Menedżeryzm

Z Encyklopedia Zarządzania

Już na początku menedżeryzm był określany jako filozofia, ideologia zarządzania koncentrująca się na profesjonalnym zarządzaniu. Filozofia ta stawiała rolę menedżer wysoko w hierarchii nowoczesnych i zorganizowanych społeczeństw.

Istota menedżeryzmu

Menedżeryzm to m.in.:

  • koncepcja socjologiczna sformułowana przez amerykańskiego socjologa Jamesa Burnhama, ogłoszona 1941, zakładająca, że rozwój społeczny zmierza w stronę ku społeczeństwu kierowników (managerów), którzy staną się klasą rządzącą, a nie ku socjalizmowi. Zgodnie z tym kierunkiem nowa klasa menedżerów ma stopniowo zastąpić dotychczasową klasę panującą, czyli kapitalistów i przejąć kontrolę nad środkami produkcji i podziałem dochodu społecznego;
  • system sprawowania naczelnego kierownictwa w przedsiębiorstwie przez zawodowego menedżera wraz z towarzyszącą temu systemowi teorią zarządzania oraz ideologią oraz zbiór nowoczesnych technik zarządzania.

Menedżeryzm może przejawiać się w zasadzie 3 E – economy, effectiveness, efficiency. Jest to pewien rodzaj nacisku na oszczędność wydajność i efektywność i ich podporządkowaniu działaniom w organizacji, tak aby doprowadzić do ich zwiększenia oraz wykorzystania nowych technologii, co ostatecznie ułatwi menedżerom sprawowanie funkcji zarządzania.

Zdaniem L. Krzyżanowskiego współczesny menedżeryzm charakteryzuje się:

  • obroną efektywności i konkurencyjności,
  • ideologią sukcesu oraz
  • idealizacją i "ubóstwieniem" pieniądza

Krytyka menedżeryzmu

Autor książki "O podstawach zarządzania inaczej" upatruje w menedżeryzmie jednej z przyczyn degradacji środowiska naturalnego. Sugeruje, iż jeśli nie zostanie zahamowany ilościowy wzrost, a nie rozwój gospodarczy może to skutkować nieodwracalnymi procesami erozji, prowadzącymi do zagłady przyrody, a nawet ludzkości.

Menedżeryzm bywa postrzegany jako zjawisko szkodliwe, ze względu na tendencję do opierania swoich teorii na prawdach absolutnych i pewnikach. Z pragmatycznych zasad czyni cnotę, a kontrola jest postrzegana jako wartość sama w sobie.

Krytyka menedżeryzmu wzrosła jeszcze bardziej na skutek kryzysu ekonomicznego datowanego na 2007 rok. Stwierdzono wówczas, że wynika on ze chciwości, braku poczucia odpowiedzialności i nieodpowiednim zarządzaniem ryzykiem.

Obecnie znaczenie menedżerów i pojęcia menedżeryzmu osłabiają pojawiający się na rynku specjaliści. Mimo, że formalnie nie sprawują funkcji kierowniczych to wykonują coraz więcej zadań związanych z zarządzaniem i zarezerwowanych dotychczas jedynie dla menedżerów

Współczesny menedżeryzm

Literatura przedmiotu podaje następujące zasady, które powinny obowiązywać skutecznych menedżerów i odpowiednio wdrożonego menedżeryzmu:

  • poszanowanie własnego i cudzego czasu,
  • skupienie na otoczeniu zewnętrznym organizacji,
  • budowanie środowiska w oparciu o własne zalety,

Bibliografia

  • Krzyżanowski L.; O podstawach zarządzania inaczej, PWN, Warszawa, 1995.
  • Gliński B.; Menedżeryzm, strategie, zarządzanie, Key Text, Warszawa, 2000.