Ewaluacja procesu: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
|||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Ewaluacja procesu''' jest najistotniejszą formą oceny podejmowanych działań. Jej zadaniem jest proces dokonania oceny określonego procesu. Obszar zainteresowania ewaluacji procesu obejmuje czynności ( | '''Ewaluacja procesu''' jest najistotniejszą formą oceny podejmowanych działań. Jej zadaniem jest proces dokonania oceny określonego procesu. Obszar zainteresowania ewaluacji procesu obejmuje czynności (planowane i nieplanowane) związane z rzeczywistym procesem które podejmowanie są dla realizacji tego procesu, a także działania związane z określeniem pracowników, odbiorców i pozostałych osób, zaangażowanych w ten proces (J. Sochocki 2006, s. 90). | ||
'''Ewaluacja''' to "systematyczne badanie wartości lub cech konkretnego procesu, działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych w tym celu kryteriów w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego rozumienia" (P. Kawalec 2017, s.19). | |||
==Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie== | '''Ewaluacja''' to systematyczne badanie realizowane różnymi metodami, polegające na zbieraniu danych, analizie, ocenie i prezentacji wyników. Jej celem jest ocena jakości i wartości procesu oraz konsekwencje interwencji rządu (K. Olejniczak 2008, s.22). | ||
Ewaluacja demonstruje celowość i skuteczność procesów, co pozwala łatwiej uzyskać społeczne zaakceptowanie na ich finansowanie ze środków publicznych, zwiększenie środków publicznych, a także prywatnych, na podstawie przejrzystych i prawdziwych ocen, systematyzuje kryteria i metodyki oceny dzięki wymianie informacji pomiędzy różnymi przedmiotami, wprowadza normy prawne według których ewaluacja jest niezbędnym elementem metody realizacji różnych programów publicznych (B. Szatur-Jaworska 2010, s.400). | |||
==TL;DR== | |||
Ewaluacja procesu to systematyczne badanie wartości i cech konkretnego procesu w celu jego usprawnienia i lepszego zrozumienia. Można ją przeprowadzić przed, w trakcie lub po zakończeniu procesu, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie ma na celu ocenę kosztu, czasu, jakości, elastyczności i znaczenia procesu. Wartości ewaluacji obejmują uczciwość, wykonalność, bezpieczeństwo, istotność i równość. Cele ewaluacji to ocena polityki lub programu publicznego, optymalizacja rozwoju i doskonalenie programów. Funkcje ewaluacji to m.in. konkluzywna, formatywna, społeczno-polityczna, sumatywna, psychologiczna, administracyjna i poznawcza. | |||
==Rodzaje ewaluacji== | |||
Możemy rozróżnić takie rodzaje ewaluacji jak (S. Bienias 2012, s.16): | |||
* Ewaluacja ex-ante - dokonanie ewaluacji przed rozpoczęciem procesu; | |||
* Ewaluacja on-going - dokonanie ewaluacji w trakcie realizacji procesu; | |||
* Ewaluacja ex-post - dokonanie ewaluacji po zakończeniu procesu; | |||
* Ewaluacja wewnętrzna - ocena skuteczności procesu poprzez podmioty biorące udział w realizacji tej interwencji; | |||
* Ewaluacja zewnętrzna - polega na zleceniu oceny niezależnemu zespołowi oceniającemu; | |||
<google>n</google> | |||
==Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie== | |||
Proces jest podstawowym przedmiotem tworzenia organizacji, który pozwala zwiększyć efekt synergii zespołowej. Warunkiem dokonania skutecznego pomiary pracy i oceny wyników tej pracy jest możliwość przypisania odpowiedzialności za wykonaną pracę poszczególnym jednostkom. Ze względu na to ewaluacja procesu ma być dokonana zarówno ze strony klienta wewnętrznego i zewnętrznego, który ma dokonać ewaluacje wyników procesu, tak i ze strony dostawcy, czyli właściciela procesu, który z kolei ma dokonać ocenę poziomu wykonania zadania, po to aby mieć dodatkowy materiał do doskonalenia metod pracy (K. Szwarc 2012, s.100). | Proces jest podstawowym przedmiotem tworzenia organizacji, który pozwala zwiększyć efekt synergii zespołowej. Warunkiem dokonania skutecznego pomiary pracy i oceny wyników tej pracy jest możliwość przypisania odpowiedzialności za wykonaną pracę poszczególnym jednostkom. Ze względu na to ewaluacja procesu ma być dokonana zarówno ze strony klienta wewnętrznego i zewnętrznego, który ma dokonać ewaluacje wyników procesu, tak i ze strony dostawcy, czyli właściciela procesu, który z kolei ma dokonać ocenę poziomu wykonania zadania, po to aby mieć dodatkowy materiał do doskonalenia metod pracy (K. Szwarc 2012, s.100). | ||
