Opcja walutowa: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
Nie podano opisu zmian |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Opcje walutowe''' od kilkunastu lat są stosowane w krajowym obrocie gospodarczym jako instrument minimalizujący [[ryzyko kursowe]]. Oferują one kontrahentom (w tym eksporterom) wiele korzyści, m.in. możliwość zabezpieczenia przed ryzykiem zmiany [[kurs walutowy|kursu walutowego]] czy ograniczenie kosztów transakcji do wysokości płaconej premii opcyjnej<ref>B. Puszer (2012), s. 205</ref>. | '''Opcje walutowe''' od kilkunastu lat są stosowane w krajowym obrocie gospodarczym jako instrument minimalizujący [[ryzyko kursowe]]. Oferują one kontrahentom (w tym eksporterom) wiele korzyści, m.in. możliwość zabezpieczenia przed ryzykiem zmiany [[kurs walutowy|kursu walutowego]] czy ograniczenie kosztów transakcji do wysokości płaconej premii opcyjnej<ref>B. Puszer (2012), s. 205</ref>. | ||
== Cechy opcji walutowej == | ==TL;DR== | ||
Opcje walutowe to instrumenty finansowe, które minimalizują ryzyko kursowe w handlu zagranicznym. Oferują wiele korzyści, takie jak zabezpieczenie przed zmianą kursu walutowego. Opcje walutowe dzielą się na opcje kupna i sprzedaży. Mogą być opcjami europejskimi lub amerykańskimi. Umowa opcji może być w stanie out-of-the-money, at-the-money lub in-the-money. Posiadacze opcji mogą sprzedać, zamknąć pozycję na rynku terminowym, zrealizować prawo wynikające z umowy lub pozwolić opcji wygasnąć. | |||
==Cechy opcji walutowej== | |||
Opcja jest [[instrumenty finansowe|instrumentem finansowym]] o niesymetrycznym profilu wypłaty i może być przedmiotem obrotu na giełdzie<ref>S. Juszczczyk, (2008), s. 45</ref>. Opcja walutowa to porozumienie między stronami, w ramach którego jedna ze stron uiszcza premię i otrzymuje prawo kupna (sprzedaży) waluty po określonym kursie w późniejszym okresie. Stronami transakcji są: nabywca (posiadacz) przyjmujący pozycję kupującego (tzw. długą) oraz wystawca przyjmujący pozycję sprzedającego, tzw. krótką. | Opcja jest [[instrumenty finansowe|instrumentem finansowym]] o niesymetrycznym profilu wypłaty i może być przedmiotem obrotu na giełdzie<ref>S. Juszczczyk, (2008), s. 45</ref>. Opcja walutowa to porozumienie między stronami, w ramach którego jedna ze stron uiszcza premię i otrzymuje prawo kupna (sprzedaży) waluty po określonym kursie w późniejszym okresie. Stronami transakcji są: nabywca (posiadacz) przyjmujący pozycję kupującego (tzw. długą) oraz wystawca przyjmujący pozycję sprzedającego, tzw. krótką. | ||
Nabywca opcji ma prawo, wystawca zaś obowiązek kupna (sprzedaży) waluty na żądanie posiadacza opcji. Kosztem opcji dla nabywcy jest jej premia (opłata za nabycie), stanowiąca analogicznie zysk dla wystawcy<ref>T. Czarnota, (2016), s. 595</ref>. | Nabywca opcji ma prawo, wystawca zaś obowiązek kupna (sprzedaży) waluty na żądanie posiadacza opcji. Kosztem opcji dla nabywcy jest jej premia (opłata za nabycie), stanowiąca analogicznie zysk dla wystawcy<ref>T. Czarnota, (2016), s. 595</ref>. | ||
W praktyce opcja zostaje zrealizowana, jeśli przewidywana przez nią cena jest lepsza niż cena oferowana na wolnym rynku w danym czasie. Zysk nabywcy opcji jest wówczas równy różnicy między ceną rynkową a ceną realizacji opcji<ref>S. Juszczczyk, (2008), s. 46</ref>. | W praktyce opcja zostaje zrealizowana, jeśli przewidywana przez nią cena jest lepsza niż cena oferowana na wolnym rynku w danym czasie. Zysk nabywcy opcji jest wówczas równy różnicy między ceną rynkową a ceną realizacji opcji<ref>S. Juszczczyk, (2008), s. 46</ref>. | ||
== Rodzaje opcji walutowych == | ==Rodzaje opcji walutowych== | ||
W zależności od tego, czy nabywca opcji kupuje prawo do kupna, czy prawo do sprzedaży, można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje opcji<ref>J. Brodowska-Szewczuk, (2015), s. 24</ref>: | W zależności od tego, czy nabywca opcji kupuje prawo do kupna, czy prawo do sprzedaży, można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje opcji<ref>J. Brodowska-Szewczuk, (2015), s. 24</ref>: | ||
