Menedżeryzm

Już na początku menedżeryzm był określany jako filozofia, ideologia zarządzania koncentrująca się na profesjonalnym zarządzaniu. Filozofia ta stawiała rolę menedżer wysoko w hierarchii nowoczesnych i zorganizowanych społeczeństw.

Istota menedżeryzmu

Menedżeryzm to m.in.:

• koncepcja socjologiczna sformułowana przez amerykańskiego socjologa Jamesa Burnhama, ogłoszona 1941, zakładająca, że rozwój społeczny zmierza w stronę ku społeczeństwu kierowników (managerów), którzy staną się klasą rządzącą, a nie ku socjalizmowi. Zgodnie z tym kierunkiem nowa klasa menedżerów ma stopniowo zastąpić dotychczasową klasę panującą, czyli kapitalistów i przejąć kontrolę nad środkami produkcji i podziałem dochodu społecznego;
• system sprawowania naczelnego kierownictwa w przedsiębiorstwie przez zawodowego menedżera wraz z towarzyszącą temu systemowi teorią zarządzania oraz ideologią oraz zbiór nowoczesnych technik zarządzania.

Menedżeryzm może przejawiać się w zasadzie 3 E – economy, effectiveness, efficiency. Jest to pewien rodzaj nacisku na oszczędność wydajność i efektywność i ich podporządkowaniu działaniom w organizacji, tak aby doprowadzić do ich zwiększenia oraz wykorzystania nowych technologii, co ostatecznie ułatwi menedżerom sprawowanie funkcji zarządzania.

Zdaniem L. Krzyżanowskiego współczesny menedżeryzm charakteryzuje się:

• obroną efektywności i konkurencyjności,
• ideologią sukcesu oraz
• idealizacją i "ubóstwieniem" pieniądza

Rozwój myśli menedżerskiej

Pojawienie się pojęcie menedżeryzmu w praktyce gospodarczej wywołało wiele oporów. Jednak to dzięki niemu gospodarka i zarządzanie w wielu krajach znacznie się rozwinęło. Przemiany te w swojej tezie podsumował PF. Drucker, który stwierdził, że nie ma krajów biednych; są jedynie źle zarządzane. Spowodowało to również rozwój szkół i kierunków z zakresu biznesu i zarządzania.

Według Koźmińskiego „menedżerskie myślenie oparte na przedsiębiorczości, inicjatywie i podejmowaniu skalkulowanego ryzyka w celu osiągnięcia zwiększonych korzyści, przenika i opanowuje coraz to nowe dziedziny życia. Zastępuje ono myślenie biurokratyczne i roszczeniowe”. Dodatkowo autor uważa, że myślenie menedżerskie jest coraz bardziej pożądane również w innych zawodach nie będących związanymi z zarządzaniem.

Krytyka menedżeryzmu

Autor książki "O podstawach zarządzania inaczej" upatruje w menedżeryzmie jednej z przyczyn degradacji środowiska naturalnego. Sugeruje, iż jeśli nie zostanie zahamowany ilościowy wzrost, a nie rozwój gospodarczy może to skutkować nieodwracalnymi procesami erozji, prowadzącymi do zagłady przyrody, a nawet ludzkości.

Menedżeryzm bywa postrzegany jako zjawisko szkodliwe, ze względu na tendencję do opierania swoich teorii na prawdach absolutnych i pewnikach. Z pragmatycznych zasad czyni cnotę, a kontrola jest postrzegana jako wartość sama w sobie.

Krytyka menedżeryzmu wzrosła jeszcze bardziej na skutek kryzysu ekonomicznego datowanego na 2007 rok. Stwierdzono wówczas, że wynika on ze chciwości, braku poczucia odpowiedzialności i nieodpowiednim zarządzaniem ryzykiem.

Obecnie znaczenie menedżerów i pojęcia menedżeryzmu osłabiają pojawiający się na rynku specjaliści. Mimo, że formalnie nie sprawują funkcji kierowniczych to wykonują coraz więcej zadań związanych z zarządzaniem i zarezerwowanych dotychczas jedynie dla menedżerów

Współczesny menedżeryzm

Literatura przedmiotu podaje następujące zasady, które powinny obowiązywać skutecznych menedżerów i odpowiednio wdrożonego menedżeryzmu:

• poszanowanie własnego i cudzego czasu,
• skupienie na otoczeniu zewnętrznym organizacji,
• budowanie środowiska w oparciu o własne zalety,
• koncentracja na kilku głównych dziedzinach,
• podejmowanie skutecznych decyzji,
• tworzenie wizji i umiejętność przekonania do niej innych,
• zdecydowanie w realizacji wizji i celów.

Bibliografia

• Krzyżanowski L.; O podstawach zarządzania inaczej, PWN, Warszawa, 1995.
• Gliński B.; Menedżeryzm, strategie, zarządzanie, Key Text, Warszawa, 2000.