Grupa robocza

Grupa robocza (zespół roboczy) to grupa mająca powiązanie z daną organizacją (przedsiębiorstwem). Może ona istnieć w obrębie formalnych struktur organizacji, jak również poza nimi. Cele takiej grupy mogą być różne, nie zawsze pokrywające się z celami organizacji. Jest elementem partycypacji pracowników w zarządzaniu.

TL;DR

Grupa robocza to grupa powiązana z organizacją, której cele mogą się różnić od celów organizacji. Istnieją różne typy grup roboczych, takie jak grupy funkcjonalne, grupy nieformalne, grupy zadaniowe i zespoły. Grupy robocze mają cechy, takie jak struktury ról, normy zachowań, spójność grupy i przywództwo formalne i nieformalne. Kształtowanie się grup roboczych obejmuje etapy konstytuowania się, szturmowania, normowania i działania.

Typy grup roboczych

Wyróżnia się następujące rodzaje grup roboczych:

• grupy funkcjonalne to grupy stworzone przez organizację do osiągania pewnej liczby celów danego podmiotu; czas jej istnienia jest nieokreślony; grupa taka istnieje nadal również po osiągnięciu swoich bieżących celów, które zostają zastąpione innymi celami (przykład: dział marketingu),
• grupy nieformalne (grupy interesu) - tworzą je sami członkowie organizacji, cele nie muszą mieć związku z celami organizacji; czas istnienia nie jest określony; grupy takie mogą mieć ogromny wpływ na funkcjonowanie organizacji, więc menadżerowie nie powinni ich lekceważyć,
• grupa zadaniowa - tworzona przez organizacje do osiągnięcia względnie wąskiego zakresu celów w określonym lub domyślnym horyzoncie czasowym; organizacja określa, z którą grupą dany pracownik ma pracować.
• zespół - jest specjalistyczną formą grupy zadaniowej, jest to grupa pracowników funkcjonująca jako wyodrębniona jednostka, często przy niewielkim zakresie nadzoru lub jego braku, do wykonywania funkcji i działań związanych z pracą.

Cechy grup roboczych

Grupy robocze charakteryzują się następującymi cechami:

• Struktury roli - zestaw określonych ról i wzajemnych stosunków między nimi, zdefiniowanych i akceptowanych przez członków grupy. Na tę strukturę składają się role cząstkowe: rola oczekiwana (rola, którą członkowie grupy wymagają (oczekują) od określonej jednostki.), rola wysyłana (przetłumaczona z roli oczekiwanej przez poszczególnych członków grupy. Stanowi ona wiadomości, wskazówki, gesty jakie członkowie grupy wysyłają by zakomunikować jednostce jej rolę oczekiwaną), rola postrzegana (rola, którą jednostka interpretuje jako rolę oczekiwaną) i rola odgrywana (rola, jaką dana jednostka rzeczywiście odgrywa)
• Normy zachowań - są to zaakceptowane przez członków grupy standardy zachowań. Normy te wyznaczają granice pomiędzy zachowaniami akceptowanymi i nieakceptowanymi przez członków danej grupy roboczej.
• Spójność grupy - stopień lojalności i zaangażowania poszczególnych jej członków względem grupy i stawianych przed nimi wyzwań i zadań. Członkowie w grupach spójnych ufają sobie i skutecznie pracują osiągając zamierzone cele, natomiast grupy, które charakteryzują się niską spójnością mają problem w realizowaniu swoich celów ponieważ jego członkowie nie wspierają się wzajemnie i nie są dobrze skoordynowani.
• Przywództwo formalne i nieformalne - Przywódca formalny zostaje powoływany przez organizację lub jest wybierany przez członków danej grupy; Przywódca nieformalny to osoba, angażująca się w działania przywódcze, która jednak nie została formalnie uznana przez grupę jako jej przywódca. Przywódcy nieformalni mogą być ogromną siłą danej grupy, ale tylko i wyłącznie wtedy gdy działają w jej interesie. W przeciwnym wypadku, mogą się oni przyczynić do pogorszenia wyników działań grupy lub w inny sposób powodować trudności w jej działaniu.

Etapy kształtowania się grup roboczych

• Konstytuowanie się - członkowie grupy zapoznają się ze sobą wzajemnie, sprawdzając jednocześnie swoje zachowania. Sprawdzają, które zachowania interpersonalne zostaną zaakceptowane a które odrzucone przez pozostałych członków grupy. Podczas tego etapu powstaje wstępna struktura grupy.
• Szturmowanie - w tym etapie opracowywana zostaje struktura grupy oraz wzorce na podstawie których będzie ona funkcjonować. Wtedy też niektóre osoby z grupy zaczynają się wyróżniać oraz zdobywać uznanie pozostałych członków grupy jako jej przywódcy i kierownicy, którzy odgrywają pierwszoplanową rolę w kształtowaniu jej programu.
• Normowanie - członkowie grupy zaczynają ze sobą współpracować przy poczuciu jedności. Zaczynają wzajemnie akceptować przypisane im role. Etap ten rozpoczyna intensywny wzrost aktywności. Niekiedy grupa może wrócić się do poprzedniego stadium rozwoju. Sytuacja taka może wystąpić, gdy jeden z członków zostaje zaakceptowany jako przywódca, lecz łamiąc ważne normy podważa swój autorytet. Grupa rozpoczyna wtedy proces szukania nowego lidera.
• Działanie - członkowie grupy zaczynają wykonywać swoje zadania, wcielając się w swoje role i kierując swoje wysiłki na osiąganie wyników i założonych przez grupę celów. Etap ten w przeciwieństwie do poprzedniego rozpoczyna się bardzo pomału. Struktura grupy nie jest już kwestią otwartą - staje się ona mechanizmem do jak najefektywniejszego zdobywania celów grupy.

Grupa robocza — artykuły polecane

Cechy zespołu — Rodzaje zespołów — Rola społeczna — Kultura organizacyjna — Motywacja wewnętrzna — Zespół projektowy — Organizacja — Etapy tworzenia zespołu — Praca zespołowa

Bibliografia

• Griffin R. (2017), Podstawy zarządzania organizacją, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Korzeniowski L. (2011), Podstawy zarządzania organizacjami, Difin, Warszawa
• Król H., Ludwiczyński A. (red.) (2014), Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Sępek M. (2010), Zarządzanie zasobami ludzkimi, Przedsiębiorczość i zarządzanie, tom XI, zeszyt 11
• Webber R. (1996), Zasady zarządzania organizacjami. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1996

Autor: Hubert Krużel, Wojciech Byrski