Aby skutecznie zarządzać procesami w organizacji menedżer powinien umieć określić atrybuty procesu, które mogą pomóc w przeprowadzeniu pomiarów i analizy, które z kolei pozwalają obiektywnie ocenić jakość systemu. Możemy zatem wymieć następujące atrybuty procesu, które mogą podlegać ewaluacji w przedsiębiorstwie (K. Szwarc 2012, s.106): | Aby skutecznie zarządzać procesami w organizacji menedżer powinien umieć określić atrybuty procesu, które mogą pomóc w przeprowadzeniu pomiarów i analizy, które z kolei pozwalają obiektywnie ocenić jakość systemu. Możemy zatem wymieć następujące atrybuty procesu, które mogą podlegać ewaluacji w przedsiębiorstwie (K. Szwarc 2012, s.106): | ||
# Koszt procesu; | # Koszt procesu; | ||
# Czas realizacji procesu; | # Czas realizacji procesu; | ||
# Jakość procesu; | # Jakość procesu; | ||
# Elastyczność procesu; | # Elastyczność procesu; | ||
# Znaczenie procesu dla organizacji; | # Znaczenie procesu dla organizacji; | ||
# Znaczenie procesu dla klienta. | # Znaczenie procesu dla klienta. | ||
==Wartości ewaluacji== | ==Wartości ewaluacji== | ||
Wartości ewaluacji | Wartości ewaluacji (D. Stufflebeam 2014, s.11-14): | ||
* Uczciwość | * Uczciwość - wymaga weryfikacji zgodności programu z normami moralnymi podczas ewaluacji, dotyczy to również metaewaluacji; | ||
* Wykonalność | * Wykonalność - dotyczy wszystkich procesów o różnej ważności, proces musi zostać wykonany przed jego uruchomieniem, a ocena może skutkować jego modyfikacją lub natychmiastowym zakończeniem; | ||
* Bezpieczeństwo | * Bezpieczeństwo - mają zastosowanie do procesów, produktów i usług we wszystkich przypadkach, w których konsumenci mogą mieć ku temu powód; | ||
* Istotność - szczególnie istotne dla wyciągania daleko idących wniosków przy wyznaczaniu celu, jakim jest adekwatny plan zastosowania wyników ewaluacji; | * Istotność - szczególnie istotne dla wyciągania daleko idących wniosków przy wyznaczaniu celu, jakim jest adekwatny plan zastosowania wyników ewaluacji; | ||
* Równość - chodzi tu o równe szanse, co jest szczególnie ważne, jeśli chodzi o usługi publiczne dla określonej grupy ludzi. | * Równość - chodzi tu o równe szanse, co jest szczególnie ważne, jeśli chodzi o usługi publiczne dla określonej grupy ludzi. | ||
==Cele ewaluacji== | ==Cele ewaluacji== | ||
Ewaluacja posiada liczne cele, między innymi to są (R.Szarfenberg 2010, s.29-30): | Ewaluacja posiada liczne cele, między innymi to są (R.Szarfenberg 2010, s.29-30): | ||
* Ocena jakości i wartości polityki lub programu publicznego; | * Ocena jakości i wartości polityki lub programu publicznego; | ||
* Optymalizacja rozwoju i wdrażania programów; | * Optymalizacja rozwoju i wdrażania programów; | ||
* Studiowanie i doskonalenie działania programu; | * Studiowanie i doskonalenie działania programu; | ||
* Generowanie wiedzy, która będzie kierować polityką; | * Generowanie wiedzy, która będzie kierować polityką; | ||
* Wspieranie funkcji kontrolnej instytucji demokratycznych; | * Wspieranie funkcji kontrolnej instytucji demokratycznych; | ||
* Obliczenia z wykorzystaniem zasobów i oczekiwanych rezultatów; | * Obliczenia z wykorzystaniem zasobów i oczekiwanych rezultatów; | ||
* Informowanie społeczeństwa o działaniach władz publicznych poprzez upowszechnianie wyników oceny; | * Informowanie społeczeństwa o działaniach władz publicznych poprzez upowszechnianie wyników oceny; | ||
* Pomaganie agentom rządowym w ulepszaniu ich możliwości planowania, wykonywania i analizowania. | * Pomaganie agentom rządowym w ulepszaniu ich możliwości planowania, wykonywania i analizowania. | ||
==Funkcje ewaluacji== | ==Funkcje ewaluacji== | ||
Możemy wyróżnić najważniejsze funkcje jakie pełni ewaluacja (S.Bienias 2012, s.15, R. Szarfenberg 2010, s.31): | Możemy wyróżnić najważniejsze funkcje jakie pełni ewaluacja (S.Bienias 2012, s.15, R. Szarfenberg 2010, s.31): | ||
* Konkluzywna | * Konkluzywna - uwzględnia konsekwencje działań w ramach tej interwencji, ustala związki przyczynowe między działaniami a konsekwencjami, poszerza wiedzę o interwencjach; | ||
