Zwalnianie pracowników: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
Nie podano opisu zmian
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 44 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
'''Zwalnianie pracowników''' - to "zespół czynności związanych z rozwiązaniem stosunku pracy. W wyniku zwolnienia człowiek traci status pracownika firmy" (Z. Pawlak 2011, s. 481).
'''Zwalnianie pracowników''' — proces polegający na rozwiązaniu współpracy między pracownikiem a pracodawcą.


Proces zwalniania pracowników jest procesem odwrotnym do procesu ich doboru, dlatego też bywa nazywany derekrutacją. '''Derekrutacja''' to proces, w którym racjonalizuje się zatrudnienie. Działanie to podejmuje się w przypadku odnotowania braku dostosowania kadr w aspektach: ilościowym, jakościowym, czasowym, przestrzennym czy kosztowym. Proces derekrutacji ma skutkować wzrostem efektywności organizacji. Może on zachodzić zarówno w całej, jak i też w części danej organizacji.  
We współczesnym świecie biznesu, w którym firmy muszą nieustannie ewoluować, aby radzić sobie z kryzysami gospodarczymi, innowacjami technologicznymi i zwiększoną konkurencją, bezpieczeństwo pracy nie jest gwarantem, a zwolnienia są niestety coraz powszechniejsze. Nieostrożne prowadzenie tego procesu może mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika takie jak pogorszenie atmosfery i stosunków pracy w firmie oraz depresję ze strony osoby, która została zwolniona<ref>(50Minutes.com, 2017, s. 2-20)</ref>.


==Rodzaje zwolnień==
==TL;DR==
Wyróżnić można kilka rodzajów zwolnień (Z. Pawlak 2011, s. 481-482).
Zwalnianie pracowników to proces, który może mieć negatywne konsekwencje dla zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Przygotowanie do zwolnienia wymaga szczerości i informowania pracowników wcześniej. Radzenie sobie ze zwolnieniem wymaga szacunku i konstruktywnej reakcji zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Prawne konsekwencje zwolnień różnią się w zależności od kraju. Przyczyny zwolnienia mogą być różne, takie jak złamanie regulaminu, słaba wydajność czy redukcja zatrudnienia.
'''Ze względu na liczbę osób''', która jest zwalniana:
* zwolnienia indywidualne
* zwolnienia zbiorowe
'''Ze względu na przyczynę''', dla której pracownik zostaje zwolniony:
* wynikające z wygaśnięciem stosunku pracy (np. śmierć pracownika)
* wynikające z rozwiązania stosunku pracy (np. poprzez odejście pracownika lub ukończenie podjętej pracy)
'''Ze względu na rynek pracy''':
* zwolnienia wewnętrzne (pracownik po zwolnieniu zajmuje miejsce w tej samej organizacji)
* zwolnienia zewnętrzne (pracownik po zwolnieniu jest wydalany z organizacji na zewnętrzny rynek pracy)
'''Ze względu na sposób''' w jaki przeprowadzane są zwolnienia:
* zwolnienia zwykłe (brak pomocy pracownikowi)
* zwolnienia monitorowane (pracodawca udziela pracownikowi pomocy np. w znalezieniu nowego zatrudnienia)


W literaturze można spotkać się również z określeniami takimi jak: '''zwolnienie imienne''' czy '''zwolnienie dobrowolne.'''
==Przygotowanie do zwolnienia==
Zwolnienie imienne to zwolnienie konkretnych osób wyznaczonych wcześniej do zwolnienia przez pracodawcę. Zwolnienia dobrowolne występują kiedy pracodawca jest zmuszony do redukcji liczby zatrudnionych osób i ogłasza program zwolnień dobrowolnych. Taki program zapewnia określną odprawę pieniężną dla pracowników, którzy z własnej woli odejdą z organizacji.  
Rolą menadżera jest przygotowanie pracowników poprzez poinformowanie ich z wyprzedzeniem, gdy na horyzoncie pojawią się możliwe zwolnienia<ref>(50Minutes.com, 2017, s. 2-20)</ref>.
Zalety programu odejść dobrowolnych to np:
* Jeśli zwolnienia są spowodowane przyczynami '''ekonomicznymi''', warto zorganizować spotkanie informacyjne na temat aktualnej sytuacji firmy, aby uświadomić pracownikom ryzyko. Należy jednak unikać tworzenia atmosfery strachu w firmie, ponieważ spowoduje to napięcia i rywalizację w zespołach. Należy zachować szczerość wobec pracowników, pokazując i wyjaśniając im, że kierownictwo zrobi wszystko, co w swojej mocy, aby utrzymać pracę. Spotkania te powinny również zachęcić ich do podjęcia działań i dołożenia wszelkich starań, aby spróbować poprawić sytuację.
dla pracownika:
* Jeśli zwolnienie nastąpiło z '''powodów osobistych''', warto skorzystać z sesji informacji zwrotnych lub oceny wydajności, aby ostrzec pracownika, że nie zapewnia on oczekiwanych rezultatów lub że kierownictwo jest niezadowolone z pracy pracownika. To spotkanie uświadomi problem i da szansę na naprawienie sytuacji oraz utrzymanie pracy. Jeśli po tym ostrzeżeniu sytuacja się nie poprawi, pracownicy będą już wiedzieć, czego się spodziewać.
* korzyści materialne (odprawa)
 
dla pracodawcy:
<google>n</google>
* brak konieczności selekcji pracowników, których należy zwolnić
 
