Użytki rolne: Różnice pomiędzy wersjami
m (Dodanie MetaData Description) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Użytki rolne''' - obszary gospodarstw rolnych bądź danego regionu przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Użytkami rolnymi nie są tereny leśne, szkółki leśne, wody śródlądowe. | |||
'''Użytki rolne''' - obszary gospodarstw rolnych bądź danego regionu przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Użytkami rolnymi nie są tereny leśne, szkółki leśne, wody śródlądowe. | |||
'''Użytki rolne w dobrej kulturze''' (utrzymywane zgodnie z normami, spełniające wymogi Ustawy z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1551, z 2016 r., poz. 337): | '''Użytki rolne w dobrej kulturze''' (utrzymywane zgodnie z normami, spełniające wymogi Ustawy z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1551, z 2016 r., poz. 337): | ||
* powierzchnia pod zasiewami, | * powierzchnia pod zasiewami, | ||
* grunty ugorowane, | * grunty ugorowane, | ||
* uprawy trwałe (w tym sady), | * uprawy trwałe (w tym sady), | ||
* ogrody przydomowe, | * ogrody przydomowe, | ||
* łąki trwałe, | * łąki trwałe, | ||
* pastwiska trwałe. | * pastwiska trwałe. | ||
'''Użytki rolne pozostałe'''- użytki rolne nieużytkowane i nieutrzymywane w dobrej kulturze | '''Użytki rolne pozostałe''' - użytki rolne nieużytkowane i nieutrzymywane w dobrej kulturze | ||
rolnej. | rolnej. | ||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
Użytki rolne to obszary przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Wyróżnia się użytki rolne w dobrej kulturze oraz użytki rolne nieużytkowane. W artykule przedstawiono kategorie użytków rolnych, takie jak grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty zadrzewione i zakrzewione, grunty pod stawami, grunty pod rowami oraz nieużytki. | Użytki rolne to obszary przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Wyróżnia się użytki rolne w dobrej kulturze oraz użytki rolne nieużytkowane. W artykule przedstawiono kategorie użytków rolnych, takie jak grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty zadrzewione i zakrzewione, grunty pod stawami, grunty pod rowami oraz nieużytki. | ||
==Zaliczenie użytków rolnych do poszczególnych użytków gruntowych== | ==Zaliczenie użytków rolnych do poszczególnych użytków gruntowych== | ||
* '''Grunty orne''' (Rozporządzenie Ministra Rozwoju... 2001, s. 82): | |||
# Grunty poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję rolniczą lub ogrodniczą; | |||
# Grunty poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję rolniczą lub ogrodniczą; | |||
# Nadające się do uprawy, o której mowa w pkt 1, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny lub drzew ozdobnych, w tym choinek, oraz szkółki ozdobnych drzew lub krzewów, lub na których urządzone zostały rodzinne ogrody działkowe, | # Nadające się do uprawy, o której mowa w pkt 1, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny lub drzew ozdobnych, w tym choinek, oraz szkółki ozdobnych drzew lub krzewów, lub na których urządzone zostały rodzinne ogrody działkowe, | ||
# Zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające produkcję rolniczą lub ogrodniczą i położone poza działką siedliskową, | # Zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające produkcję rolniczą lub ogrodniczą i położone poza działką siedliskową, | ||
# Ugory i odłogi | # Ugory i odłogi | ||
Oznaczenie: R | Oznaczenie: R | ||
*'''Sady''': | * '''Sady''': | ||
<google>n</google> | |||
Grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha, na których w zwartym nasadzeniu rosną drzewa owocowe lub krzewy owocowe (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1 ha) lub na których założone zostały szkółki owocowych drzew lub krzewów lub winnice. | Grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha, na których w zwartym nasadzeniu rosną drzewa owocowe lub krzewy owocowe (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1 ha) lub na których założone zostały szkółki owocowych drzew lub krzewów lub winnice. | ||
Oznaczenie: S | Oznaczenie: S | ||
*'''Łąki trwałe''': | * '''Łąki trwałe''': | ||
Grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich | Grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich - hale i połoniny z zasady koszone. | ||
Oznaczenie: Ł | Oznaczenie: Ł | ||
*'''Pastwiska trwałe''': | * '''Pastwiska trwałe''': | ||
Grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, na których z reguły wypasane są zwierzęta gospodarskie, a w rejonach górskich hale i połoniny, które z zasady nie są koszone, lecz na których wypasane są zwierzęta gospodarskie, w tym grunty zajęte pod urządzenia wspomagające hodowlę zwierząt gospodarskich, takie jak wiaty oraz kojce dla tych zwierząt, położone poza działką siedliskową. | Grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, na których z reguły wypasane są zwierzęta gospodarskie, a w rejonach górskich hale i połoniny, które z zasady nie są koszone, lecz na których wypasane są zwierzęta gospodarskie, w tym grunty zajęte pod urządzenia wspomagające hodowlę zwierząt gospodarskich, takie jak wiaty oraz kojce dla tych zwierząt, położone poza działką siedliskową. | ||
Oznaczenie: Ps | Oznaczenie: Ps | ||
*'''Grunty rolne zabudowane''': | * '''Grunty rolne zabudowane''': | ||
Grunty objęte zabudową zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, w szczególności: | Grunty objęte zabudową zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, w szczególności: | ||
# zajęte pod budynki przeznaczone do produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, w szczególności: spichlerze, przechowalnie owoców i warzyw, stodoły, budynki, inwentarskie, budynki na sprzęt rolniczy; | # zajęte pod budynki przeznaczone do produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, w szczególności: spichlerze, przechowalnie owoców i warzyw, stodoły, budynki, inwentarskie, budynki na sprzęt rolniczy; | ||
# zajęte pod budynki przeznaczone do przetwórstwa rolno-spożywczego, z wyłączeniem gruntów zajętych pod przemysłowe zakłady przetwórstwa rolniczego bazujące na surowcach pochodzących spoza gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą te budynki, | # zajęte pod budynki przeznaczone do przetwórstwa rolno-spożywczego, z wyłączeniem gruntów zajętych pod przemysłowe zakłady przetwórstwa rolniczego bazujące na surowcach pochodzących spoza gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą te budynki, | ||
# zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia, w szczególności: komórki, garaże, szopy, kotłownie, podwórza, place składowe, place postojowe i manewrowe, śmietniki, składowiska odpadów itp., jeżeli tworzą z gruntami rolnymi i budynkami, o których mowa pkt 1 i 2, zorganizowaną całość gospodarczą, | # zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia, w szczególności: komórki, garaże, szopy, kotłownie, podwórza, place składowe, place postojowe i manewrowe, śmietniki, składowiska odpadów itp., jeżeli tworzą z gruntami rolnymi i budynkami, o których mowa pkt 1 i 2, zorganizowaną całość gospodarczą, | ||
# położone między budynkami i urządzeniami, o których mowa w pkt | # położone między budynkami i urządzeniami, o których mowa w pkt 1-3, lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystywane do innego celu, który uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod rabaty, kwietniki, warzywniki. W przypadku gdy w granicach istniejącej działki siedliskowej znajdują się tylko budynki i urządzenia, o których mowa w pkt 3, to grunty zajęte pod te budynki i urządzenia zalicza się do gruntów rolnych zabudowanych, jeżeli z projektu zagospodarowania działki lub terenu wynika, że stanowią one zorganizowaną całość gospodarczą z innymi projektowanymi budynkami, przeznaczonymi do produkcji rolniczej, objętymi ważnym pozwoleniem na budowę. | ||
Oznaczenie: Br | Oznaczenie: Br | ||
*'''Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych''': | * '''Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych''': | ||
Grunty będące enklawami lub | Grunty będące enklawami lub pół enklawami użytków rolnych, na których znajdują się śródpolne skupiska drzew i krzewów lub tylko drzew, w wieku powyżej 10 lat, niezaliczone do lasów lub sadów. | ||
Oznaczenie: Lzr | Oznaczenie: Lzr | ||
*'''Grunty pod stawami''': | * '''Grunty pod stawami''': | ||
Grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne nadające się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego. | Grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne nadające się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego. | ||
Oznaczenie: Wsr | Oznaczenie: Wsr | ||
*'''Grunty pod rowami''': | * '''Grunty pod rowami''': | ||
Grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych szczegółowych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej. | Grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych szczegółowych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej. | ||
