Cechy populacji: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Cechy populacji''' to swoiste właściwości populacji, które są dla niej charakterystyczne. [[Populacja]] rozumiana jest jako pewne zgromadzenie jednostek. Pojęcie to stosowane jest m.in. w biologii, statystyce i ekonometrii, w odniesieniu do zbiorowości ludzkich, astronomii. Bez względu na rodzaj populacje posiadają cechy indywidualne ale i takie, które przez tę przynależność są narzucone, określone<ref>Weiner J. (1999). Życie i ewolucja biosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa</ref>. Cechy populacji mogą przyjmować wartości mierzalne i niemierzalne. | '''Cechy populacji''' to swoiste właściwości populacji, które są dla niej charakterystyczne. [[Populacja]] rozumiana jest jako pewne zgromadzenie jednostek. Pojęcie to stosowane jest m.in. w biologii, statystyce i ekonometrii, w odniesieniu do zbiorowości ludzkich, astronomii. Bez względu na rodzaj populacje posiadają cechy indywidualne ale i takie, które przez tę przynależność są narzucone, określone<ref>Weiner J. (1999). Życie i ewolucja biosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa</ref>. Cechy populacji mogą przyjmować wartości mierzalne i niemierzalne. | ||
== Klasyfikacja cech populacji == | ==TL;DR== | ||
Cechy populacji to właściwości zbiorowości jednostek, które mogą być zmienne lub stałe. Zmienne cechy mogą być mierzalne (np. wiek) lub niemierzalne (np. płeć). Stałe cechy są wspólne dla wszystkich jednostek populacji. Istnieje podział cech według literatury polskiej i podział zaproponowany przez Stevensa. Przykładem populacji biologicznej są osobniki tego samego gatunku, które mają różne parametry charakteryzujące ich powtarzalność, dziedziczność, liczebność itp. | |||
==Klasyfikacja cech populacji== | |||
Biorąc pod uwagę cechy populacji można dokonać ich klasyfikacji ze względu na podział zastosowany w literaturze polskiej i zaproponowany przez Stanley'a Stevensa. | Biorąc pod uwagę cechy populacji można dokonać ich klasyfikacji ze względu na podział zastosowany w literaturze polskiej i zaproponowany przez Stanley'a Stevensa. | ||
=== Podział cech zastosowany w literaturze polskiej === | ===Podział cech zastosowany w literaturze polskiej=== | ||
W literaturze polskiej wyróżniono podział na cechy zmienne i stałe.'''Cechy zmienne populacji''' to różniące, swoiste właściwości jednostki, wchodzące w skład badanej populacji. Ilość wariantów cechy zmiennej może przyjmować [[wartość]] skończoną bądź nieskończoną. W przypadku gdy liczba wariantów przyjmuje wartość 2 to taka cecha nosi nazwę dychotomicznej (binarna, dwudzielna). Jeśli liczba wariantów jest większa od 2, wtedy nazywana jest politomiczną (wielodzielną). | W literaturze polskiej wyróżniono podział na cechy zmienne i stałe.'''Cechy zmienne populacji''' to różniące, swoiste właściwości jednostki, wchodzące w skład badanej populacji. Ilość wariantów cechy zmiennej może przyjmować [[wartość]] skończoną bądź nieskończoną. W przypadku gdy liczba wariantów przyjmuje wartość 2 to taka cecha nosi nazwę dychotomicznej (binarna, dwudzielna). Jeśli liczba wariantów jest większa od 2, wtedy nazywana jest politomiczną (wielodzielną). | ||
Wśród cech zmiennych wyróżnić można cechy mierzalne, ilościowe<ref>Markowski K., (2011). ''Opisowa statystka nauki''</ref>: | Wśród cech zmiennych wyróżnić można cechy mierzalne, ilościowe<ref>Markowski K., (2011). ''Opisowa statystka nauki''</ref>: | ||
* ciągłe - np. masa, wiek, | |||
* ciągłe- np. masa, wiek, | * skokowe - np. liczba gospodarstw domowych, | ||
* skokowe- np. liczba gospodarstw domowych, | * porządkowe - np. klasyfikator wzrostu: niski, duży, mały. | ||
* porządkowe- np. klasyfikator wzrostu: niski, duży, mały. | |||
Poza cechami mierzalnymi cechy zmienne tworzą cechy niemierzalne, jakościowe, np. płeć, kolor oczu. | Poza cechami mierzalnymi cechy zmienne tworzą cechy niemierzalne, jakościowe, np. płeć, kolor oczu. | ||
