Pomoc społeczna

Zgodnie z artykułem 2 Ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.(Dz.U. 2017 poz. 1769) Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.(Dz.U. 2017 poz. 1769)

TL;DR

Artykuł omawia zasady i zakres działania pomocy społecznej w Polsce. Pomoc społeczna ma na celu wspieranie osób i rodzin w trudnych sytuacjach życiowych oraz zapobieganie kryzysom. Przysługuje ona obywatelom polskim i cudzoziemcom przebywającym na terenie Polski. Pomoc społeczna może być udzielana w przypadku ubóstwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności i innych sytuacji trudnych. Świadczenia społeczne mogą być w formie pieniężnej lub naturalnej, takiej jak emerytury, zasiłki, stypendia lub usługi społeczne.

Zakres działania Pomocy Społecznej

Według artykułu 3 Ustawy o pomocy społecznej, Pomoc Społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem Pomocy Społecznej jest zapobieganie sytuacjom kryzysowym w życiu człowieka, poprze podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.(Dz.U. 2017 poz. 1769)

Prawo do uzyskania Pomocy Społecznej

Prawo do uzyskania pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

• Osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
  • na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
  • w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego,
• mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2pkt4ustawy z dnia 14 lipca 2006r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. z 2017r. poz.900), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.(Dz.U. 2017 poz. 1769)

Szczególne przypadki udzielania Pomocy Społecznej

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

• ubóstwa,
• sieroctwa,
• bezdomności,
• bezrobocia,
• niepełnosprawności,
• długotrwałej lub ciężkiej choroby,
• przemocy w rodzinie,
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy,
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
• alkoholizmu lub narkomanii,
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
• klęski żywiołowej lub ekologicznej.(Dz.U. 2017 poz. 1769)

Świadczenia Społeczne

Jest to sfera świadczeń społecznych. Istotą tych świadczeń jest jednostronne przekazywanie przez różne podmioty publiczne określonych środków na rzecz gospodarstw domowych. Świadczenia te mogą występować w postaci pieniężnej i naturalnej.

Świadczenia pieniężne obejmują głównie:

• emerytury i renty,
• zasiłki z tytułu ubezpieczenia społecznego,
• zasiłki dla bezrobotnych,
• stypendia dla uczniów i studentów
• zapomogi wypłacane w ramach systemu opieki społecznej

Świadczenia w naturze, określane zwykle mianem usług społecznych, obejmują natomiast przede wszystkim nieodpłatne lub częściowo odpłatne usługi w zakresie:

• oświaty i wychowania;
• szkolnictwa wyższego,
• ochrony zdrowia,
• opieki społecznej,
• kultury i sztuki;
• część usług z zakresu gospodarki komunalnej i mieszkaniowej.

Pomoc społeczna — artykuły polecane

Służba zdrowia — Zasiłek celowy — Świadczenie wychowawcze — Świadczenie socjalne — Ubezpieczenie emerytalne — Organizacja non-profit — Płatnik ZUS — Kasa chorych — Obywatel

Bibliografia

• Kołaczkowski B. (2013), Pomoc Społeczna. Wybrane instytucje pomocy rodzinie i dziecku, Wolters Kluwer, Warszawa
• Milewski R. (red.) (2022), Elementarne zagadnienia ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Sierpowska I. (2011), Pomoc Społeczna, Wolters Kluwer, Warszawa
• Sierpowska I. (2012), Pomoc społeczna jako administracja świadcząca: Studium administracyjnoprawne, Wolters Kluwer, Warszawa
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593

Autor: Tomasz Dorywalski, Michał Graca