* Formatywna | * Formatywna - wykorzystanie poprawy jakości działań realizowanych w ramach bieżących i planowanych działań, pozwala zwiększyć korzyści z pomocy poprzez wdrożenie zaleceń, służy podmiotom wewnętrznym; | ||
* Społeczno-polityczna | * Społeczno-polityczna - uwzględnia poziom uspołecznienia interwencji, zwiększa społeczne i polityczne poparcie dla interwencji, wykorzystuje współodpowiedzialność podmiotów zaangażowanych w realizację, zwiększa przejrzystość działań i legitymizuje działania władz publicznych; | ||
* Sumatywna | * Sumatywna - podsumowanie osiągnięć, prowadzenie testów selekcyjnych, certyfikacji i kalkulacja; | ||
* Psychologiczna lub społeczno-polityczna | * Psychologiczna lub społeczno-polityczna - wzbudzanie motywacji do działania i świadomości; | ||
* Administracyjna | * Administracyjna - ma zastosowanie do sprawowania władzy i zarządzania porządkiem publicznym; | ||
* Funkcja poznawcza; | * Funkcja poznawcza; | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Istota zarządzania przez jakość]]}} — {{i5link|a=[[Proces gospodarczy]]}} — {{i5link|a=[[System motywacyjny w kontekście zarządzania jakością]]}} — {{i5link|a=[[Badanie ewaluacyjne]]}} — {{i5link|a=[[Ewaluacja projektu]]}} — {{i5link|a=[[Ocenianie pracowników]]}} — {{i5link|a=[[Usługa społeczna]]}} — {{i5link|a=[[Six sigma]]}} — {{i5link|a=[[Controlling projektów]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Bienias S.(2008) | <noautolinks> | ||
* Bienias S.(2012), | * Bienias S. (2008), ''Ewaluacja'', [w:] Zarządzanie, sprawozdawczość, kontrola, promocja i ewaluacja projektów dofinansowanych z funduszy unijnych, Twigger, Warszawa | ||
* Haber A.(2007) | * Bienias S. (2012), ''Ewaluacja. Poradnik dla pracowników administracji publicznej'', Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa | ||
* Kawalec P. (2017) | * Haber A. (2007), ''Ewaluacja ex-post. Teoria i praktyka badawcza'', Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa | ||
* Olejniczak K.(2008) | * Kawalec P. (2017), ''[https://publikacje.pan.pl/chapter/113366/rozdzial-i-ewaluacja-teoria-i-metodologia Ewaluacja w procesie tworzenia i realizacji polityki naukowej i innowacyjnej]'', Polska Akademia Nauk, Warszawa | ||
* Sochocki J. (2006), ''Ewaluacja jako dyskurs | * Olejniczak K. (2008), ''Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych'', Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa | ||
* Stufflebeam D.(2014) | * Sochocki J. (2006), ''Ewaluacja jako dyskurs - wybrane aspekty ewaluacji projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe'', Trzeci Sektor, nr 7 | ||
* Szarfenberg R.(2010) | * Stufflebeam D. (2014), ''Evaluation theory, models, and applications, Jossey--Bass & Pfeiffer Imprints'', Wiley, San Francisco | ||
* Szatur-Jaworska B.(2010) | * Szarfenberg R. (2010), ''Zagadnienia terminologiczne'', [w:] Ewaluacja w służbach społecznych, B. Szatur-Jaworska (red.), Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa | ||
* Szwarc K. (2012) | * Szatur-Jaworska B. (2010), ''Ewaluacja w służbach społecznych'', Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa | ||
* Szwarc K. (2012), ''Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie w aspekcie strategii reengineeringu'', Nowoczesne systemy zarządzania, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Cybernetyki, nr 1 | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Yuliia Ivanitska}} | {{a|Yuliia Ivanitska}} | ||
[[Kategoria:Zarządzanie | [[Kategoria:Zarządzanie procesami]] | ||
{{#metamaster:description|Ewaluacja procesu - badanie, analiza i ocena działań w celu usprawnienia, rozwoju i zrozumienia. Zapewnia społeczne zaakceptowanie finansowania i normy prawne dla programów publicznych.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 21:09, 5 sty 2024
Ewaluacja procesu jest najistotniejszą formą oceny podejmowanych działań. Jej zadaniem jest proces dokonania oceny określonego procesu. Obszar zainteresowania ewaluacji procesu obejmuje czynności (planowane i nieplanowane) związane z rzeczywistym procesem które podejmowanie są dla realizacji tego procesu, a także działania związane z określeniem pracowników, odbiorców i pozostałych osób, zaangażowanych w ten proces (J. Sochocki 2006, s. 90).