* '''opcję kupna ([[opcja call]])''' - prawo do kupna określonej waluty, | * '''opcję kupna ([[opcja call]])''' - prawo do kupna określonej waluty, | ||
* '''opcję sprzedaży ([[opcja put]])''' | * '''opcję sprzedaży ([[opcja PUT|opcja put]])''' - prawo do sprzedaży określonej waluty. | ||
Pierwsza z nich daje kupującemu opcję prawo do nabycia waluty po określonym w momencie zawierania transakcji kursie rozliczeniowym, zaś wystawca ma obowiązek po tym kursie rozliczyć się z nabywcą w dniu rozliczenia opcji. Opcja sprzedaży daje nabywcy prawo do sprzedaży waluty obcej po określonej z góry cenie w ustalonym momencie w przyszłości, a wystawca opcji zobowiązuje się nabyć daną ilość waluty obcej na żądanie nabywcy po określonej cenie w ustalonym terminie<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>. | Pierwsza z nich daje kupującemu opcję prawo do nabycia waluty po określonym w momencie zawierania transakcji kursie rozliczeniowym, zaś wystawca ma obowiązek po tym kursie rozliczyć się z nabywcą w dniu rozliczenia opcji. Opcja sprzedaży daje nabywcy prawo do sprzedaży waluty obcej po określonej z góry cenie w ustalonym momencie w przyszłości, a wystawca opcji zobowiązuje się nabyć daną ilość waluty obcej na żądanie nabywcy po określonej cenie w ustalonym terminie<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>. | ||
Opcje standardowe (tzw. waniliowe) dzieli się na<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>: | Opcje standardowe (tzw. waniliowe) dzieli się na<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>: | ||
* '''opcje europejskie (european vanilla)''' | * '''opcje europejskie (european vanilla)''' - mogą zostać zrealizowane tylko w określonym dniu, w którym wygasają; | ||
* '''opcje amerykańskie (american vanilla)''' | * '''opcje amerykańskie (american vanilla)''' - mogą zostać zrealizowane przez kupca w każdym dniu roboczym, aż do dnia wygaśnięcia opcji. | ||
Zarówno opcja europejska, jak i amerykańska może być opcją kupna (call) lub opcją sprzedaży (put). | Zarówno opcja europejska, jak i amerykańska może być opcją kupna (call) lub opcją sprzedaży (put). | ||
== Stany umowy opcji == | <google>n</google> | ||
==Stany umowy opcji== | |||
Umowa opcji może się znajdować tylko w trzech stanach związanych z potencjalnymi przepływami dla posiadacza opcji<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>: | Umowa opcji może się znajdować tylko w trzech stanach związanych z potencjalnymi przepływami dla posiadacza opcji<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>: | ||
* '''out-of-the-money''', | * '''out-of-the-money''', | ||
* '''at-the-money''', | * '''at-the-money''', | ||
* '''in-the-money'''. | * '''in-the-money'''. | ||
Opcja w stanie out-of-the-money nie da żadnego przepływu jego posiadaczowi (gdyby była w danym momencie wykonana), a tym samym nie zrodziłaby zobowiązań po stronie wystawiającego. Stan at-the-money znajduje się pośrodku stanu out-of-the-money i in-the-money, kiedy kupujący nie mógłby oczekiwać żadnego przepływu z natychmiastowego wykonania opcji, a wystawiający nie ma żadnych zobowiązań. Opcja jest w stanie in-the-money wtedy, gdy będąc natychmiast wykonaną, da dodatni przepływ posiadaczowi opcji. Powyższe stany są wynikiem relacji aktualnego kursu walutowego i kursu rozliczenia opcji. Najczęściej strony zawierają opcję, która jest bliska lub w stanie at-the-money<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>. | Opcja w stanie out-of-the-money nie da żadnego przepływu jego posiadaczowi (gdyby była w danym momencie wykonana), a tym samym nie zrodziłaby zobowiązań po stronie wystawiającego. Stan at-the-money znajduje się pośrodku stanu out-of-the-money i in-the-money, kiedy kupujący nie mógłby oczekiwać żadnego przepływu z natychmiastowego wykonania opcji, a wystawiający nie ma żadnych zobowiązań. Opcja jest w stanie in-the-money wtedy, gdy będąc natychmiast wykonaną, da dodatni przepływ posiadaczowi opcji. Powyższe stany są wynikiem relacji aktualnego kursu walutowego i kursu rozliczenia opcji. Najczęściej strony zawierają opcję, która jest bliska lub w stanie at-the-money<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140</ref>. | ||
