Gospodarka towarowo-pieniężna: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Gospodarka towarowo-pieniężna''' | '''Gospodarka towarowo-pieniężna''' - gospodarka towarowo-pieniężna związaną jest z rozwojem kontaktów handlowych w codziennym życiu gospodarczym, a efektem jest pojawienie się i kształtowanie się rynku siły roboczej (tj. gospodarki towarowo-pieniężnej wraz z rynkiem siły roboczej), co z kolei umożliwia funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstw korzystających z siły najemnej (J. Topolski 2003, s. 22-23). Na gospodarkę towarowo-pieniężną składa się kompleks elementów powodujących aktywność rynku towarowo-pieniężnego (J. Topolski 2003, s. 29). W tego rodzaju gospodarce pieniądz traktowany jest jako pośrednik w wymianie dóbr, a w praktyce często staje się gospodarką pieniężno-towarową, gdzie towar jest środkiem dojścia od mniejszych do większych zasobów pieniądza (M. Ratajczak 2014, s.262). | ||
==Historia i przyczyny powstania== | ==Historia i przyczyny powstania== | ||
Gospodarka towarowo-pieniężna formowała się już od ok. XII i XIII wieku, kiedy to miernikiem wartości towarów i relacji handlowych coraz częściej stawał się pieniądz. Gospodarka towarowo pieniężna była jednym z etapów rozwoju między '''feudalizmem''', a rodzącym się '''kapitalizmem'''. Rozwój związany był przede wszystkim z udoskonaleniem bankowości i giełd na poziomie ekonomicznym i finansowym, a na poziomie społecznym wynikał ze wzrostu demograficznego, postępu | Gospodarka towarowo-pieniężna formowała się już od ok. XII i XIII wieku, kiedy to miernikiem wartości towarów i relacji handlowych coraz częściej stawał się pieniądz. Gospodarka towarowo pieniężna była jednym z etapów rozwoju między '''feudalizmem''', a rodzącym się '''kapitalizmem'''. Rozwój związany był przede wszystkim z udoskonaleniem bankowości i giełd na poziomie ekonomicznym i finansowym, a na poziomie społecznym wynikał ze wzrostu demograficznego, postępu techniczny oraz wzrost wymiany gospodarczej i handlowej. Istotny stał się również wzrost napływu kruszców i metali szlachetnych (wskutek również odkryć geograficznych i eksploatacji kolonii i terytoriów zamorskich). Główną istotą gospodarki towarowo-pieniężnej jest wymiana dóbr (towarów) pomiędzy stroną sprzedającą, a stroną kupującą, gdzie '''miernikiem wartości oraz jednocześnie środkiem płatniczym jest pieniądz'''. Przekształcenie gospodarki naturalnej w gospodarkę towarowo-pieniężną możliwe było m.in. dzięki podziałowi pracy, rozwoju produkcji oraz producentów (J. Topolski 2003, s. 15-85). | ||
==Specyfika gospodarki towarowo-pieniężnej== | ==Specyfika gospodarki towarowo-pieniężnej== | ||
W ramach gospodarki towarowo-pieniężnej płace określają dwa strumienie, tj. produktów (zawierają koszty pracy i zużyte zasoby oraz aktywa) oraz pieniądze czyli ekwiwalent z tytułu wykonanej pracy. Strumienie te konfrontują się w ramach wymiany wolnorynkowej i opisać je można w sposób ilościowy z uwzględnieniem funkcji produkcji i kreacji pieniądza kredytowego, a także poprzez analizę rynkowej równowagi, co umożliwia zrozumienie wartości jednostki pieniądza (M. Dobija 2002, s. 23). | W ramach gospodarki towarowo-pieniężnej płace określają dwa strumienie, tj. produktów (zawierają koszty pracy i zużyte zasoby oraz aktywa) oraz pieniądze czyli ekwiwalent z tytułu wykonanej pracy. Strumienie te konfrontują się w ramach wymiany wolnorynkowej i opisać je można w sposób ilościowy z uwzględnieniem funkcji produkcji i kreacji pieniądza kredytowego, a także poprzez analizę rynkowej równowagi, co umożliwia zrozumienie wartości jednostki pieniądza (M. Dobija 2002, s. 23). | ||
