Demoralizacja

Demoralizacja oznacza formę niedostosowania społecznego, jest oznaką upadku moralności, odejścia od tradycji, zepsucia obyczajów. Zachowania te objawiają się poprzez przestępczość, rozwiązłość, nieuczciwość, wandalizm, korupcję, naruszenie norm etycznych czy prawnych.

Demoralizacja to działania, które w przyszłości mogą przyczynić się do zagrożenia rozwoju człowieka w kontekście jego pozycji w społeczeństwie . Jest to wszelki odchył od moralnych zasad panujących w społeczeństwie. Aby określić zachowanie jako demoralizujące muszą być spełnione cechy takie jak trwałość oraz powtarzalność. Cechy te są istotne ponieważ pojedyncze występki i zachowania osoby mogą być wynikiem zastosowania nacisku zewnętrznego wobec tej osoby i skłonienia, zmuszenia jej do czynu niemoralnego. Wyjątkiem jest zachowanie drastyczne, które nawet przez pojedyncze wystąpienie może oznaczać demoralizację oraz to, że wywodzi się ona z wewnętrznej motywacji .

TL;DR

Demoralizacja to forma niedostosowania społecznego, która objawia się poprzez przestępczość, rozwiązłość, nieuczciwość itp. Może być pierwotna (wynikająca z wychowania w patologicznym środowisku) lub wtórna (wynikająca z późniejszych zajść). Demoralizacja może występować również w przedsiębiorstwach, gdzie przejawia się m.in. poprzez kłamstwo, nieprzestrzeganie zasad moralnych i łamanie prawa. Wpływ na demoralizację mają również wady systemu prawnego i moralności krańcowej.

Podział demoralizacji na wtórną i pierwotną

Demoralizacja może wynikać z błędnego, złego procesu wychowawczego lub z pojawienia się demoralizujących czynników. Dlatego w niektórych pozycjach literatury wyróżnia się podział na :

• demoralizację pierwotną - zachodzi wtedy kiedy osoba od urodzenia przebywa w środowisku patologicznym i się w nim wychowuje. Osoba nie miała okazji dorastać w społeczności, które dałoby mu pojęcie o właściwych, akceptowalnych społecznie wzorcach zachowań. Osoba wychowujące się w takim środowisku będzie postrzegać swoje zachowania jako normalne i zgodne z jego systemem wartości.
• demoralizacja wtórna - dotyczy sytuacji, kiedy osoba wychowywało się w środowisku niepatologicznym, w warunkach odpowiednich, korzystnych, w środowisku rodzinnym i działającym prawidłowo. Natomiast wskutek pewnych późniejszych zajść np. nagłej śmierci rodzica, przebywaniu w środowisku wcześniej zdemoralizowanym, w sektach, grupach przestępczych lub wskutek rozpoczęcia zażywania środków odurzających jak alkohol czy narkotyki wcześniejsze dobrze ukształtowane i odpowiadające normom społecznym zachowania ulegają zepsuciu, degradacji.

Demoralizacja w przedsiębiorstwie

W dobrze funkcjonujący przedsiębiorstwie oprócz osiągania zysków, liczy się również etyczne zarządzanie zespołem i przestrzeganie zasad moralnych. Podłożem występowania dysfunkcji oraz patologii w organizacji jest niesprawna kultura organizacyjna. Demoralizacja pracowników oraz pracodawców może przyjmować różną formę. Do wszechobecnych należy kłamstwo, które ujawnia się np. podczas "zawierania umów z kontrahentami, ustalania warunków zatrudnienia z pracownikami, polityki informacyjnej firmy". Istnieje wiele możliwości łamania zasad moralnych w przedsiębiorstwie; nieprzestrzeganie procedur, zasad oraz norm i wartości przyjętych w branży lub przedsiębiorstwie, nieuczciwa konkurencja, korupcja, łapówkarstwo, obchodzenie prawa i łamanie zobowiązań podatkowych, dyskryminacja, molestowanie seksualne i moralne, tworzenie klik oraz gangów pracowniczych, nadużycia prawne i finansowe.

Kolejnym powodem występowania demoralizacji jest wpływ rozwiązań systemowych, ukształtowanych na systemie prawa. Oznacza to, że prawo jest w pewien sposób wadliwe, umożliwia różną interpretację, czego konsekwencją jest obchodzenie go oraz korzystanie z luk prawnych. W świecie biznesu można się spotkać z występowaniem moralności krańcowej, która opiera się na "testowaniu granic społecznej tolerancji działań stanowiących odstępstwo od obowiązujących form Jest to zjawisko demoralizujące, ponieważ brak reakcji społeczeństwa na odchyły norm sprawia, że więcej osób naśladuje naginanie zasad i przyjmuje to za dopuszczalne, a nawet poprawne. Nierzadko czynów demoralizujących dokonują osoby dopuszczone do władzy. Jest to wynik działań jakie podejmują, kiedy legalny wpływ na innych nie jest dla nich wystarczający, więc sięgają po inne narzędzia takie jak zastraszanie, stosowanie ciągłej presji, manipulacje itp.

Demoralizacja — artykuły polecane

Paternalizm — Warunki pracy - społeczne — Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa — Sytuacja kryzysowa — Whistleblowing — Dysfunkcja — Konflikt — Etyka zawodowa — Altruizm — Pakiet kontrolny akcji

Bibliografia

• Bojarski T. (2004), Pozytywne strony rozwiązań ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 roku, Studia Iuridica Lublinensia 3
• Bokszańska G. (2011), Etyka - Biznes - Zarządzanie, Monografie Politechniki Łódzkiej, Łódź
• Korcyl-Wolska M. (2008), Postępowanie w sprawach nieletnich, Wolters Kluwer, Warszawa
• Mączyńska M. (2008), Problemy traktowania nieletnich w prawie polskim. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982 r., a projekt ustawy Prawo nieletnich - zagadnienia materialno-prawne, Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków
• Pietruszka-Ortyl A., Mikuła B. (2019), Zachowania organizacyjne. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
• Szczupaczyński J. (2011), Etyczny wymiar norm prawnych w relacjach menedżerów i przedsiębiorców, Organization and Management, (147)
• Wołk Z. (2006), Wybrane zagadnienia współczesnej patologii pracy, Problemy Profesjologii, nr 2

Autor: Martyna Kaleta, Zuzanna Czudaj, Kacper Kowalewski, Magdalena Kacperek