Okowita
| Okowita |
|---|
| Polecane artykuły |
Okowita
Okowita – (łac. aqua vitae – woda życia) staropolska (XVI w.) nazwa mocnej wódki od XIX w. potoczna nazwa spirytusu surowego, gorzelniczego. [Encyklopedia techniki. Przemysł spożywczy, 1978]
- Spirytus surowy przemysłowy – otrzymywany w gorzelniach przemysłowych z melasu cukrowego, o swoistym smaku i zapachu, zawierający znaczne ilości zanieczyszczeń i przeznaczony do dalszej przeróbki.
- Spirytus surowy rolniczy- otrzymywany w gorzelniach rolniczych z różnych produktów rolnych, przeznaczony do dalszej przeróbki [Słownik towaroznawczy artykułów żywnościowych, 1968]
- Spirytus surowy – spirytus wyprodukowany w gorzelni, o smaku i zapachu ubocznych produktów fermentacji. S.s. chemicznie ulepsza się w celu ułatwienia rektyfikacji. Proces ten polega na:
1. Rozcieńczeniu spirytusu surowego wodą do mocy 50 - 80 dla lepszego wydzielenia niektórych zanieczyszczeń, szczególnie niżej wrzących
2. Zadaniu roztworem wodorotlenku sodowego oraz nadmanganianu potasowego. Rozcieńczony i chemicznie ulepszony spirytus surowy (mieszanka) kierowany jest do aparatu rektyfikacyjnego. Ilość dodanych do oczyszczenia substancji zależą od zawartości kwasów i estrów oraz od wyniku próby Barbeta. [I. Duda, 1994] Do spirytusu surowego przechodzi około połowy ogólnej ilości produktów ubocznych wytwarzających się w czasie fermentacji alkoholowej. Stanowią one zwykle około 0,5% w stosunku do alkoholu etylowego zawartego w spirytusie surowym. Niektóre rodzaje spirytusu surowego stosuje się do produkcji napojów alkoholowych bez oczyszczania. Na przykład z surówki żytniej otrzymuje się starkę, ze spirytusu ze śliwek – śliwowicę, z ryżu – arak, z melasy z trzciny cukrowej – rum, z winogron – winiak (polski koniak). Spirytus surowy owocowy wchodzi w skład wielu wódek gatunkowych. [J. Jarociński, 1994 s. 212]
- Rektyfikacja polega na doprowadzeniu do przeciwprądowego kontaktu par powstałych wskutek częściowego odparowania cieczy z cieczą. Ponieważ ciecz ma niższą temperaturę niż para i jest bogatsza w składniki lżejsze, natomiast para ma temperaturę wyższą i zawiera składniki cięższe, to podczas kontaktu przeciwprądowego zachodzi wymiana ciepła i masy, w wyniku której para jest wzbogacona w składnik bardziej lotny (niżej wrzący), natomiast ciecz w składniki wyżej wrzące. Kontakt obu faz przebiega w kierunku osiągnięcia stanu równowagi, do osiągnięcia którego nie dochodzi z uwagi na nierównomierność i krótki czas kontaktu. Na rektyfikację składają się trzy zabiegi:
1) częściowe odparowanie cieczy w kotle rektyfikacyjnym dla powstania par,
2) rektyfikacja w przeciwprądowej kolumnie rektyfikacyjnej przy intensywnym kontakcie faz,
3) kondensacja par [W. Adamczyk, 2002 s. 162 – 163].
Rektyfikacja może być prowadzona metodą okresową lub ciągłą, rzadziej stosuje się destylację wieloskładnikową [W. Adamczyk, 2002 s. 166].
Bibliografia
- Encyklopedia techniki. Przemysł spożywczy, Wydawnictwo Naukowo – Techniczne, Warszawa 1978,
- Słownik towaroznawczy artykułów spożywczych, Wydawnictwo WPZ, Warszawa 1968,
- Duda I., Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 1994,
- Adamczyk W., Inżynieria procesów przemysłowych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 2002,
- Jarociński J., Drożdżownictwo i gorzelnictwo, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.
Autor: Joanna Woźniczka