Ewaluacja to "systematyczne badanie wartości lub cech konkretnego procesu, działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych w tym celu kryteriów w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego rozumienia" (P. Kawalec 2017, s.19).
Ewaluacja to systematyczne badanie realizowane różnymi metodami, polegające na zbieraniu danych, analizie, ocenie i prezentacji wyników. Jej celem jest ocena jakości i wartości procesu oraz konsekwencje interwencji rządu (K. Olejniczak 2008, s.22).
Ewaluacja demonstruje celowość i skuteczność procesów, co pozwala łatwiej uzyskać społeczne zaakceptowanie na ich finansowanie ze środków publicznych, zwiększenie środków publicznych, a także prywatnych, na podstawie przejrzystych i prawdziwych ocen, systematyzuje kryteria i metodyki oceny dzięki wymianie informacji pomiędzy różnymi przedmiotami, wprowadza normy prawne według których ewaluacja jest niezbędnym elementem metody realizacji różnych programów publicznych (B. Szatur-Jaworska 2010, s.400).
TL;DR
Ewaluacja procesu to systematyczne badanie wartości i cech konkretnego procesu w celu jego usprawnienia i lepszego zrozumienia. Można ją przeprowadzić przed, w trakcie lub po zakończeniu procesu, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie ma na celu ocenę kosztu, czasu, jakości, elastyczności i znaczenia procesu. Wartości ewaluacji obejmują uczciwość, wykonalność, bezpieczeństwo, istotność i równość. Cele ewaluacji to ocena polityki lub programu publicznego, optymalizacja rozwoju i doskonalenie programów. Funkcje ewaluacji to m.in. konkluzywna, formatywna, społeczno-polityczna, sumatywna, psychologiczna, administracyjna i poznawcza.
Rodzaje ewaluacji
Możemy rozróżnić takie rodzaje ewaluacji jak (S. Bienias 2012, s.16):
- Ewaluacja ex-ante - dokonanie ewaluacji przed rozpoczęciem procesu;
- Ewaluacja on-going - dokonanie ewaluacji w trakcie realizacji procesu;
- Ewaluacja ex-post - dokonanie ewaluacji po zakończeniu procesu;
- Ewaluacja wewnętrzna - ocena skuteczności procesu poprzez podmioty biorące udział w realizacji tej interwencji;
- Ewaluacja zewnętrzna - polega na zleceniu oceny niezależnemu zespołowi oceniającemu;
Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie
Proces jest podstawowym przedmiotem tworzenia organizacji, który pozwala zwiększyć efekt synergii zespołowej. Warunkiem dokonania skutecznego pomiary pracy i oceny wyników tej pracy jest możliwość przypisania odpowiedzialności za wykonaną pracę poszczególnym jednostkom. Ze względu na to ewaluacja procesu ma być dokonana zarówno ze strony klienta wewnętrznego i zewnętrznego, który ma dokonać ewaluacje wyników procesu, tak i ze strony dostawcy, czyli właściciela procesu, który z kolei ma dokonać ocenę poziomu wykonania zadania, po to aby mieć dodatkowy materiał do doskonalenia metod pracy (K. Szwarc 2012, s.100).
Aby skutecznie zarządzać procesami w organizacji menedżer powinien umieć określić atrybuty procesu, które mogą pomóc w przeprowadzeniu pomiarów i analizy, które z kolei pozwalają obiektywnie ocenić jakość systemu. Możemy zatem wymieć następujące atrybuty procesu, które mogą podlegać ewaluacji w przedsiębiorstwie (K. Szwarc 2012, s.106):
- Koszt procesu;
- Czas realizacji procesu;
- Jakość procesu;
- Elastyczność procesu;
- Znaczenie procesu dla organizacji;
- Znaczenie procesu dla klienta.