'''Cechy stałe''' dla wszystkich jednostek populacji są wspólne. Nie ma możliwości poddania ich badaniu statystycznemu. Dzięki nim możliwe jest podjęcie decyzji do jakiej populacji (określonej) możemy zaliczyć jednostkę. Jednakże cecha stała w innym badaniu może być cechą zmienną. Możemy podzielić je na: | '''Cechy stałe''' dla wszystkich jednostek populacji są wspólne. Nie ma możliwości poddania ich badaniu statystycznemu. Dzięki nim możliwe jest podjęcie decyzji do jakiej populacji (określonej) możemy zaliczyć jednostkę. Jednakże cecha stała w innym badaniu może być cechą zmienną. Możemy podzielić je na: | ||
* cechy czasowe- charakteryzują czas, moment, w których badanie będzie przeprowadzone, | * cechy czasowe - charakteryzują czas, moment, w których badanie będzie przeprowadzone, | ||
* cechy rzeczowe (przedmiotowe)- określają przedmiot badania | * cechy rzeczowe (przedmiotowe) - określają przedmiot badania | ||
* cechy przestrzenne- determinują miejsce występowania badanych jednostek (miejsce badania). | * cechy przestrzenne - determinują miejsce występowania badanych jednostek (miejsce badania). | ||
=== Podział zaproponowany przez Stevensa === | <google>n</google> | ||
Stosując podział Stevensa wyróżnić można podział na cechy ilościowe i jakościowe. Według niego nie wszystkie operacje matematyczne są dopuszczalne, bez względu na to jaką cechę wybierzemy do badania badaniu. Jest on twórcą czternastostopniowego podziału, w którym sklasyfikował dopuszczalne operacje wraz z przekształceniami statystycznymi<ref>Stevens S. (1946). On the theory of scales of measurement, Science</ref>. | |||
* interwałowe- dają możliwość zestawienia, porównania dystansów między otrzymanymi wartościami, np. gęstość, | ===Podział zaproponowany przez Stevensa=== | ||
* proporcjonalne- wszystkie cechy, w których jasno określone są proporcje, np. długość, temperatura. | Stosując podział Stevensa wyróżnić można podział na cechy ilościowe i jakościowe. Według niego nie wszystkie operacje matematyczne są dopuszczalne, bez względu na to jaką cechę wybierzemy do badania badaniu. Jest on twórcą czternastostopniowego podziału, w którym sklasyfikował dopuszczalne operacje wraz z przekształceniami statystycznymi<ref>Stevens S. (1946). On the theory of scales of measurement, Science</ref>. Wśród cech ilościowych wyróżnić można: | ||
* interwałowe - dają możliwość zestawienia, porównania dystansów między otrzymanymi wartościami, np. gęstość, | |||
* proporcjonalne - wszystkie cechy, w których jasno określone są proporcje, np. długość, temperatura. | |||
Biorąc pod uwagę cechy jakościowe Stevens zaproponował następujący podział: | Biorąc pod uwagę cechy jakościowe Stevens zaproponował następujący podział: | ||
* nominalne- nie ma możliwości ich grupowania w sposób logiczny, posiadają przeciwstawne wartości, np. [[grupa]] krwi, | * nominalne - nie ma możliwości ich grupowania w sposób logiczny, posiadają przeciwstawne wartości, np. [[grupa]] krwi, | ||
* porządkowe- uszeregowane są w kolejności od najmniejszej do największej, a jednocześnie jest możliwość porównania dwóch wartości, np. [[wykształcenie]]. | * porządkowe - uszeregowane są w kolejności od najmniejszej do największej, a jednocześnie jest możliwość porównania dwóch wartości, np. [[wykształcenie]]. | ||
==Przykład charakterystyki danej populacji== | ==Przykład charakterystyki danej populacji== | ||
Każdy z rodzajów populacji posiada cechy indywidualne dla swojej grupy, które można, a nawet powinno się dla niej rozważać dokonując jej charakterystyki i badania. Łatwo zauważyć, że poza cechami indywidualnymi występują również cechy wspólne. | Każdy z rodzajów populacji posiada cechy indywidualne dla swojej grupy, które można, a nawet powinno się dla niej rozważać dokonując jej charakterystyki i badania. Łatwo zauważyć, że poza cechami indywidualnymi występują również cechy wspólne. | ||
=== cechy populacji biologicznej === | ===cechy populacji biologicznej=== | ||
