Łódź | |||
* Jantoń- Drozdowska E. (1998) ''Regionalna integracja gospodarcza'' Wydawnictwo naukowe PWN Warszawa | * Jantoń-Drozdowska E. (1998), ''Regionalna integracja gospodarcza'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa-Poznań | ||
* Jaśkowski M. (2010) [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15126/uc__merged.pdf?sequence=1&isAllowed=y | * Jaśkowski M. (2010), ''[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15126/uc__merged.pdf?sequence=1&isAllowed=y Zewnętrzne stosunki gospodarcze Unii Europejskiej]'', Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń | ||
* Kalicka- Mikołajczyk A. (2011) | * Kalicka-Mikołajczyk A. (2011), ''Unia celna jako forma integracji gospodarczej państw'', Uniwersytet Wrocławski, Wrocław | ||
* Komor M. (2017) | * Komor M. (2017), ''Internacjonalizacja przedsiębiorstw na rynku Unii Europejskiej - ujęcie marketingowe'', C.H.Beck, Warszawa | ||
</noautolinks> | |||
{{a|Aleksandra Longa}} | {{a|Aleksandra Longa}} | ||
[[Kategoria:Polityka celna]] | |||
{{#metamaster:description|Unia celna to porozumienie handlowe, które likwiduje cła i ograniczenia ilościowe w transakcjach między państwami członkowskimi, wprowadzając wspólną taryfę celną i politykę handlową z krajami spoza unii.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 23:15, 17 sty 2024
Unia celna to porozumienie handlowe, na mocy którego likwidowane są cła i inne ograniczenia ilościowe w transakcjach handlowych pomiędzy państwami członkowskimi. Wprowadza ona również wśród tych państw wspólną zewnętrzną taryfę celną, a także normuje politykę handlową z krajami nienależącymi do unii.[1]
TL;DR
Unia celna to porozumienie handlowe, które likwiduje cła i inne ograniczenia w handlu między państwami członkowskimi. Ustanawia wspólną taryfę celną i reguluje politykę handlową z krajami spoza unii. Unia celna ma funkcje ochronne i fiskalne. Istnieją statyczne i dynamiczne efekty unii celnej, takie jak zastępowanie drogiej produkcji importem, obniżenie cen, kreowanie nowych strumieni handlu i poprawa jakości życia mieszkańców. Unia celna różni się od strefy wolnego handlu tym, że ma wspólną taryfę celną i politykę handlową wobec krajów spoza unii.
Podział i funkcje unii celnej
Unia celna składa się zatem z dwóch elementów:
- wewnętrzny, który polega na eliminowaniu barier
- zewnętrzny, polegający na wprowadzeniu jednakowych norm w stosunku do państw, niebędących członkiem unii
Możemy wyróżnić dwie podstawowe funkcje unii celnej:
- funkcja ochronna (zapewnienie odpowiednich okoliczności do rozwoju gospodarki, co dokonywane jest poprzez przyjęcie ceł na konkretne rodzaje artykułów na odpowiedniej wysokości)
- funkcja fiskalna (opłaty celne zasilają budżet Wspólnoty)[2]
Z unią celną ściśle powiązane są dwa terminy:
- "Efekt kreacji handlu wiąże się ze zniesieniem wewnętrznych barier celnych i polega na tym, że względnie drogą produkcję w danym kraju członkowskim można zastąpić względnie tanim importem z innego państwa członkowskiego. Oznacza to pojawienie się nowych strumieni handlu w obrębie unii celnej.