Wartości ewaluacji
Wartości ewaluacji (D. Stufflebeam 2014, s.11-14):
- Uczciwość - wymaga weryfikacji zgodności programu z normami moralnymi podczas ewaluacji, dotyczy to również metaewaluacji;
- Wykonalność - dotyczy wszystkich procesów o różnej ważności, proces musi zostać wykonany przed jego uruchomieniem, a ocena może skutkować jego modyfikacją lub natychmiastowym zakończeniem;
- Bezpieczeństwo - mają zastosowanie do procesów, produktów i usług we wszystkich przypadkach, w których konsumenci mogą mieć ku temu powód;
- Istotność - szczególnie istotne dla wyciągania daleko idących wniosków przy wyznaczaniu celu, jakim jest adekwatny plan zastosowania wyników ewaluacji;
- Równość - chodzi tu o równe szanse, co jest szczególnie ważne, jeśli chodzi o usługi publiczne dla określonej grupy ludzi.
Cele ewaluacji
Ewaluacja posiada liczne cele, między innymi to są (R.Szarfenberg 2010, s.29-30):
- Ocena jakości i wartości polityki lub programu publicznego;
- Optymalizacja rozwoju i wdrażania programów;
- Studiowanie i doskonalenie działania programu;
- Generowanie wiedzy, która będzie kierować polityką;
- Wspieranie funkcji kontrolnej instytucji demokratycznych;
- Obliczenia z wykorzystaniem zasobów i oczekiwanych rezultatów;
- Informowanie społeczeństwa o działaniach władz publicznych poprzez upowszechnianie wyników oceny;
- Pomaganie agentom rządowym w ulepszaniu ich możliwości planowania, wykonywania i analizowania.
Funkcje ewaluacji
Możemy wyróżnić najważniejsze funkcje jakie pełni ewaluacja (S.Bienias 2012, s.15, R. Szarfenberg 2010, s.31):
- Konkluzywna - uwzględnia konsekwencje działań w ramach tej interwencji, ustala związki przyczynowe między działaniami a konsekwencjami, poszerza wiedzę o interwencjach;
- Formatywna - wykorzystanie poprawy jakości działań realizowanych w ramach bieżących i planowanych działań, pozwala zwiększyć korzyści z pomocy poprzez wdrożenie zaleceń, służy podmiotom wewnętrznym;
- Społeczno-polityczna - uwzględnia poziom uspołecznienia interwencji, zwiększa społeczne i polityczne poparcie dla interwencji, wykorzystuje współodpowiedzialność podmiotów zaangażowanych w realizację, zwiększa przejrzystość działań i legitymizuje działania władz publicznych;
- Sumatywna - podsumowanie osiągnięć, prowadzenie testów selekcyjnych, certyfikacji i kalkulacja;
- Psychologiczna lub społeczno-polityczna - wzbudzanie motywacji do działania i świadomości;
- Administracyjna - ma zastosowanie do sprawowania władzy i zarządzania porządkiem publicznym;
- Funkcja poznawcza;
| Ewaluacja procesu — artykuły polecane |
| Istota zarządzania przez jakość — Proces gospodarczy — System motywacyjny w kontekście zarządzania jakością — Badanie ewaluacyjne — Ewaluacja projektu — Ocenianie pracowników — Usługa społeczna — Six sigma — Controlling projektów |
Bibliografia
- Bienias S. (2008), Ewaluacja, [w:] Zarządzanie, sprawozdawczość, kontrola, promocja i ewaluacja projektów dofinansowanych z funduszy unijnych, Twigger, Warszawa
- Bienias S. (2012), Ewaluacja. Poradnik dla pracowników administracji publicznej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa
- Haber A. (2007), Ewaluacja ex-post. Teoria i praktyka badawcza, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa
- Kawalec P. (2017), Ewaluacja w procesie tworzenia i realizacji polityki naukowej i innowacyjnej, Polska Akademia Nauk, Warszawa
- Olejniczak K. (2008), Teoria i praktyka ewaluacji interwencji publicznych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
- Sochocki J. (2006), Ewaluacja jako dyskurs - wybrane aspekty ewaluacji projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe, Trzeci Sektor, nr 7
- Stufflebeam D. (2014), Evaluation theory, models, and applications, Jossey--Bass & Pfeiffer Imprints, Wiley, San Francisco
- Szarfenberg R. (2010), Zagadnienia terminologiczne, [w:] Ewaluacja w służbach społecznych, B. Szatur-Jaworska (red.), Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa
- Szatur-Jaworska B. (2010), Ewaluacja w służbach społecznych, Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, Warszawa
- Szwarc K. (2012), Ewaluacja procesów w przedsiębiorstwie w aspekcie strategii reengineeringu, Nowoczesne systemy zarządzania, Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Cybernetyki, nr 1
Autor: Yuliia Ivanitska
