Metoda LIFO

Metoda LIFO
Polecane artykuły
Wycena rzeczowych składników majątku obrotowego Cena ewidencyjna Metoda ceny przeciętnej Metoda FIFO Model wyceny bilansowej oparty na wartości przeszacowanej Wartość godziwa Koszt wytworzenia produktu Kalkulacja cen na podstawie kosztu jednostkowego Rozliczanie produkcji

LIFO (ang. Last In First Out, co oznacza - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło) - inaczej nazywana metodą najpóźniejszej dostawy - jest to metoda wykorzystywana w zarządzaniu zapasami oparta na założeniu, że najpierw wydawane są (z przeznaczeniem do produkcji lub sprzedaży) te materiały, towary, wyroby gotowe, które jako ostatnie zostały przekazane do magazynu. Wynika to z założenia, z którego zgodnie z założeniami metody tej wynika, że najpierw zużyte mają zostać materiały znajdujące się najkrócej w magazynie (D. Czerwińska-Kayzer 2010, s. 139).

Zasadę LiFo (ostatnie weszło - pierwsze wyszło) stosuje się często w przypadku towarów, które muszą być składowane w większych ilościach. Ten rodzaj magazynowania sprawdzi się w przypadku bezpiecznego składowania ciężkich produktów.

TL;DR

Metoda LIFO (najpóźniejszej dostawy) jest używana w zarządzaniu zapasami, polega na wydawaniu najpierw ostatnio dostarczonych towarów. Metoda ta jest stosowana często w przypadku składowania większych ilości towarów. W Polsce stosuje się inne metody wyceny zapasów, takie jak FIFO czy średnia ważona. Metoda LIFO zaniża zysk i wartość zapasów końcowych, jest korzystna w warunkach wysokiej inflacji, ale jest zakazana przez Międzynarodowy Standard Rachunkowości. Przykład obliczeń pokazuje, że metoda LIFO zwiększa koszty dla sklepu.

Podstawy prawne dotyczące wyceny zapasów

Zgodnie z art. 34 ust. 4 ustawy o rachunkowości towary wyceniać można za pomocą kilku metod:

• "według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów;
• przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła) (metoda FIFO)
• przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła)" (metoda LIFO)

Z kolei Międzynarodowy Standard Rachunkowości podaje odmienne metody ustalania zapasów, nie uwzględniając przy tym metody LIFO:

• metoda identyfikacji szczegółowej
• metoda FIFO
• metoda średniej ważonej.

Ze względu na zapis w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości metoda LIFO istnieje już tylko w teorii oraz w zapisie ustawy, gdyż została ona zabroniona przez MSR.

Różnice między metodą LIFO, a metodą FIFO

LIFO	FIFO
ostatnie przyszło - ostatnie wyszło	pierwsze przyszło - pierwsze wyszło
zachowuje zasadę współmierności kosztów z przychodami	narusza zasadę współmierności kosztów z przychodami
zaniża zysk bieżącego okresu	zawyża zysk bieżącego okresu
zaniża wartość zapasów końcowych	wykazuje stosunkowo realny stan zapasów końcowych
korzystna w warunkach wysokiej inflacji	nie dostosowuje wartości do inflacji
niestosowana w Polsce	często stosowana

(D. Czerwińska-Kayzer 2010, s. 139)

Z powyższej tabeli wynika, że metoda fifo jest odwrotnością metody lifo.

Przykład

W sklepie ABC dokonano zakupów tego samego rodzaju towarów w następującej konfiguracji: 1. 5.05.2010-20 szt. batoników po 3 zł 2. 10.05.2010-20 szt. batoników po 2,80 zł 3. 18.05.2010-20 szt. batoników po 3,30 zł Kilka dni później sklep sprzedał 50 sztuk batoników w cenie - 4 zł. Za pomocy metody LIFO zaksięgowane zostaną powyższe operacje, co jednocześnie pozwoli na obliczenie zysku ze sprzedanych towarów.

cykl dostawy	liczba sztuk	cena/szt.	wartość całkowita
1	20 szt. batoników	3 zł	60 zł
2	20 szt. batoników	2,80 zł	56 zł
3	20 szt. batoników	3,30 zł	66 zł
cykl sprzedaży	liczba sztuk	cena/szt.	wartość całkowita
1	20 szt. batoników	3,30 zł	66 zł
2	20 szt. batoników	2,80 zł	56 zł
3	10 szt. batoników	3 zł	30 zł
stan końcowy	10 szt. batoników	3 zł	30 zł

Analizując powyższą tabelę możemy obliczyć, że koszty zakupu towarów znajdujących się w sklepie wynoszą: 182 zł.

Natomiast koszty towarów wydanych będą wynosiły 152 zł. Sprzedano za łącznie 200 zł. Sklep sprzedając batoniki po 4 zł zarobił zatem: 48 zł.

Powyższe zadanie można obliczyć analogicznie za pomocą metody FIFO. Pozwoli ona na porównanie sposobu obliczania wyceny zapasów oraz porównanie ich opłacalności w tym przypadku.

cykl dostawy	liczba sztuk	cena/szt.	wartość całkowita
1	20 szt. batoników	3 zł	60 zł
2	20 szt. batoników	2,80 zł	56 zł
3	20 szt. batoników	3,30 zł	66 zł
cykl sprzedaży	liczba sztuk	cena/szt.	wartość całkowita
1	20 szt. batoników	3 zł zł	60 zł
2	20 szt. batoników	2,80 zł	56 zł
3	10 szt. batoników	3,30 zł	33 zł
stan końcowy	10 szt. batoników	3,30 zł	33 zł

W przypadku zastosowania metody FIFO, czyli wydawania w pierwszej kolejności zapasów, które wyszły wcześniej, sklep wydał 149 zł na 50 sprzedanych batoników.

Zarobiono zatem na nich 51 zł. Z tego wynika, że metoda LIFO zwiększa wartość kosztów dla sklepu.

Bibliografia

• Czerwińska-Kayzer D. (2010). Agrobiznes. Podstawy rachunkowości., wyd. WSiP, Warszawa, s. 139
• Dobija D., Przewodnik po rachunkowości, Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa 1999
• Międzynarodowy Standard Rachunkowości 2. Zapasy, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 29.11.2008
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, art. 34, ust. 4, Dz.U.2018.0.395
• ogolne-metody-ewidencji-i-wyceny-towarow.html Ogólne metody ewidencji i wyceny towarów (2016). "Rachunkowość w jednostkach handlowych - Dodatek nr 9 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości", nr 12 (420)

Autor: Marta Noworyta

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.