Metoda budżetowania przyrostowego: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (→Bibliografia) |
||
| Linia 68: | Linia 68: | ||
{{a|Mariola Karasińska, Magdalena Węgrzyn}} | {{a|Mariola Karasińska, Magdalena Węgrzyn}} | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Budżetowanie]] | ||
{{#metamaster:description|Metoda budżetowania przyrostowego to tradycyjna i często stosowana metoda zarządzania finansami w przedsiębiorstwach, oparta na danych historycznych i przewidywanych zmianach.}} | {{#metamaster:description|Metoda budżetowania przyrostowego to tradycyjna i często stosowana metoda zarządzania finansami w przedsiębiorstwach, oparta na danych historycznych i przewidywanych zmianach.}} | ||
Wersja z 20:22, 7 lis 2023
| Metoda budżetowania przyrostowego |
|---|
| Polecane artykuły |
Metoda budżetowania przyrostowego (liniowa, inkrementalna) - jedna z metod budżetowania wykorzystywana w zarządzaniu przedsiębiorstwami [1]. Jest tradycyjną i najczęściej stosowaną metodą budżetowania, polegającą na wykorzystaniu danych historycznych oraz przewidywanych zmian (stopy wzrostu oszacowanej na następny okres) w celu efektywnego wykorzystania środków finansowych [2].
Proces i etapy budżetowania
Proces budżetowania rozpoczyna się od ustalenia wartości zewidencjonowanych w ubiegłym okresie (najczęściej z poprzedniego roku budżetowego). Następnie koryguje się je o odchylenia, które powstają w trakcie realizacji budżetu oraz dodaje się inne wskaźniki, które powstają w wyniku zmian wielkości ekonomicznych (inflacja, wzrost wynagrodzeń, zmiany kursów walut, zmiany w polityce cenowej przedsiębiorstwa), które mogą nastąpić w przyszłości [3].
Cały proces budżetowania można podzielić na cztery kluczowe etapy [4]:
- ustalenie wszystkich założeń do tworzenia budżetu oraz zebranie danych,
- opracowanie budżetu na dany rok,
- obliczenie budżetu i jego zatwierdzenie,
- sprawdzenie i kontrola ustalonego budżetu.
Zastosowania metody
Metoda budżetowania przyrostowego jest efektywna w przypadku stabilnych firm, które działają przez cały czas w tym samym otoczeniu i stabilnych warunkach rynkowych. Charakterystyka metody wynika z okresu, w którym powstała - ery przemysłowej. Wykorzystywana w przedsiębiorstwach produkcji masowej, jej celem było przedstawienie wyniku mającego wspierać maksymalizację zysku [5]. Przedsiębiorstwa charakteryzowały się niskimi kosztami pośrednimi, których prognoza nie była skomplikowana. Metoda budżetowana przyrostowego jest metodą najszybszą i najprostszą spośród tradycyjnych metod budżetowania, gdyż polega jedynie na wykorzystaniu budżetu z poprzedniego okresu i skorygowaniu go poprzez uwzględnienie niektórych składników. Z powodu swojej prostoty, powtarzalnego schematu danych, niskiego kosztu i znikomej pracochłonności przeprowadzenia samej operacji budżetowania jest ona często wykorzystywana w sektorze publicznym. Stosowanie tej metody w sektorze publicznym wynika również z cech wydatków publicznych, których kwoty są zazwyczaj zatwierdzane już w roku poprzedzającym [6].
Zalety i wady budżetowania przyrostowego
Zalety [7]:
- czytelne reguły metody,
- niska złożoność obliczeniowa,
- niska pracochłonność,
- niski koszt stosowania metody (jej wdrożenia i używania),
- krótki czas przygotowania budżetu,
- wykorzystanie stałego czasu budżetowania (jednostki roku),
- powtarzalność schematu budżetowania.
- powtarzanie błędów okresów poprzednich,
- zbyt duży wpływ układów i powiązań personalnych występujących wśród osób odpowiedzialnych za tworzenie budżetów,
- marnotrawstwo zasobów przedsiębiorstwa (zaliczając do budżetu niekonieczne czynności),
- możliwość wykorzystania jedynie szacunkowej stopy wzrostu (niedokładne oszacowanie zmian parametrów),
- uwzględnianie jedynie poprzedniego roku budżetowego (przy czym okres trwania projektów może wynieść kilka lat),
- niechęć do zatwierdzania innowacyjnych lub kosztownych projektów z obawy przed przekroczeniem prognozowanego budżetu lub niedokładnego oszacowania wydatków,
- wymuszone wykorzystywanie pozostałego z danego okresu budżetu w celu uniknięcia obniżenia budżetu na następujący rok.
Powyższe wady odnoszą się głównie do stosowania metody budżetowania przyrostowego w sektorze publicznym (np. opieka zdrowotna, samorządy terytorialne). Z powodu ich dużej liczby wykorzystuje się inne konkurencyjne metody - programowanie budżetowe, metodę budżetowania od zera lub współczesne metody budżetowania (metoda budżetowania kaizen, budżetowanie wartości dla akcjonariuszy, budżetowanie kontrolowanego poziomu produktywności).
Przypisy
Bibliografia
- Bucior G., (2010), Budżet podstawy zerowej w jednostkach samorządu terytorialnego, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 122, s. 64-65
- Chmielowiec-Lewczuk M., (2004), Controlling w działalności przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa, s. 316-317
- Gmińska R., (2011), Wykorzystanie budżetowania w modelu rachnukowości zarządczej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 32, s. 1-2
- Gmytrasiwicz M., (2005), Encyklopedia rachunkowości, LexisNexis, Warszawa, s. 158
- Kuchciak I., (2008), Budżetowanie jako narzędzie wspomagające efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, nr 218, Łódź, s. 175
- Lew G., (2004), Controlling przedsiębiorstw handlowych, Difin, Warszawa, s. 135,144-147
- Marciniak S. (2004), Controlling-filozofia, projektowanie, Difin, Warszawa
- Nowak E. (2015), Metody ilościowe w rachunku kosztów przedsiębiorstwa, Journal of Management and Finance, nr 13
- Orliński R., (2012), Budżetowanie przyrostowe jako metoda poprawy kondycji finansowej szpitali, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 251, s. 384
- Ossowski M., (2005), Metody budżetowania, Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, nr 2, s. 159
- Ossowski M., (2013), Budżetowanie kosztów udziału w targach, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 289, s. 474
Autor: Mariola Karasińska, Magdalena Węgrzyn
