Inflacja importowana

Inflacja importowana to rodzaj inflacji mający źródło poza granicami kraju. Przyczyną jest spadek wartości pieniądza spowodowany wzrostem kosztów produkcji i spadkiem podaży. Polega na przenoszeniu się wzrostu cen z jednego kraju do następnych.

Inflacja importowana jest podzbiorem należącym do inflacji kosztowej (nazywanej też inflacją podażową), a więc zjawiska, podczas którego ograniczona zostaje podaż przedmiotu, bądź przedmiotów albo kiedy ich wartość wzrasta.

Mechanizm działania

Inflacja importowana jest spowodowana wzrostem cen importowanych dóbr oraz surowców. Jednocześnie wiąże się z wypływem środków finansowych do krajów gdzie inflacja pojawiła się jako pierwsza. Powoduje to wzrost kosztów produkcji w kraju który importuje dobra. Zatem wzrost cen dóbr importowanych pociąga za sobą wzrost cen dóbr krajowych. Najczęściej dotyczy wzrostu cen surowców i składników potrzebnych w produkcji krajowej.

Przykładem może być inflacja w krajach importujących ropę naftową z krajów arabskich z lat 70'. Podwyżka cen ropy wpłynęła na koszty transportu i dalej na samą gospodarkę, aby później zostać importowaną do pozostałych krajów.

Innym przykładem inflacji importowanej może być niemiecka firma produkująca silniki samochodowe. Aby fabryka była w stanie je wyprodukować potrzebuje zaopatrzyć się w części metalowe (na przykład stal), ale jako że Niemcy nie są producentami stali, zachodzi potrzeba sprowadzenia jej zza granicy. Importując stal, firma płaci w euro. Jeśli wartość euro spada w stosunku do waluty kraju, który eksportuje stal, wówczas firma musi wyłożyć większą kwotę w euro, aby otrzymać potrzebną ilość surowca. By nie wyjść stratnym na kupnie stali, a następnie sprzedaży silników, firma decyduje się na podniesienie ich cen, aby utrzymać marżę na odpowiednim poziomie. Implikacją tego zjawiska jest inflacja importowana, gdyż ceny sprzedaży silników sprzedawanych przez firmę w Niemczech wzrosły ze względu na wzrost kosztów produkcji.

Zagrożenia związane z inflacją importowaną

Inflacja importowana dotyczy głównie krajów o znacznym udziale w globalnej produkcji, które nie posiadają solidnej bariery administracyjnej chroniącej kursy walutowe.Im większą rolę w gospodarce kraju stanowi handel zagraniczny tym bardziej podatny staje się on na wpływ inflacji z innych krajów.Najbardziej podatne stają się kraje o słabej walucie, zacofane gospodarczo bądź charakteryzujące się niewielką produkcją krajową co zmusza je do importu znacznej ilości towarów.

Model VAR na przykładzie inflacji importowanej w Norwegii

W 1995 Quah i Vahey przedstawili model, w którym zaburzenia podstawowe były identyfikowane jako szoki cenowe, które nie miały długookresowego wpływu na produkcję, podczas gdy zaburzenia inne niż podstawowe mogły takowy wpływ mieć. Na reakcję inflacji na te dwa szoki nie nałożono żadnych ograniczeń, jednakże, jeśli miara inflacji bazowej ma być użytecznym wskaźnikiem presji inflacyjnej w gospodarce, nie należy oczekiwać, że szoki niezwiązane z inflacją podstawową będą miały znaczący wpływ na zmiany inflacji.

Zaobserwowano jednak, że niektóre szoki miały nieodwracalny wpływ na produkcję i na inflację. Szczególne znaczenie miały dwa niekorzystne szoki cenowe w latach 1973-1974 oraz 1979-1980, które trwale ograniczyły handel światowy oraz wywarły trwały wpływ na inflację. Wynikać on może z sytuacji, w której pośrednicy obserwując wyższe ceny paliw, podnoszą swoje oczekiwania cenowe domagając się między innymi wyższych płac, przez co szoki cenowe przekształcają się w wyższą inflację. Eckstein w swojej publikacji (1981) podkreślił również, że stopniowo poprzez oczekiwania pracowników i inwestorów, wyższe ceny energii przekształciły się w inflację bazową.

Wpływ szoków cenowych na gospodarkę zależy także od reakcji rządu. Jeśli rząd prowadzi politykę nieakomodacyjną, to jego wyraźnym celem jest wyeliminowanie dodatkowej inflacji spowodowanej szokiem podażowym poprzez:

• ograniczenie nominalnego PKB za pomocą restrykcyjnej polityki pieniężnej,
• prowadzenie polityki akomodacyjnej podnosząc nominalne PKB w celu utrzymania pierwotnego wzrostu produkcji.

Szoki związane z ceną ropy identyfikuje się zakładając, że ponieważ Norwegia i Wielka Brytania są małymi krajami to żadne inne szoki poza szokami związanymi z ceną ropy nie mogą wpływać na ich nominalną lub realną cenę ropy w długim okresie.

W małym państwie jakim jest Norwegia rozróżnia się inflację krajową i importowaną poprzez włączenie do przedstawionego modelu VAR, ceny zagranicznych partnerów handlowych Norwegii zamiast realnych cen ropy. Model pozwala na rozróżnienie trzech rodzajów szoków:

• szoków inflacyjnych, innych niż bazowe,
• krajowych szoków bazowych,
• szoków inflacji importowanej (bazowej).

Porównując wyniki uzyskane przy zastosowaniu inflacji importowanej z tymi, w których zidentyfikowane zostały szoki cenowe związane z ropą naftową, można zbadać w jakim stopniu te szoki odzwierciedlone są w szoku inflacji importowanej (H. Bjørnland 1997).

Bibliografia

• Baranowski P. (red.) (2012), Inflacja importowana w Polsce, "Wiadomości Statystyczne", nr 8, s. 44-55
• Bjørnland H.C. (1997), Estimating Core Inflation - The Role of Oil Price Shocks and Imported Inflation, "Discussion Papers", Nr 200
• Hamilton J.D. (2012), Import Prices and Inflation, "International Journal of Central Banking", vol. 8, nr 1
• Kalina-Prasznic U. (2005), Leksykon polityki gospodarczej, Wydawnictwo Wolters Kluwer
• Liu H.Y. (red.) (2017), The imported price, inflation and exchange rate pass-through in China, "Cogent Economics & Finance", vol. 5
• Raj J. (red.) (2008), Imported Inflation: The Evidence from India, "Reserve Bank of India Occasional Papers", vol. 29, nr 3
• Sloman J. (2001), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo PWE
• Winiarski B. (2006), Polityka gospodarcza, Wydawnictwo PWN, Warszawa, s.435

Autor: Bartłomiej Trzyna, Szymon Szostak