* Dualizm gospodarki towarowo-pieniężnej związany jest z głównymi obszarami, których podstawą jest kapitał ludzki i wykonywana przez niego praca. W sensie ekonomicznym praca mierzona jest kosztami, które wraz z wykorzystywanymi aktywami i zasobami | * Dualizm gospodarki towarowo-pieniężnej związany jest z głównymi obszarami, których podstawą jest kapitał ludzki i wykonywana przez niego praca. W sensie ekonomicznym praca mierzona jest kosztami, które wraz z wykorzystywanymi aktywami i zasobami tworzą produkt, a także stanowią ekwiwalent za wykonaną pracę. | ||
* Podstawą gospodarki towarowo-pieniężnej jest proces wymiany towarów na pieniądze oraz konfrontacja dwóch obszarów opisanych powyżej, czego skutkiem jest kształtowanie się cen produktów i należności z tytułu wykonywanej pracy. | * Podstawą gospodarki towarowo-pieniężnej jest proces wymiany towarów na pieniądze oraz konfrontacja dwóch obszarów opisanych powyżej, czego skutkiem jest kształtowanie się cen produktów i należności z tytułu wykonywanej pracy. | ||
* Źródłem pozyskiwania pieniędzy w proces wymiany gospodarczej jest wykonywana praca (J. Barburski 2007, s. 11). Produkty powstają wskutek wykonywanej pracy i posiadanych aktywów. W ramach wymiany rynkowej dochodzi do wymiany produktów na pieniądze. Wówczas ostatecznie kształtuje się wartość pieniędzy tj. należności za pracę tworzącą produkty. Praca przyczynia się do pozyskiwania większej ilości pieniędzy, a w sytuacji gdy jest dobrze zorganizowana i produktywna prowadzi do bogactwa i rozwoju (M. Dobija 2010, s. 42-43). | * Źródłem pozyskiwania pieniędzy w proces wymiany gospodarczej jest wykonywana praca (J. Barburski 2007, s. 11). Produkty powstają wskutek wykonywanej pracy i posiadanych aktywów. W ramach wymiany rynkowej dochodzi do wymiany produktów na pieniądze. Wówczas ostatecznie kształtuje się wartość pieniędzy tj. należności za pracę tworzącą produkty. Praca przyczynia się do pozyskiwania większej ilości pieniędzy, a w sytuacji gdy jest dobrze zorganizowana i produktywna prowadzi do bogactwa i rozwoju (M. Dobija 2010, s. 42-43). | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Międzynarodowy podział pracy]]}} — {{i5link|a=[[Jean Baptiste Say]]}} — {{i5link|a=[[Inflacja kredytowa]]}} — {{i5link|a=[[Gospodarka otwarta]]}} — {{i5link|a=[[Teoria internalizacji]]}} — {{i5link|a=[[Nierównowaga w bilansie płatniczym]]}} — {{i5link|a=[[Dualizm ekonomiczny]]}} — {{i5link|a=[[Rozwój gospodarczy]]}} — {{i5link|a=[[Inflacja kosztowa]]}} }} | |||
<google>n</google> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Barburski J. | <noautolinks> | ||
* Cameron R., Neal L. ( | * Barburski J. (2007), ''Ocena poziomu wynagradzania oraz zarządzania przedsiębiorstw na podstawie nieparametrycznej funkcji produkcji'', Zagadnienia teorii i metodologii rachunkowości, kontroli i analizy, nr 2 (8) | ||
* Cameron R., Neal L. (2004), ''Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych'', Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa | |||
* Dobija M. (2002), '' | * Dobija M. (2002), ''Struktura i koszt kapitału ludzkiego'', Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 562 | ||
* Dobija M. (2007), '' | * Dobija M. (2007), ''Rachunkowość a gospodarka towarowo-pieniężna'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 752 | ||
