G-8
| G-8 |
|---|
| Polecane artykuły |
G-8 – były grupa ośmiu państw, które są jednymi z największych na świecie pod względem gospodarczym. W skład grupy wchodzą: Francja, Japonia, Stany Zjednoczone, Niemcy, Wielka Brytania, Włochy (G6 do 1975) i Kanada (G7 od 1976). Do grup należała również Rosja (1997-2014), w tych latach grupa ta była nazywana G8. Rosja została jednak zawieszona 24 marca 2014 po tym jak zajęła terytorium Krymu i rozpoczęła wojnę w Donbasie. Po tych wydarzeniach grupa jest znana jako G7(Matera R.,2015).
Geneza grupy G8
Pierwszy szczyt najbardziej uprzemysłowionych państw miał miejsce 15 – 17 listopada 1975 r. w podparyskim zamku Rambouillet. Jego uczestnikami byli przedstawiciele sześciu państw członkowskich. Formalnie miano G7 szczyt uzyskał dopiero rok później, w 1976 r. po tym jak do rozmów dołączyła Kanada. W obradach od 1977 r. brali również udział obserwatorzy z Komisji Wspólnot Europejskich. Ogromny wpływ na tę sytuacje miały Stany Zjednoczone.
Wśród przyczyn utworzenia grupy tego formatu możemy wyróżnić dwa podstawowe czynniki, a mianowicie czynniki polityczne oraz ekonomiczne. Bardziej znaczące były problemy ekonomiczne, gdyż w dużym stopniu na gospodarkę państw ma przecież polityka wewnętrzna i zewnętrzna. Najbardziej znaczącym problemem, który zbliżył te mocarstwa do siebie były problemy walutowe (odejście od systemu s gold-dollar standard) oraz energetyczne (główną przyczyną były skoki naftowe). Przywódców i ministrów odpowiedzialnych za sprawy gospodarki państwowej do działania i współprac y zmuszały recesja, bezrobocie oraz inflacja – zagrożenia, które od zakończenia II Wojny Światowej nie dawały się odczuwać w tak wielkim stopniu (Matera 2006: 221–239).
Do końca zimnej wojny nie brano pod uwagę powiększenia grupy o kolejnego członka zza "żelaznej kurtyny”. Za przełomowe należy uznawać spotkanie w Neapolu (1994 r.). Właśnie tam prezydent Rosji po raz pierwszy został zaproszony do udziału w części politycznej szczytu. Spotkanie w Birmingham (1998 r.) w pełnym tego słowa znaczeniu było pierwszym szczytem G8. Kolejnym etapem integracji Rosji z pozostałymi krajami członkowskimi był szczyt w Kananaskis (2002 r.), ponieważ ustalono tam, że od 2006 r. to właśnie Rosja będzie gospodarzem kolejnych szczytów.
Na utworzenie G8 miały wpływ czynniki ekonomiczne i polityczne. Najważniejszym wydarzeniem, które wpłynęło na rozpoczęcie dialogu z Moskwą, był rozpad systemu komunistycznego i transformacja systemowa. Rosja liczyła na wsparcie i bezpośrednia pomoc gospodarczą, natomiast mocarstwa G7 chciały mieć wpływ na przebieg procesu transformacji. Przewidywalność przemian i procesów wpływał stabilizująco na rynek kapitałowy. Ważna była również postawa Moskwy w kwestii rozbrojenia oraz ograniczeniu sił nuklearnych. Bez takiego kroku ciężko sobie wyobrazić poprawę bezpieczeństwa w perspektywie globalnej (Matera 2009a: 137–151).
Wymiary bezpieczeństwa międzynarodowego na szczytach G7/G8
Najczęściej wyodrębnia się trzy wymiary bezpieczeństwa: podmiotowe, przedmiotowe i funkcjonalne. W ramach tego pierwszego można wyodrębnić bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe. Z kolei w ramach bezpieczeństwa przedmiotowego wymienia się pięć różnych wymiarów: wojskowy, ekonomiczny, polityczny, społeczny oraz ekologiczny. Mówiąc o państwach G7/G8 należy wspomnieć, że dość mocno angażują się w każdy wymiar bezpieczeństwa, co pozwala na obserwowanie subiektywnych i obiektywnych aspektów bezpieczeństwa wśród uczestników stosunków międzynarodowych (Pietraś 2006; Zięba 2008).
Wymiar polityczny Polega na zastosowaniu odpowiednich sposobów działania w pokojowym rozstrzyganiu sporów oraz powoływaniu do życia instytucji zapewniających podtrzymanie ładu i porządku na świecie. W przypadku grupy G7/G8 można śmiało mówić o monitorowaniu sytuacji na arenie polityki międzynarodowej i reagowaniu w przypadku zagrożenia dla światowego bezpieczeństwa. Działania te można podzielić na długofalowe jak i krótkofalowe dla niektórych regionów.
Wymiar gospodarczy W dzisiejszych czasach coraz mocniej można dostrzec mocną relacje pomiędzy gospodarką, a bezpieczeństwem międzynarodowym. Kooperacja między państwami bardzo pomaga osiągnięcie stabilności, a co za tym idzie bezpieczeństwa międzynarodowego. Od samego początku działania grupy większość decyzji podjętych przez nią dotyczyło spraw ekonomicznych. Dość mocno sprawy ekonomiczne są związane ze sprawami politycznymi, co sprawiło że państwa G7G8 nie mogły zajmować się tylko sprawami stricte politycznymi (Matera R.,2015).
Bibliografia
- Fues T.,(2007), Global Governance Beyond the G8: Reform Prospects for the Summit Architecture, Global Governance Beyond the G8, s. 11-24
- Matera R., 2006, Geneza G-7. Kontekst gospodarczy i polityczny, "Studia Polityczne” 2006, nr 18.
- Matera R.,(2008), Stosunek Grupy Siedmiu do Europy Środkowej i Wschodniej w okresie zimnej wojny oraz w czasie transformacji ustrojowej., Kwartalnik Studia Europejskie nr.1, s. 51-74
- Matera R., (2009), Droga Rosji do pełnego uczestnictwa w systemie G8. Perspektywy rozszerzenia ugrupowania [w:] Rosja, Unia Europejska, Stany Zjednoczone – współpraca czy konfrontacja?, red. M. Pietrasiak, M. Rączkiewicz, Piotrków Trybunalski, s. 137-151
- Matera R.,(2015), Wymiar bezpieczeństwa międzynarodowego na szczytach G7/G8, "Polityka i Społeczeństwo” 2(13)
- Navarrete J. E.,(2008), G8 and “The Other Five”: Creating a Constructive Relationship –The Role of Mexico,
- Pietraś M., (2006), Bezpieczeństwo międzynarodowe [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin, s. 122-130
- Zięba R., (2008), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa, s. 32-36
Autor: Jakub Kozioł