- Efekt przesunięcia handlu wynika z dyskryminacji państw trzecich wywołanej wspólną zewnętrzną taryfą celną. Taryfa ta może doprowadzić do zmiany struktury geograficznej handlu w taki sposób, że import z krajów trzecich zostanie zastąpiony importem od dostawców pochodzących z unii celnej". [3]
Unia celna jest jednym z etapów integracji gospodarczej. Integracja gospodarcza to proces łączenia, organizowania w całość co najmniej dwóch krajów w celu współpracy ekonomicznej. Dokonuje się to poprzez sukcesywne usuwanie przeszkód, które mogłyby ograniczać współpracę gospodarczą. Możemy wyróżnić pięć głównych jej etapów:
- strefa wolnego handlu
- unia celna
- wspólny rynek
- unia walutowa
- unia gospodarcza.
Termin unii celnej znany był długo wcześniej. Został jednak dokładnie zbadany w latach 50. XX wieku. Wtedy to konkretnie sprecyzowano to pojęcie. Jest ono powiązane szczególnie z teorią przedstawioną przez J. Vinera, kontynuowaną przez między innymi J. Meade’a, R. Lipseya.
Efekty unii celnej
Istnieje podział efektów unii celnej na:
- statyczne, które dzielimy na produkcyjne oraz konsumpcyjne
- dynamiczne
Najważniejszymi efektami statycznymi, oraz dynamicznymi są między innymi:
- efekt produkcyjny, który mówi o zastępowaniu kosztownej produkcji wewnątrz kraju korzystniejszym importem z innych państw należących do unii
- efekt konsumpcyjny, wynikający z obniżenia cen w kraju do wysokości cen w krajach członkowskich, co prowadzi do wzrostu konsumpcji całkowitej
- efekt ekspansji handlu, który polega na kreowaniu strumieni handlu przez unię, zamiast ich przesuwania
- efekt fiskalny, polegający na zmniejszeniu wpływów finansowych z pobieranego cła, zanim unia została utworzona
- efekt akumulacyjny, polegający na przyroście ekonomicznym oraz poprawie jakości życia mieszkańców kraju będącego członkiem unii celnej. Ma to związek z akumulacją głównych składników produkcji
Warto zaznaczyć, że część z tych efektów można odnieść także do strefy wolnego handlu, jednakże dużo bardziej intensywne są one w przypadku unii celnej. Jako przykład unii celnej można podać najstarszą na świecie unię celną krajów południowej Afryki (Southern African Customs Union, SACU), która została założona już w 1910 roku, unię celną Szwajcarii i Lichtensteinu, założoną w 1924 roku, unię celną państw Beneluksu, utworzoną w 1948 roku oraz unię państw, które tworzą Europejską Wspólnotę Gospodarczą. [4]
Unia celna, a strefa wolnego handlu
Cechą łączącą unię celną i strefę wolnego handlu jest całkowite wykluczenie cła oraz innych barier handlowych występujących pomiędzy krajami partnerskimi. Powyższe formy integracji różnią się pomiędzy sobą tym, że mówiąc o strefie wolnego handlu mamy na myśli fakt samodzielnego określenia wielkości, wysokości ceł zewnętrznych, a także zasad polityki handlowej w stosunku do krajów poza tą strefą.[5]
| Unia celna — artykuły polecane |
| Gospodarka zamknięta — Teoria wyrównywania się cen czynników produkcji — Wymiana — Cefta — Etatyzm — Austriacka teoria pieniądza — Unia — Unia walutowa — Polityka handlowa |
Przypisy
Bibliografia
- Bijak-Kaszuba M. (2012), Ustanawianie unii gospodarczej i walutowej w procesie integracji europejskiej, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica 264, Łódź
- Jantoń-Drozdowska E. (1998), Regionalna integracja gospodarcza, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa-Poznań
- Jaśkowski M. (2010), Zewnętrzne stosunki gospodarcze Unii Europejskiej, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń
- Kalicka-Mikołajczyk A. (2011), Unia celna jako forma integracji gospodarczej państw, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław
- Komor M. (2017), Internacjonalizacja przedsiębiorstw na rynku Unii Europejskiej - ujęcie marketingowe, C.H.Beck, Warszawa
Autor: Aleksandra Longa