Populacja biologiczna to osobniki tego samego gatunku występujących w określonym czasie na danym obszarze. Jest ona złożona z osobników (organizmów) posiadających [[zdolność]] do krzyżowania się między sobą i mogą wśród niej wystąpić populacje lokalne (demy). Wśród populacji biologicznej wyróżnić można następujące parametry charakteryzujące (cechy populacji) m.in.: | Populacja biologiczna to osobniki tego samego gatunku występujących w określonym czasie na danym obszarze. Jest ona złożona z osobników (organizmów) posiadających [[zdolność]] do krzyżowania się między sobą i mogą wśród niej wystąpić populacje lokalne (demy). Wśród populacji biologicznej wyróżnić można następujące parametry charakteryzujące (cechy populacji) m.in.: | ||
* powtarzalność, | * powtarzalność, | ||
| Linia 55: | Linia 45: | ||
Czynniki te są zmienne i mierzalne. Wpływ na ich kreowanie się ma środowisko wewnętrzne i zewnętrzne populacji. | Czynniki te są zmienne i mierzalne. Wpływ na ich kreowanie się ma środowisko wewnętrzne i zewnętrzne populacji. | ||
== Przypisy == | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Zmienna ilościowa]]}} — {{i5link|a=[[Populacja]]}} — {{i5link|a=[[Kwantyl]]}} — {{i5link|a=[[Skala porządkowa]]}} — {{i5link|a=[[Zbiorowość statystyczna]]}} — {{i5link|a=[[Zmienna]]}} — {{i5link|a=[[Próba]]}} — {{i5link|a=[[Średnia]]}} — {{i5link|a=[[Skala nominalna]]}} }} | ||
==Przypisy== | |||
<references /> | <references /> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Krebs C | <noautolinks> | ||
* Markowski K. | * Krebs C. (1996), ''Ekologia'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Stevens S. (1946) | * Markowski K. (2011), ''[https://pracownik.kul.pl/files/10246/public/Artykuly/Statystyka.pdf Opisowa statystyka nauki]'', Instytut Ekonomii i Zarządzania KUL, Lublin | ||
* Suchecka J. | * Stevens S. (1946), ''[https://www.fpce.uc.pt/niips/novoplano/mip1/mip1_201314/scales/Stevens_1946.pdf On the theory of scales of measurement]'', Science, New Series, Vol. 103, No. 2684 | ||
* Wagner W., Mantaj A. | * Suchecka J. (2014), ''Statystyka przestrzenna'', C.H. Beck, Warszawa | ||
* Weiner J. (1999) | * Wagner W., Mantaj A. (2014), ''Zasady statystyki jedno- i dwuwymiarowej. Metodyka, teoria i zastosowania. Tom 1. Statystyka opisowa'', Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów | ||
* Zimny A. (2010) | * Weiner J. (1999), ''Życie i ewolucja biosfery'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Zimny A. (2010), ''[https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/12550/statystyka_opisowa.pdf?sequence=1 Statystyka opisowa]'' Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie, Konin | |||
[[Kategoria: | </noautolinks> | ||
[[Kategoria:Próba]] | |||
{{a|Justyna Kozak}} | {{a|Justyna Kozak}} | ||
{{#metamaster:description|Cechy populacji to zarówno indywidualne, jak i narzucone przez przynależność właściwości zgromadzenia jednostek.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:28, 20 gru 2023
Cechy populacji to swoiste właściwości populacji, które są dla niej charakterystyczne. Populacja rozumiana jest jako pewne zgromadzenie jednostek. Pojęcie to stosowane jest m.in. w biologii, statystyce i ekonometrii, w odniesieniu do zbiorowości ludzkich, astronomii. Bez względu na rodzaj populacje posiadają cechy indywidualne ale i takie, które przez tę przynależność są narzucone, określone[1]. Cechy populacji mogą przyjmować wartości mierzalne i niemierzalne.
TL;DR
Cechy populacji to właściwości zbiorowości jednostek, które mogą być zmienne lub stałe. Zmienne cechy mogą być mierzalne (np. wiek) lub niemierzalne (np. płeć). Stałe cechy są wspólne dla wszystkich jednostek populacji. Istnieje podział cech według literatury polskiej i podział zaproponowany przez Stevensa. Przykładem populacji biologicznej są osobniki tego samego gatunku, które mają różne parametry charakteryzujące ich powtarzalność, dziedziczność, liczebność itp.
Klasyfikacja cech populacji
Biorąc pod uwagę cechy populacji można dokonać ich klasyfikacji ze względu na podział zastosowany w literaturze polskiej i zaproponowany przez Stanley'a Stevensa.