* Dobija M. (2010), ''Rachunkowość pracy jako podstawa gospodarki towarowo-pieniężnej'', | * Dobija M. (2010), ''Rachunkowość pracy jako podstawa gospodarki towarowo-pieniężnej'', Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, t. 56 (112) | ||
* Ratajczak M. (2014), ''Ekonomia w dobie finansyzacji gospodarki'', | * Dobija M. (2016), ''[https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-428e8f99-ef16-49bb-8200-b3bc4de38d07 Ekonomia pracy, godziwych wynagrodzeń i racjonalnych nierówności – laboryzm]'', Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 47 | ||
* Rolski M. (2014), ''[https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/11_M.Rolski_Poczatki_polityki_pienieznej....pdf Początki polityki pieniężnej na ziemiach polskich]'', | * Ratajczak M. (2014), ''Ekonomia w dobie finansyzacji gospodarki'', Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 76, z.2 | ||
* Topolski J. (2003), ''Narodziny kapitalizmu w Europie XIV | * Rolski M. (2014), ''[https://www.ue.katowice.pl/fileadmin/_migrated/content_uploads/11_M.Rolski_Poczatki_polityki_pienieznej....pdf Początki polityki pieniężnej na ziemiach polskich]'', Studia Ekonomiczne, nr 176 | ||
* Topolski J. (2003), ''Narodziny kapitalizmu w Europie XIV - XVII wiek'', Wydawnictwo Poznańskie, Poznań | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Tomasz Mirocha}} | {{a|Tomasz Mirocha}} | ||
[[Kategoria:Pieniądz]] | [[Kategoria:Pieniądz]] | ||
{{#metamaster:description|Gospodarka towarowo-pieniężna związaną jest z rozwojem kontaktów handlowych w codziennym życiu gospodarczym, a efektem jest pojawienie się i kształtowanie się rynku siły roboczej.}} |
Aktualna wersja na dzień 00:40, 5 sty 2024
Gospodarka towarowo-pieniężna - gospodarka towarowo-pieniężna związaną jest z rozwojem kontaktów handlowych w codziennym życiu gospodarczym, a efektem jest pojawienie się i kształtowanie się rynku siły roboczej (tj. gospodarki towarowo-pieniężnej wraz z rynkiem siły roboczej), co z kolei umożliwia funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstw korzystających z siły najemnej (J. Topolski 2003, s. 22-23). Na gospodarkę towarowo-pieniężną składa się kompleks elementów powodujących aktywność rynku towarowo-pieniężnego (J. Topolski 2003, s. 29). W tego rodzaju gospodarce pieniądz traktowany jest jako pośrednik w wymianie dóbr, a w praktyce często staje się gospodarką pieniężno-towarową, gdzie towar jest środkiem dojścia od mniejszych do większych zasobów pieniądza (M. Ratajczak 2014, s.262).
Historia i przyczyny powstania
Gospodarka towarowo-pieniężna formowała się już od ok. XII i XIII wieku, kiedy to miernikiem wartości towarów i relacji handlowych coraz częściej stawał się pieniądz. Gospodarka towarowo pieniężna była jednym z etapów rozwoju między feudalizmem, a rodzącym się kapitalizmem. Rozwój związany był przede wszystkim z udoskonaleniem bankowości i giełd na poziomie ekonomicznym i finansowym, a na poziomie społecznym wynikał ze wzrostu demograficznego, postępu techniczny oraz wzrost wymiany gospodarczej i handlowej. Istotny stał się również wzrost napływu kruszców i metali szlachetnych (wskutek również odkryć geograficznych i eksploatacji kolonii i terytoriów zamorskich). Główną istotą gospodarki towarowo-pieniężnej jest wymiana dóbr (towarów) pomiędzy stroną sprzedającą, a stroną kupującą, gdzie miernikiem wartości oraz jednocześnie środkiem płatniczym jest pieniądz. Przekształcenie gospodarki naturalnej w gospodarkę towarowo-pieniężną możliwe było m.in. dzięki podziałowi pracy, rozwoju produkcji oraz producentów (J. Topolski 2003, s. 15-85).
