Metoda gordona

Metoda Gordona – zwana również synektyką (pochodzi od słowa synektykios, co z greckiego oznacza trzymający razem, obejmujący), jest sposobem na twórcze i kreatywne rozwiązywanie problemów. Koncepcja ta odchodzi od myślenia schematycznego, skupiając się na pomysłach nieszablonowych. Wykorzystuje umiejętność ludzkiego mózgu do znajdywania podobieństw w na pozór nie podobnych do siebie elementach, pobudzając do niekonwencjonalnych pomysłów. Za jej twórcę uznaje się Williama Gordona, który w 1961 przedstawił ją w swoim dziele pt. Synectics: The Development of Creative Capacity.

Gordon wyróżnił cztery rodzaje analogii jako narzędzi posługujących się w synektyce:

• analogia prosta – polega na poszukiwaniu podobieństwa w funkcjonowaniu przedmiotu, obiektu czy zjawiska na wzór poruszanego tematu. Analogia ta daje nowe spojrzenie na znane nam rzeczy, przykładem takiego podobieństwa może być szkoła i ul.
• analogia fantastyczna – zastosowano w niej podejście wychodzące poza granice rozsądku i logicznego myślenia. Wkracza w przestrzeń ludzkiej wyobraźni i fantazji , zadając pytanie: Co by było, gdyby… ? Nie ograniczają jej realia codziennego życia, daje nieskończone możliwości.  
• analogia personalna – polega na wyobrażaniu sobie, co moglibyśmy zrobić gdybyśmy byli na miejscu omawianego obiektu. Osobiste utożsamienie się z problemem pomaga głębiej go zrozumieć. Analizując problem od wewnętrznie strony, dostrzegamy nowe elementy.
• analogia symboliczna – minimalizuje budowę opracowywanego tematu do określającego go symbolu. Zastosowanie takiej metody, aktywnie wpływa na nowe, kreatywne możliwości rozwiązania. Wizualizacja podanego symbolu nasuwa nowe kreatywne skojarzenia.

Metoda Gordona opiera się na kilku regułach:

• aktywnej pracy w grupie,
• atmosfera musi sprzyjać swobodniej wymianie myśli,
• nie wolno uczestnikom spotkania negować pomysłów innych uczestników,
• odchodzenia od utartych schematów,
• włączenia emocji względem rozwiązywanego problemu.

Ważne jest, aby wszyscy uczestniczący czuli się swobodnie i nie byli niczym skrępowani. Taka atmosfera sprzyja swobodnej wymiany myśli i poglądów. Istotną zasadą jest to by w trakcie rzucania pomysłów nie krytykować się wzajemnie, takie zachowanie będzie dla grupy demotywujące. Może również wywołać strach przed poniżeniem się, co będzie skutkowało brakiem aktywności w tworzeniu kreatywnych rozwiązań. Zastosowanie wszystkich tych reguł ma za zadanie wyłączyć zahamowania uczestników do irracjonalnego sposobu myślenia, a dać głos swoim uczuciom i uwolnić fantazję.

Etapy metody Gordona:

1. Postawienie problemu,
2. uszczegółowienie i analiza problemu,
3. Wstępne oczyszczenie problemu,
4. Sformułowanie problemu,
5. Analogie bezpośrednie,
6. Analogie fantastyczne,
7. Analogie osobowe,
8. Analogie symboliczne,
9. Analogie bezpośrednie ,
10. Analiza,
11. Wymuszenie rozwiązania,
12. Nowe punkty widzenia.

William Gordon uważał, że grupowe rozwiązywanie problemów jest bardziej efektywne, niż próba indywidualnego podejścia do tematu. Jedna osoba jest mniej produktywna, niż grupa osób. Trudniej jest jej myśleć nieszablonowo i tworzyć w ten sposób nowe pomysły. Myślenie grupowe sprzyja tworzeniu irracjonalnych pomysłów, które są podstawa tej metody. Możliwość rywalizacji, którą daje praca w grupie stymuluje uczestników do wydajniejszej pracy. Jej członkowie wypływają na siebie wzajemnie, jedna osoba może uzupełnić teorie drugiej. Każdy ma inne doświadczenia i specjalizując się w różnych dziedzinach rzuca odmienny pogląd na możliwe rozwiązanie.

Synektyka należy do metod heurystycznych. Znajdując powiązania wydające się dziwaczne i nieprawdopodobne, wzbogaca dotychczasowo posiadaną wiedzę o kreatywniejsze idee, pozwalające rozwiązać problemy na nowe sposoby. Skłania do udziwniania schematów już dobrze znanych, aby ich potencjał zmienić na nieco niekonwencjonalny co daje nowe możliwości jego wykorzystania. Jej zaletami są: wysoka efektywność, sprawna komunikacja, nieograniczone źródło pomysłów (granicą jest ludzka wyobraźnia). Wykorzystać ją można w dowolnej dziedzinie, chętnie korzystają z niej sfery badawczo-rozwojowe jak również marketing.

Bibliografia

• Arciszewski T. (2016) Inventive Engineering: Knowledge and Skills for Creative Engineers, CRC Press, Taylor & Francis Group, ,
• Gordon W. (1961)Synectics: The Development of Creative Capacity ,
• Limont, W. (1994). Synektyka a zdolności twórcze: eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Nęcka, E. (2012) Psychologia twórczości. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Siporska A. Czy naprawdę li i tylko z pamiętnika chemika? O synektyce...,
• Tomczyk-Horyń K.,Konsala R.(2013) Dobór metody generowania innowacyjnego produktu na przykładzie praktycznym
• Ujwary-Gil A. (2005). Analogie i metafory źródłem nowych idei w praktyce biznesowej

Autor: Róża Kaczor