== Możliwości działania posiadacza opcji == | ==Możliwości działania posiadacza opcji== | ||
Będąc posiadaczem opcji walutowej, można podjąć następujące działania<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140-141</ref>: | Będąc posiadaczem opcji walutowej, można podjąć następujące działania<ref>K. Wróblewska, (2017), s.140-141</ref>: | ||
# '''Sprzedać zakupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową.''' Do momentu jej wygaśnięcia można sprzedać opcję, czyli zamknąć długą pozycję kupna lub sprzedaży, nie czekając na dzień jej realizacji. Opcję typu long call zamyka się poprzez sprzedaż opcji call (short), natomiast opcję typu long put zamyka się, sprzedając opcję put (short). Przy zamykaniu pozycji należy pamiętać, że robi się to na taką samą kwotę waluty bazowej, na którą opiewała pierwotnie zakupiona pozycja, po takim samym kursie wykonania oraz o tym samym dniu realizacji. | # '''Sprzedać zakupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową.''' Do momentu jej wygaśnięcia można sprzedać opcję, czyli zamknąć długą pozycję kupna lub sprzedaży, nie czekając na dzień jej realizacji. Opcję typu long call zamyka się poprzez sprzedaż opcji call (short), natomiast opcję typu long put zamyka się, sprzedając opcję put (short). Przy zamykaniu pozycji należy pamiętać, że robi się to na taką samą kwotę waluty bazowej, na którą opiewała pierwotnie zakupiona pozycja, po takim samym kursie wykonania oraz o tym samym dniu realizacji. | ||
# '''Zamknąć pozycję na rynku terminowym''', czyli kupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową, można zamknąć poprzez zawarcie transakcji na rynku terminowym z bankiem bądź na giełdowym rynku futures. Pozycję można zamknąć tylko na taką samą kwotę waluty i na ten sam dzień wykonania opcji. | # '''Zamknąć pozycję na rynku terminowym''', czyli kupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową, można zamknąć poprzez zawarcie transakcji na rynku terminowym z bankiem bądź na giełdowym rynku futures. Pozycję można zamknąć tylko na taką samą kwotę waluty i na ten sam dzień wykonania opcji. | ||
# '''Zrealizować prawo wynikające z umowy opcyjnej w dniu zapadalności opcji.''' Można to zrobić poprzez rozliczenie gotówkowe lub rozliczenie z fizyczną dostawą waluty, a także rozliczyć, mieszając dwie poprzednie metody | # '''Zrealizować prawo wynikające z umowy opcyjnej w dniu zapadalności opcji.''' Można to zrobić poprzez rozliczenie gotówkowe lub rozliczenie z fizyczną dostawą waluty, a także rozliczyć, mieszając dwie poprzednie metody - gotówkową z fizyczną dostawą. | ||
# '''Można też pozwolić opcji | # '''Można też pozwolić opcji "wygasnąć"''', czyli nie zrealizować prawa sprzedaży lub zakupu. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Opcja CALL]]}} — {{i5link|a=[[Opcja]]}} — {{i5link|a=[[Kontrakt terminowy]]}} — {{i5link|a=[[Kontrakt forward]]}} — {{i5link|a=[[Transakcja nierzeczywista]]}} — {{i5link|a=[[Transakcja rzeczywista]]}} — {{i5link|a=[[Zlecenie bez limitu ceny]]}} — {{i5link|a=[[CDS]]}} — {{i5link|a=[[Opcja PUT]]}} }} | |||
== Przypisy == | ==Przypisy== | ||
<references /> | <references /> | ||
== Bibliografia == | ==Bibliografia== | ||
* Brodowska-Szewczuk J. | <noautolinks> | ||
* Czarnota T. | * Brodowska-Szewczuk J. (2015), ''[https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171396965 Opcje walutowe w zarządzaniu ryzykiem kursowym a toksyczne instrumenty pochodne na rynku finansowym]'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 105 | ||