Specyfika gospodarki towarowo-pieniężnej
W ramach gospodarki towarowo-pieniężnej płace określają dwa strumienie, tj. produktów (zawierają koszty pracy i zużyte zasoby oraz aktywa) oraz pieniądze czyli ekwiwalent z tytułu wykonanej pracy. Strumienie te konfrontują się w ramach wymiany wolnorynkowej i opisać je można w sposób ilościowy z uwzględnieniem funkcji produkcji i kreacji pieniądza kredytowego, a także poprzez analizę rynkowej równowagi, co umożliwia zrozumienie wartości jednostki pieniądza (M. Dobija 2002, s. 23).
- Dualizm gospodarki towarowo-pieniężnej związany jest z głównymi obszarami, których podstawą jest kapitał ludzki i wykonywana przez niego praca. W sensie ekonomicznym praca mierzona jest kosztami, które wraz z wykorzystywanymi aktywami i zasobami tworzą produkt, a także stanowią ekwiwalent za wykonaną pracę.
- Podstawą gospodarki towarowo-pieniężnej jest proces wymiany towarów na pieniądze oraz konfrontacja dwóch obszarów opisanych powyżej, czego skutkiem jest kształtowanie się cen produktów i należności z tytułu wykonywanej pracy.
- Źródłem pozyskiwania pieniędzy w proces wymiany gospodarczej jest wykonywana praca (J. Barburski 2007, s. 11). Produkty powstają wskutek wykonywanej pracy i posiadanych aktywów. W ramach wymiany rynkowej dochodzi do wymiany produktów na pieniądze. Wówczas ostatecznie kształtuje się wartość pieniędzy tj. należności za pracę tworzącą produkty. Praca przyczynia się do pozyskiwania większej ilości pieniędzy, a w sytuacji gdy jest dobrze zorganizowana i produktywna prowadzi do bogactwa i rozwoju (M. Dobija 2010, s. 42-43).
Gospodarka towarowo-pieniężna — artykuły polecane |
Międzynarodowy podział pracy — Jean Baptiste Say — Inflacja kredytowa — Gospodarka otwarta — Teoria internalizacji — Nierównowaga w bilansie płatniczym — Dualizm ekonomiczny — Rozwój gospodarczy — Inflacja kosztowa |
Bibliografia
- Barburski J. (2007), Ocena poziomu wynagradzania oraz zarządzania przedsiębiorstw na podstawie nieparametrycznej funkcji produkcji, Zagadnienia teorii i metodologii rachunkowości, kontroli i analizy, nr 2 (8)
- Cameron R., Neal L. (2004), Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa
- Dobija M. (2002), Struktura i koszt kapitału ludzkiego, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 562
- Dobija M. (2007), Rachunkowość a gospodarka towarowo-pieniężna, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, nr 752
- Dobija M. (2010), Rachunkowość pracy jako podstawa gospodarki towarowo-pieniężnej, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, t. 56 (112)
- Dobija M. (2016), Ekonomia pracy, godziwych wynagrodzeń i racjonalnych nierówności – laboryzm, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 47
- Ratajczak M. (2014), Ekonomia w dobie finansyzacji gospodarki, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, t. 76, z.2
- Rolski M. (2014), Początki polityki pieniężnej na ziemiach polskich, Studia Ekonomiczne, nr 176
- Topolski J. (2003), Narodziny kapitalizmu w Europie XIV - XVII wiek, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
Autor: Tomasz Mirocha