Wyrób gotowy

Wyrób gotowy
Polecane artykuły
Materiał Wycena rzeczowych składników majątku obrotowego Koszt wytworzenia produktu Metoda ceny przeciętnej Materiały Wycena środków trwałych Rozliczanie produkcji Wycena składników bilansu Środki trwałe

Wyroby gotowe – element składowy aktywów obrotowych, zaliczający się do zapasów (rzeczowych aktywów obrotowych). Wyroby gotowe są zaliczane do grupy produktów gotowych, na równi z zakończonymi robotami i usługami. A więc wyroby gotowe to takie składniki majątku obrotowego, które przeszły wszystkie fazy produkcji i spełniają wszystkie wcześniej zakładane normy jakościowe oraz techniczne.

Umiejscowienie wyrobów gotowych w ustawie rachunkowości:

"rzeczowe aktywa obrotowe – rozumie się przez to materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę produkty gotowe (wyroby i usługi) zdatne do sprzedaży lub w toku produkcji, półprodukty oraz towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym"

Jednostka gospodarcza zajmująca się wytwarzaniem wyrobów gotowych ma na celu ich odsprzedanie innym przedsiębiorstwom produkcyjnym, dla których te wyroby gotowe będą materiałami lub przedsiębiorstwom handlowym, gdzie zajmą one miejsce towarów. Wyroby gotowe mogą zostać przekazane od razu bezpośrednio odbiorcy w procesie sprzedaży. W innym wypadku trafiają one do magazynu, gdzie kontrolę nad nimi sprawuje magazynier.

Dowody księgowe związane z ruchem wyrobów gotowych w przedsiębiorstwie:

• "przy przyjęciu wyrobów gotowych z produkcji – jedno- lub wielopozycjowe dowody Przyjęcie wyrobów – Pw”,
• przy przyjęciu zwrotów wyrobów gotowych zakwestionowanych przez odbiorcę – dowód Pz.

(...) Rozchód wyrobów gotowych, a więc ich wysyłkę, wydanie lub postawienie do dyspozycji odbiorcy dokumentuje jedno lub wielopozycjowy dowód rozchodu Wz"

Ewidencja obrotu wyrobami gotowymi

Rys. 1 Ewidencja obrotu wyrobami gotowymi na kontach. Źródło: opracowanie własne na podstawie: (Matuszewicz J., Matuszewicz P. 2010; Messner Z. 2003)

W zależności od charakteru produkcji, wycena obrotu wyrobów gotowych prowadzona jest według trzech następujących możliwości cen ewidencyjnych:

• "rzeczywisty koszt wytworzenia,
• planowany koszt wytworzenia (może on tez wynikać z kalkulacji wstępnej),
• cenę sprzedaży netto (cena sprzedaży nie zawierająca VAT)"

Dodatkowo Ustawa o rachunkowości zawiera następujące stwierdzenie na temat wyceny tego składnika majątku:

"rzeczowe składniki aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy"

W momencie przyjmowania wyrobów gotowych z produkcji do magazynu, a także w przypadku bezpośredniej sprzedaży wyrobów z produkcji odbiorcom, wyroby takie wycenia się według kosztu wytworzenia, na który składają się:

• "koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz
• uzasadnioną cześć kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu."

Dodatkowo MSR 2 wyjaśnia co należy zaliczyć do kosztu wytworzenie:

"Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia zapasów składają się wszystkie koszty zakupu, koszty przetworzenia oraz

inne koszty poniesione w trakcie doprowadzania zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu."

Sprzedaż wyrobów gotowych

Aby mieć styczność ze sprzedażą wyrobów gotowych, potrzebny jest dokument potwierdzający to zdarzenie. Takim dokumentem jest faktura VAT. Dodatkowym dokumentem przy sprzedaży wyrobów gotowych jest dokument Wz (może dotyczyć wydania wyrobów bezpośrednio z produkcji bądź z magazynu) Zatem sprzedaż wyrobów gotowych jest to proces w którym księgujemy dwa zdarzenia gospodarcze, które nie muszą być w tym samym dniu.

1. przychód ze sprzedaży wyrobów, gdzie podstawą jest wystawiona przez sprzedawcę faktura
2. rozchód sprzedanych wyrobów, gdzie podstawą jest dokument Wz.

W przypadku sprzedaży wyrobów gotowych ich rozchód ocenia się podobnie jak rozchód materiałów, czyli według następujących metod:

1. FIFO – "pierwsze przyszło – pierwsze weszło”
2. LIFO – "ostatnie przyszło - pierwsze weszło”
3. metoda "cen przeciętnych”

Ewidencjonowanie sprzedaży wyrobów gotowych ma na celu zarejestrowanie przychodów ze sprzedaży, a także ich kosztów przez co można określić wynik z działalności gospodarczej. Dlatego ewidencję takiego zdarzenia prowadzimy przede wszystkim na kontach:

• "Sprzedaż produktów”
• "Koszt sprzedanych produktów”

Strona Wn konta "Sprzedaż produktów” pokazuje przychód ze sprzedaży wyrobów gotowych według założonych przez jednostkę gospodarczą cen sprzedaży. Natomiast strona Ct tego konta ukazuje przeniesienie owych przychodów na konto "Wynik finansowy”. Strona Wn konta "Koszt sprzedanych produktów” pokazuje rzeczywisty koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów gotowych. Dodatkowo, jeżeli rzeczywisty koszt wytworzenia nie jest równy cenie ewidencyjnej wyrobu należy rozliczyć odchylenia na sprzedane wyroby gotowe w celu zrównania salda konta "Koszt sprzedanych produktów” z rzeczywistym kosztem wytworzenia wyrobów gotowych. Natomiast strona Ct tego konta ukazuje odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych, a także wartość zwróconych przez odbiorcę wyrobów gotowych, np. z tytułu uznanej reklamacji wadliwych wyrobów gotowych.

Bibliografia

• Messner Z., (2003), Podstawy rachunkowości, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice,
• Matuszewicz J., Matuszewicz P. (2010), Rachunkowość od podstaw, Finans-Servis Zespół Doradców Finansowo-Księgowych, Warszawa,
• Międzynarodowy Standard Rachunkowości 2 - Zapasy,
• Olchowicz I., (2016), Podstawy Rachunkowości. Wykład. Tom I, Difin, Warszawa,
• Patterson R., (2015), Kompendium terminów z zakresu rachunkowości po polsku i po angielsku, Stämpfli Polska Sp. z o.o., Warszawa,
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994. nr 121 poz. 591.

Przypisy

Autor: Renata Łukasik

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.