Oznaczenie: W | Oznaczenie: W | ||
*'''Nieużytki''': | * '''Nieużytki''': | ||
Grunty rolne nienadające się bez znacznych nakładów do działalności wytwórczej w rolnictwie, w szczególności: | Grunty rolne nienadające się bez znacznych nakładów do działalności wytwórczej w rolnictwie, w szczególności: | ||
# bagna (błota, topieliska, trzęsawiska, moczary, rojsty): | # bagna (błota, topieliska, trzęsawiska, moczary, rojsty): | ||
# piaski (piaski ruchome, piaski nadbrzeżne, wydmy): | # piaski (piaski ruchome, piaski nadbrzeżne, wydmy): | ||
# naturalne utwory fizjograficzne, takie jak: urwiska, strome stoki, uskoki, skały, rumowiska, zapadliska, nisze osuwiskowe, piargi: | # naturalne utwory fizjograficzne, takie jak: urwiska, strome stoki, uskoki, skały, rumowiska, zapadliska, nisze osuwiskowe, piargi: | ||
# grunty pokryte wodami, które nie nadają się do produkcji rybnej (sadzawki, wodopoje, doły potorfowe). | # grunty pokryte wodami, które nie nadają się do produkcji rybnej (sadzawki, wodopoje, doły potorfowe). | ||
Oznaczenie: N | Oznaczenie: N | ||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Grunty rolne]]}} — {{i5link|a=[[Odpady przemysłowe]]}} — {{i5link|a=[[Park narodowy]]}} — {{i5link|a=[[Klasyfikacja nicejska]]}} — {{i5link|a=[[Transport lądowy]]}} — {{i5link|a=[[Back office]]}} — {{i5link|a=[[Grupy żywności]]}} — {{i5link|a=[[Zanieczyszczenie wody]]}} — {{i5link|a=[[Olej]]}} }} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Czubak W., Poczta W., Sadowski A. | <noautolinks> | ||
* Etel L. | * Czubak W., Poczta W., Sadowski A. (2011), ''[https://ageconsearch.umn.edu/bitstream/231383/2/WiR%204-2011%2061-82.pdf Wpływ proponowanej reformy systemu dopłat bezpośrednich po 2013 roku na sytuację polskiego rolnictwa]'', Wieś i rolnictwo, nr 4 | ||
* Łączyński A. (red) (2018) ''[https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5507/8/13/1/uzytkowanie_gruntow_i_powierzchnia_zasiewow_w_2017.pdf Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2017 rok ]'', | * Etel L. (2012), ''Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz'', Wolters Kluwer, Warszawa | ||
* Poczta W., Bartkowiak N. (2012) | * Łączyński A. (red.) (2018), ''[https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5507/8/13/1/uzytkowanie_gruntow_i_powierzchnia_zasiewow_w_2017.pdf Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2017 rok ]'', Główny Urząd Statystyczny, Warszawa | ||
* '' | * Poczta W., Bartkowiak N. (2012), ''Regionalne zróżnicowanie rolnictwa w Polsce'', Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań | ||
* Sędzik W. (1977), Prasłowiańska terminologia rolnicza: rośliny uprawne, użytki rolne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław | * ''Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001390 Dz.U. 2021 poz. 1390] | ||
* Ziółkowska E. (red) (2013)''[https://stat.gov.pl/download/cps/rde/xbcr/gus/AF_agriculture_2012.pdf Rolnictwo w 2012 r.], Główny Urząd Statystyczny, Warszawa | * Sędzik W. (1977), ''Prasłowiańska terminologia rolnicza: rośliny uprawne, użytki rolne'', Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław | ||
* Ziółkowska E. (red.) (2013), ''[https://stat.gov.pl/download/cps/rde/xbcr/gus/AF_agriculture_2012.pdf Rolnictwo w 2012 r.]'', Główny Urząd Statystyczny, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
[[Kategoria:Ochrona środowiska]] | [[Kategoria:Ochrona środowiska]] | ||
{{a|Martyna Pirga}} | {{a|Martyna Pirga}} |
Aktualna wersja na dzień 18:11, 18 sty 2024
Użytki rolne - obszary gospodarstw rolnych bądź danego regionu przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Użytkami rolnymi nie są tereny leśne, szkółki leśne, wody śródlądowe.
Użytki rolne w dobrej kulturze (utrzymywane zgodnie z normami, spełniające wymogi Ustawy z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1551, z 2016 r., poz. 337):
- powierzchnia pod zasiewami,
- grunty ugorowane,
- uprawy trwałe (w tym sady),
- ogrody przydomowe,
- łąki trwałe,
- pastwiska trwałe.
Użytki rolne pozostałe - użytki rolne nieużytkowane i nieutrzymywane w dobrej kulturze rolnej.
TL;DR
Użytki rolne to obszary przeznaczone do produkcji rolniczej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Wyróżnia się użytki rolne w dobrej kulturze oraz użytki rolne nieużytkowane. W artykule przedstawiono kategorie użytków rolnych, takie jak grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty zadrzewione i zakrzewione, grunty pod stawami, grunty pod rowami oraz nieużytki.
