Budownictwo pasywne

Budownictwo pasywne to nowe standardy budowania obiektów budowlanych, które dzięki bardzo dobrej izolacji pozwalają na oszczędzenie energii w trakcie eksploatacji nawet o 80%. Budynki te wykorzystują energię z promieniowania słonecznego biernie, czyli bez wykorzystania aktywnych instalacji, stąd też nazwa dom pasywny. Idea ta zrodziła się w Niemczech w latach 80 XX wieku przez dr. Wolfganga Feista. Swoją koncepcje domu pasywnego przedstawił na konferencji w Dusseldorfie w maju 1988 r., gdzie przygotowano wytyczne i zabezpieczono pieniądze na budowę pierwszego takiego domu. Do realizacji przystąpiono 2 lata później w Darmstadt w Niemczech. Tam też powstał instytut budownictwa pasywnego - Passivhaus Institut. Po pomyślnej weryfikacji projektu architektonicznego oraz testu szczelności instytut przyznaje certyfikaty domu pasywnego (Polski Instytut Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej) Pierwszy dom pasywny w Polsce powstał 3 lutego 2011 oku w Słomnikach w woj. Małopolskim, gdzie wybudowano pierwszą halę sportową w technologii budynku pasywnego (Anna Kaczkowska, 2009, s. 7-9)

TL;DR

Budownictwo pasywne to nowe standardy budowania, które pozwalają na oszczędzanie energii nawet o 80%. Dom pasywny wykorzystuje energię słoneczną biernie, bez aktywnych instalacji. Istnieją określone kryteria budowy domu pasywnego, takie jak kształt, położenie, tworzenie stref buforowych, otwarta przestrzeń, izolacja ścian, szczelne okna, kolektory słoneczne i pompy ciepła oraz wentylacja. Budownictwo pasywne ma wiele zalet, takich jak energooszczędność, brak wad konstrukcyjnych, wysoki stopień wyciszenia i dobra wentylacja. Jednak ma też wady, takie jak wysokie koszty i prostą budowę.

Kryteria budowania domu pasywnego

• Pasywny kształt - zwarta bryła, o prostym obrysie, niewielkiej powierzchni ścian zewnętrznych. Dla domów jednorodzinnych najlepiej, żeby to był prostopadłościan przykryty jedno - lub dwuspadowym dachem.
• Położenie - niezacieniona działka, zwrócenie budynku do południa, aby odzyski energii i ciepła były jak największe. Od strony południowej i zachodniej domy pasywne mają okna lub różne przeszklone przybudówki. Lecz całkowite przeszklenie południowej ściany nie jest dobrą opcją, ponieważ zimą, gdy słońce pada pod niższym kątem, straty ciepła będą większe, a latem może dojść do przegrzania pomieszczeń. Dlatego też najlepiej umieścić okna jak najwyżej, aby okna te spełniały swoją funkcję zarówno latem, jak i zimą.
• Tworzenie stref buforowych - rozmieszczenie pomieszczeń w budynku też jest istotne. Garaże, pomieszczenia gospodarcze, garderoby i inne pomieszczenie, w których temperatura nie musi przekraczać 16 stopni, powinny znajdować się od strony południowej. Zaś weranda, czy przeszklona ścianą, tworzą sferę buforową od strony południowej.
• Otwarta przestrzeń - aby ciepło równomiernie rozchodziło się po pomieszczeniach należy zastosować otwartą przestrzeń w budynku, bez podziału na zamknięte pomieszczenia.
• Bardzo dobra izolacja ścian - do budowania ścian używa się specjalnych bloków "SILKA" stworzonych z piasku kwarcowego i wapna lub wyroby ceramiczne o porowatej strukturze, a także bloczki keramzytobetonowe, które powstają na skutek mieszania keramzytu z cementem. Często też używa się bali drewnianych. Aby ocieplić taki dom należy zastosować powyżej 30 cm styropianu lub wełny mineralnej do ocieplenia ścian i ok. 40 cm do dachu.
• Brak mostków termicznych
• Bardzo szczelne okna - stosowane są okna z szybami potrójnymi, wewnątrz których znajduje się gaz (krypton lub argon), specjalna rama, która jest szczelnie zamontowana w murze i warstwie izolacji cieplnej w celu minimalizacji mostków termicznych.
• Kolektory słoneczne i pompy ciepła użyte np. do wstępnego podgrzania ciepłej wody użytkowej
• Wentylacja pomieszczeń, która zapewnia stałą wymianę powietrza (Anna Kaczkowska, 2009, s. 10-64)

Zalety budownictwa pasywnego

• Energooszczędność - pomimo że koszty budowy są dużo większe, to koszty eksploatacji domu pasywnego są niższe, co pozwala na późniejsze zaoszczędzenie w rachunkach.
• Konstrukcja pozbawiona wad - aby budynek spełniał swoją rolę jego projekt musi być dobrze przemyślany a wykonanie w 100% odzwierciedlone. Zaś materiały użyte do konstrukcji muszą być jak najwyższej jakości.
• Wysoki stopień wyciszenia dzięki idealnej izolacji.
• Dobra wentylacja sprzyja lepszemu komfortowi mieszkania, a także utrzymaniu stałej temperatury w pomieszczeniach przez cały rok.

Wady budownictwa pasywnego

• Koszt - w Niemczech koszt budowy domu pasywnego jest o 10 % wyższy od budowy domu tradycyjnego. W Polsce koszty budowy domu pasywnego są o 20-30 % wyższe.
• Prosta budowa - domy te charakteryzują się zwartą konstrukcją, im mniej załamań, zakamarków tym lepiej.

Budownictwo pasywne — artykuły polecane

Nanotechnologia — Alternatywne źródła energii — Fracking — Drukarka 3D — Barka — System transportu wewnętrznego — Paleta ładunkowa — Metale szlachetne — Kontener

Bibliografia

• Idczak M. (2007), Ogólna koncepcja budynku pasywnego, Biblioteka Instytutu Budownictwa Pasywnego
• Kaczkowska A. (2009), Dom Pasywny, Wydawnictwo i Handel Książkami KaBe, Krosno
• Kamionka, L. (2010). Standardy architektury zrównoważonej jako istotny czynnik miasta oszczędnego na przykładzie wybranych programów certyfikacyjnych, Ogólnopolska Konferencja Naukowa Instytutu Projektowania Urbanistycznego, Kraków, 28-29
• Wehle-Strzelecka S. (2007), Współczesne technologie pozyskiwania energii słonecznej i ich wpływ na estetykę rozwiązań architektonicznych, Czasopismo techniczne

Autor: Aleksandra Torba