* Juszczyk S. | * Czarnota T. (2016), ''[https://wnus.edu.pl/frfu/pl/issue/628/article/11401/ Zastosowanie opcji walutowych w kontekście norm prawnych obowiązujących w okresie kryzysu finansowego]'', Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 4 (82) | ||
* Puszer B. | * Juszczyk S. (2008), ''[https://sj.wne.sggw.pl/pdf/EIOGZ_2008_n65_s43.pdf Wykorzystanie opcji do ograniczenia ryzyka kursu walutowego]'', Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 65 | ||
* Wróblewska K. | * Puszer B. (2012), ''[http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171251703 Opcje walutowe w strategii finansowej polskich przedsiębiorstw]'', Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 122 | ||
* Wróblewska K. (2017), ''[https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.cejsh-d756a470-b3c2-4116-911b-d7771d6ddf6b Opcje walutowe a optymalizowanie ryzyka walutowego w przedsiębiorstwie]'', Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 343 | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Aleksandra Woźniak}} | {{a|Aleksandra Woźniak}} | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Opcje]] | ||
{{#metamaster:description|Opcje walutowe to instrument minimalizujący ryzyko kursowe w obrocie gospodarczym. Zapewniają zabezpieczenie przed zmianami kursu walutowego oraz ograniczenie kosztów transakcji. Dowiedz się więcej.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 20:39, 18 sty 2024
Opcje walutowe od kilkunastu lat są stosowane w krajowym obrocie gospodarczym jako instrument minimalizujący ryzyko kursowe. Oferują one kontrahentom (w tym eksporterom) wiele korzyści, m.in. możliwość zabezpieczenia przed ryzykiem zmiany kursu walutowego czy ograniczenie kosztów transakcji do wysokości płaconej premii opcyjnej[1].
TL;DR
Opcje walutowe to instrumenty finansowe, które minimalizują ryzyko kursowe w handlu zagranicznym. Oferują wiele korzyści, takie jak zabezpieczenie przed zmianą kursu walutowego. Opcje walutowe dzielą się na opcje kupna i sprzedaży. Mogą być opcjami europejskimi lub amerykańskimi. Umowa opcji może być w stanie out-of-the-money, at-the-money lub in-the-money. Posiadacze opcji mogą sprzedać, zamknąć pozycję na rynku terminowym, zrealizować prawo wynikające z umowy lub pozwolić opcji wygasnąć.
Cechy opcji walutowej
Opcja jest instrumentem finansowym o niesymetrycznym profilu wypłaty i może być przedmiotem obrotu na giełdzie[2]. Opcja walutowa to porozumienie między stronami, w ramach którego jedna ze stron uiszcza premię i otrzymuje prawo kupna (sprzedaży) waluty po określonym kursie w późniejszym okresie. Stronami transakcji są: nabywca (posiadacz) przyjmujący pozycję kupującego (tzw. długą) oraz wystawca przyjmujący pozycję sprzedającego, tzw. krótką. Nabywca opcji ma prawo, wystawca zaś obowiązek kupna (sprzedaży) waluty na żądanie posiadacza opcji. Kosztem opcji dla nabywcy jest jej premia (opłata za nabycie), stanowiąca analogicznie zysk dla wystawcy[3]. W praktyce opcja zostaje zrealizowana, jeśli przewidywana przez nią cena jest lepsza niż cena oferowana na wolnym rynku w danym czasie. Zysk nabywcy opcji jest wówczas równy różnicy między ceną rynkową a ceną realizacji opcji[4].
Rodzaje opcji walutowych
W zależności od tego, czy nabywca opcji kupuje prawo do kupna, czy prawo do sprzedaży, można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje opcji[5]:
- opcję kupna (opcja call) - prawo do kupna określonej waluty,
- opcję sprzedaży (opcja put) - prawo do sprzedaży określonej waluty.
Pierwsza z nich daje kupującemu opcję prawo do nabycia waluty po określonym w momencie zawierania transakcji kursie rozliczeniowym, zaś wystawca ma obowiązek po tym kursie rozliczyć się z nabywcą w dniu rozliczenia opcji. Opcja sprzedaży daje nabywcy prawo do sprzedaży waluty obcej po określonej z góry cenie w ustalonym momencie w przyszłości, a wystawca opcji zobowiązuje się nabyć daną ilość waluty obcej na żądanie nabywcy po określonej cenie w ustalonym terminie[6].
