Budowanie teorii organizacji
| Budowanie teorii organizacji |
|---|
| Polecane artykuły |
J. Zieleniewski wskazał na pięć głównych metod przechodzenia od obserwacji funkcjonowania instytucji poprzez uogólnione hipotezy do ogólnych twierdzeń teorii organizacji. Należy zauważyć, iż metody te mogą mieć swoje warianty, które jednak generalnie mieszczą się w omawianych.
Punktem wyjścia do analizy rys. 1. jest rzeczywista praca ludzi i funkcjonowanie instytucji (część żółta, drugie zadanie od góry). W tym punkcie można wybrać podejście intuicyjne, niemetodyczne (metody I, II, IV i V) lub lub metodyczne (metoda III).
Droga I jest najwcześniejsza, lecz dość prymitywna. Może wszak prowadzić do słusznych teoretycznych wniosków. Droga II jest rozwinięciem poprzedniej - też bierze pod uwagę doświadczenie, lecz grupowe. Sprawdzenie adekwatności sformułowania hipotez jest niezbędne, ponieważ "mądrości ludowe" są pełne sprzeczności. Droga III jest bardzo pracochłonna i stosowana zwykle fragmentarycznie. Polega na stopniowym uogólnianiu twierdzeń - przechodzeniu od uogólnień niższego szczebla do najszerszych. Czwarta droga, uznana przez J. Zieleniewskiego jako "najbardziej unaukowiona", opiera się analizie intuicyjnie wybranych przypadków. Przypadku te powinny być możliwie najbardziej typowe, aby wnioski dało się uogólnić. Droga V jest metodą budowania dedukcyjnej teorii organizacji i zarządzania. Pozornie jest ona prostsza, jednak opracowanie zbioru aksjomatów wymaga dużej wiedzy i doświadczenia.
Niezależnie od wybranej drogi, pamiętać trzeba o 4 regułach Kartezjusza:
- nie przyjmować rzeczy za prawdziwą, dopóki nie pozna się jej jako takiej,
- każdą rozpatrywaną trudność podzielić na części, aby łatwiej uzyskać rozwiązanie,
- prowadzić myśli zaczynając od przedmiotów najprostszych, najłatwiejszych do poznania,
- prowadzić częste i dokładne wyszczególnienia i przeglądy, aby upewnić się, ze nic nie zostało opuszczone.
Rys. 1. Metody budowy ogólnych twierdzeń teorii organizacji
Bibliografia
- Zieleniewski J., Organizacja i zarządzanie, wyd. II, PWN, Warszawa 1969, s. 80-88.
Autor: Sławomir Wawak