Zaliczenie użytków rolnych do poszczególnych użytków gruntowych
- Grunty orne (Rozporządzenie Ministra Rozwoju... 2001, s. 82):
- Grunty poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję rolniczą lub ogrodniczą;
- Nadające się do uprawy, o której mowa w pkt 1, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny lub drzew ozdobnych, w tym choinek, oraz szkółki ozdobnych drzew lub krzewów, lub na których urządzone zostały rodzinne ogrody działkowe,
- Zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające produkcję rolniczą lub ogrodniczą i położone poza działką siedliskową,
- Ugory i odłogi
Oznaczenie: R
- Sady:
Grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha, na których w zwartym nasadzeniu rosną drzewa owocowe lub krzewy owocowe (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1 ha) lub na których założone zostały szkółki owocowych drzew lub krzewów lub winnice.
Oznaczenie: S
- Łąki trwałe:
Grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich - hale i połoniny z zasady koszone.
Oznaczenie: Ł
- Pastwiska trwałe:
Grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, na których z reguły wypasane są zwierzęta gospodarskie, a w rejonach górskich hale i połoniny, które z zasady nie są koszone, lecz na których wypasane są zwierzęta gospodarskie, w tym grunty zajęte pod urządzenia wspomagające hodowlę zwierząt gospodarskich, takie jak wiaty oraz kojce dla tych zwierząt, położone poza działką siedliskową.
Oznaczenie: Ps
- Grunty rolne zabudowane:
Grunty objęte zabudową zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej, w szczególności:
- zajęte pod budynki przeznaczone do produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, w szczególności: spichlerze, przechowalnie owoców i warzyw, stodoły, budynki, inwentarskie, budynki na sprzęt rolniczy;
- zajęte pod budynki przeznaczone do przetwórstwa rolno-spożywczego, z wyłączeniem gruntów zajętych pod przemysłowe zakłady przetwórstwa rolniczego bazujące na surowcach pochodzących spoza gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą te budynki,
- zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia, w szczególności: komórki, garaże, szopy, kotłownie, podwórza, place składowe, place postojowe i manewrowe, śmietniki, składowiska odpadów itp., jeżeli tworzą z gruntami rolnymi i budynkami, o których mowa pkt 1 i 2, zorganizowaną całość gospodarczą,
- położone między budynkami i urządzeniami, o których mowa w pkt 1-3, lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystywane do innego celu, który uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod rabaty, kwietniki, warzywniki. W przypadku gdy w granicach istniejącej działki siedliskowej znajdują się tylko budynki i urządzenia, o których mowa w pkt 3, to grunty zajęte pod te budynki i urządzenia zalicza się do gruntów rolnych zabudowanych, jeżeli z projektu zagospodarowania działki lub terenu wynika, że stanowią one zorganizowaną całość gospodarczą z innymi projektowanymi budynkami, przeznaczonymi do produkcji rolniczej, objętymi ważnym pozwoleniem na budowę.
Oznaczenie: Br
- Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych:
Grunty będące enklawami lub pół enklawami użytków rolnych, na których znajdują się śródpolne skupiska drzew i krzewów lub tylko drzew, w wieku powyżej 10 lat, niezaliczone do lasów lub sadów.
Oznaczenie: Lzr
- Grunty pod stawami:
Grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne nadające się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego.
Oznaczenie: Wsr
- Grunty pod rowami:
Grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych szczegółowych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej.
Oznaczenie: W
- Nieużytki:
Grunty rolne nienadające się bez znacznych nakładów do działalności wytwórczej w rolnictwie, w szczególności:
- bagna (błota, topieliska, trzęsawiska, moczary, rojsty):
- piaski (piaski ruchome, piaski nadbrzeżne, wydmy):
- naturalne utwory fizjograficzne, takie jak: urwiska, strome stoki, uskoki, skały, rumowiska, zapadliska, nisze osuwiskowe, piargi:
- grunty pokryte wodami, które nie nadają się do produkcji rybnej (sadzawki, wodopoje, doły potorfowe).
Oznaczenie: N
Użytki rolne — artykuły polecane |
Grunty rolne — Odpady przemysłowe — Park narodowy — Klasyfikacja nicejska — Transport lądowy — Back office — Grupy żywności — Zanieczyszczenie wody — Olej |
Bibliografia
- Czubak W., Poczta W., Sadowski A. (2011), Wpływ proponowanej reformy systemu dopłat bezpośrednich po 2013 roku na sytuację polskiego rolnictwa, Wieś i rolnictwo, nr 4
- Etel L. (2012), Podatek rolny. Podatek leśny. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
- Łączyński A. (red.) (2018), Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2017 rok , Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
- Poczta W., Bartkowiak N. (2012), Regionalne zróżnicowanie rolnictwa w Polsce, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków Dz.U. 2021 poz. 1390
- Sędzik W. (1977), Prasłowiańska terminologia rolnicza: rośliny uprawne, użytki rolne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
- Ziółkowska E. (red.) (2013), Rolnictwo w 2012 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
Autor: Martyna Pirga
Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu. |