Opcje standardowe (tzw. waniliowe) dzieli się na[7]:
- opcje europejskie (european vanilla) - mogą zostać zrealizowane tylko w określonym dniu, w którym wygasają;
- opcje amerykańskie (american vanilla) - mogą zostać zrealizowane przez kupca w każdym dniu roboczym, aż do dnia wygaśnięcia opcji.
Zarówno opcja europejska, jak i amerykańska może być opcją kupna (call) lub opcją sprzedaży (put).
Stany umowy opcji
Umowa opcji może się znajdować tylko w trzech stanach związanych z potencjalnymi przepływami dla posiadacza opcji[8]:
- out-of-the-money,
- at-the-money,
- in-the-money.
Opcja w stanie out-of-the-money nie da żadnego przepływu jego posiadaczowi (gdyby była w danym momencie wykonana), a tym samym nie zrodziłaby zobowiązań po stronie wystawiającego. Stan at-the-money znajduje się pośrodku stanu out-of-the-money i in-the-money, kiedy kupujący nie mógłby oczekiwać żadnego przepływu z natychmiastowego wykonania opcji, a wystawiający nie ma żadnych zobowiązań. Opcja jest w stanie in-the-money wtedy, gdy będąc natychmiast wykonaną, da dodatni przepływ posiadaczowi opcji. Powyższe stany są wynikiem relacji aktualnego kursu walutowego i kursu rozliczenia opcji. Najczęściej strony zawierają opcję, która jest bliska lub w stanie at-the-money[9].
Możliwości działania posiadacza opcji
Będąc posiadaczem opcji walutowej, można podjąć następujące działania[10]:
- Sprzedać zakupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową. Do momentu jej wygaśnięcia można sprzedać opcję, czyli zamknąć długą pozycję kupna lub sprzedaży, nie czekając na dzień jej realizacji. Opcję typu long call zamyka się poprzez sprzedaż opcji call (short), natomiast opcję typu long put zamyka się, sprzedając opcję put (short). Przy zamykaniu pozycji należy pamiętać, że robi się to na taką samą kwotę waluty bazowej, na którą opiewała pierwotnie zakupiona pozycja, po takim samym kursie wykonania oraz o tym samym dniu realizacji.
- Zamknąć pozycję na rynku terminowym, czyli kupioną opcję, która ma określoną wartość rynkową, można zamknąć poprzez zawarcie transakcji na rynku terminowym z bankiem bądź na giełdowym rynku futures. Pozycję można zamknąć tylko na taką samą kwotę waluty i na ten sam dzień wykonania opcji.
- Zrealizować prawo wynikające z umowy opcyjnej w dniu zapadalności opcji. Można to zrobić poprzez rozliczenie gotówkowe lub rozliczenie z fizyczną dostawą waluty, a także rozliczyć, mieszając dwie poprzednie metody - gotówkową z fizyczną dostawą.
- Można też pozwolić opcji "wygasnąć", czyli nie zrealizować prawa sprzedaży lub zakupu.
| Opcja walutowa — artykuły polecane |
| Opcja CALL — Opcja — Kontrakt terminowy — Kontrakt forward — Transakcja nierzeczywista — Transakcja rzeczywista — Zlecenie bez limitu ceny — CDS — Opcja PUT |
Przypisy
- ↑ B. Puszer (2012), s. 205
- ↑ S. Juszczczyk, (2008), s. 45
- ↑ T. Czarnota, (2016), s. 595
- ↑ S. Juszczczyk, (2008), s. 46
- ↑ J. Brodowska-Szewczuk, (2015), s. 24
- ↑ K. Wróblewska, (2017), s.140
- ↑ K. Wróblewska, (2017), s.140
- ↑ K. Wróblewska, (2017), s.140
- ↑ K. Wróblewska, (2017), s.140
- ↑ K. Wróblewska, (2017), s.140-141
Bibliografia
- Brodowska-Szewczuk J. (2015), Opcje walutowe w zarządzaniu ryzykiem kursowym a toksyczne instrumenty pochodne na rynku finansowym, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 105
- Czarnota T. (2016), Zastosowanie opcji walutowych w kontekście norm prawnych obowiązujących w okresie kryzysu finansowego, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 4 (82)
- Juszczyk S. (2008), Wykorzystanie opcji do ograniczenia ryzyka kursu walutowego, Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 65
- Puszer B. (2012), Opcje walutowe w strategii finansowej polskich przedsiębiorstw, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 122
- Wróblewska K. (2017), Opcje walutowe a optymalizowanie ryzyka walutowego w przedsiębiorstwie, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Nr 343
Autor: Aleksandra Woźniak