Podział cech zastosowany w literaturze polskiej
W literaturze polskiej wyróżniono podział na cechy zmienne i stałe.Cechy zmienne populacji to różniące, swoiste właściwości jednostki, wchodzące w skład badanej populacji. Ilość wariantów cechy zmiennej może przyjmować wartość skończoną bądź nieskończoną. W przypadku gdy liczba wariantów przyjmuje wartość 2 to taka cecha nosi nazwę dychotomicznej (binarna, dwudzielna). Jeśli liczba wariantów jest większa od 2, wtedy nazywana jest politomiczną (wielodzielną). Wśród cech zmiennych wyróżnić można cechy mierzalne, ilościowe[2]:
- ciągłe - np. masa, wiek,
- skokowe - np. liczba gospodarstw domowych,
- porządkowe - np. klasyfikator wzrostu: niski, duży, mały.
Poza cechami mierzalnymi cechy zmienne tworzą cechy niemierzalne, jakościowe, np. płeć, kolor oczu. Cechy stałe dla wszystkich jednostek populacji są wspólne. Nie ma możliwości poddania ich badaniu statystycznemu. Dzięki nim możliwe jest podjęcie decyzji do jakiej populacji (określonej) możemy zaliczyć jednostkę. Jednakże cecha stała w innym badaniu może być cechą zmienną. Możemy podzielić je na:
- cechy czasowe - charakteryzują czas, moment, w których badanie będzie przeprowadzone,
- cechy rzeczowe (przedmiotowe) - określają przedmiot badania
- cechy przestrzenne - determinują miejsce występowania badanych jednostek (miejsce badania).
Podział zaproponowany przez Stevensa
Stosując podział Stevensa wyróżnić można podział na cechy ilościowe i jakościowe. Według niego nie wszystkie operacje matematyczne są dopuszczalne, bez względu na to jaką cechę wybierzemy do badania badaniu. Jest on twórcą czternastostopniowego podziału, w którym sklasyfikował dopuszczalne operacje wraz z przekształceniami statystycznymi[3]. Wśród cech ilościowych wyróżnić można:
- interwałowe - dają możliwość zestawienia, porównania dystansów między otrzymanymi wartościami, np. gęstość,
- proporcjonalne - wszystkie cechy, w których jasno określone są proporcje, np. długość, temperatura.
Biorąc pod uwagę cechy jakościowe Stevens zaproponował następujący podział:
- nominalne - nie ma możliwości ich grupowania w sposób logiczny, posiadają przeciwstawne wartości, np. grupa krwi,
- porządkowe - uszeregowane są w kolejności od najmniejszej do największej, a jednocześnie jest możliwość porównania dwóch wartości, np. wykształcenie.
Przykład charakterystyki danej populacji
Każdy z rodzajów populacji posiada cechy indywidualne dla swojej grupy, które można, a nawet powinno się dla niej rozważać dokonując jej charakterystyki i badania. Łatwo zauważyć, że poza cechami indywidualnymi występują również cechy wspólne.
cechy populacji biologicznej
Populacja biologiczna to osobniki tego samego gatunku występujących w określonym czasie na danym obszarze. Jest ona złożona z osobników (organizmów) posiadających zdolność do krzyżowania się między sobą i mogą wśród niej wystąpić populacje lokalne (demy). Wśród populacji biologicznej wyróżnić można następujące parametry charakteryzujące (cechy populacji) m.in.:
- powtarzalność,
- korelacje genetyczne,
- dziedziczność,
- podobieństwo fenotypowe krewnych,
- rozrodczość,
- śmiertelność,
- liczebność,
- zagęszczenie,
- strategia życiowa.
Czynniki te są zmienne i mierzalne. Wpływ na ich kreowanie się ma środowisko wewnętrzne i zewnętrzne populacji.
| Cechy populacji — artykuły polecane |
| Zmienna ilościowa — Populacja — Kwantyl — Skala porządkowa — Zbiorowość statystyczna — Zmienna — Próba — Średnia — Skala nominalna |
Przypisy
Bibliografia
- Krebs C. (1996), Ekologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Markowski K. (2011), Opisowa statystyka nauki, Instytut Ekonomii i Zarządzania KUL, Lublin
- Stevens S. (1946), On the theory of scales of measurement, Science, New Series, Vol. 103, No. 2684
- Suchecka J. (2014), Statystyka przestrzenna, C.H. Beck, Warszawa
- Wagner W., Mantaj A. (2014), Zasady statystyki jedno- i dwuwymiarowej. Metodyka, teoria i zastosowania. Tom 1. Statystyka opisowa, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów
- Weiner J. (1999), Życie i ewolucja biosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Zimny A. (2010), Statystyka opisowa Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie, Konin
Autor: Justyna Kozak