* samodzielna decyzja każdego pracownika
==Radzenie sobie ze zwolnieniem==
Z kolei słabymi stronami tego programu jest możliwość utraty najbardziej wartościowych pracowników, koszty związane z odprawą dla pracodawcy, czy wystąpienie wśród zwolnionych podziały na tych którzy otrzymali lub nie otrzymali odpraw (A. Flis, M. Mos, A. Zacharzewski 2002, s. 120).
'''Problem:''' Jako pracodawca, jak można zwolnić pracownika z szacunkiem i bez łamania prawa pracy? Jako pracownik, jak można zaakceptować i poradzić sobie ze zwolnieniem?
 
'''Zastosowania:''' Kiedy zarówno kierownik, jak i pracownik są w stanie zareagować konstruktywnie, będą mogli zakończyć swoją relację na najlepszych możliwych warunkach.
 
'''Kontekst zawodowy:''' zarządzanie, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie konfliktami, relacje zawodowe.
 
'''Często zadawane pytania<ref>(50Minutes.com, 2017, s. 2-20)</ref>:'''
# Kiedy mam powiedzieć pracownikowi, że planuję go zwolnić?
# Jakie kroki powinienem wykonać zwalniając pracownika?
# Jaki ton powinienem przyjąć, aby kogoś uprzejmie odprawić?
# Co tak naprawdę tracimy, gdy zostajemy zwolnieni?
# Jak mogę się podnieść na duchu i zmienić swoje zwolnienie w nowy początek?
# Jak powinienem zareagować na niesłuszne zwolnienie?
# Jak mam porozmawiać o moim zwolnieniu podczas rozmowy kwalifikacyjnej?
 
==Jakie są prawne konsekwencje zwolnień?==
Zwolnienia mogą mieć miejsce w każdej organizacji i w każdej branży. Jednak przepisy dotyczące zwolnień różnią się znacznie na arenie międzynarodowej. Przepisy i zasady firmy dotyczące zwolnień są złożone. Różne formy statusu pracownika - takie jak zwolniony kontra niezwolniony lub związek kontra brak związku - zwiększają tę złożoność. Ogólna świadomość tych implikacji może pomóc we właściwym procesie zwalniania pracowników.
 
Kierownictwo powinno zawsze dokładnie przestrzegać zasad swojej firmy dotyczących zwolnień i zasięgać porady prawnej od wewnętrznego lub zewnętrznego radcy prawnego. Niedbałe postępowanie w sprawie zwolnienia może skutkować pozwem o bezprawne zwolnienie z pracy, więc należy pozwolić, aby dział prawny firmy poprowadził kierownika przez każdy etap<ref>(Harvard Business School Press, Harvard Business School Publishing Corporation, 2007, s. 9)</ref>.
 
==Możliwe przyczyny zwolnienia==
Pracownik zobligowany jest do przestrzegania wyznaczonych przez firmę zasad jak również przyjętych norm społecznych. W momencie kiedy pracownik nie przestrzega regulaminu przedsiębiorstwa, ponosi odpowiednie konsekwencje.
 
Najczęstsze powody zwolnienia pracownika to<ref>(Teng L. S., Dar O. L., 2018, s. 2-89)</ref>:
# zwolnienie z pracy za wykroczenie: nieobecność i spanie w pracy,
# zwolnienie za wykroczenie: niesubordynacja,
# zwolnienie z pracy za wykroczenie: molestowanie seksualne,
# zakończenie okresu próbnego,
# słaba wydajność,
# redukcja działu,
# ograniczenie liczby pracowników,
# zwolnienie za porozumieniem stron.
 
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Koła jakości]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rotacja na stanowiskach pracy]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zasady negocjacji]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Ryzyko kadrowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Mediacja]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Przesunięcia wewnętrzne]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Struktura promienista]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Plan awaryjny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Typowe błędy kierownictwa]]}} }}
 
==Przypisy==
<references />


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Flis A., Mos M., Zacharzewski A. (2002)., ''Outplacement. Program ułatwiania zmiany pracy dla zwalnianych pracowników'', Wyd. AKADE, Kraków
<noautolinks>
* Pawlak Z. (2011)., ''Zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie'', Poltext, Warszawa
* 50Minutes (2017), ''Dealing with Dismissal: Practical advice for employers and employees'', 50Minutes.com
* Pocztowski A. (2003)., ''Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategie - procesy - metody.'', PWE, Warszawa
* Harvard Business School Press (2007), ''Dismissing an Employee: Expert Solutions to Everyday Challenges'', Harvard Business School Press
 
* Teng L., Dar O. (2018), ''Employee Dismissal: Practical Solutions for Employers'', Partridge Publishing Singapore
{{a|Przemysław Więcek}}.
</noautolinks>


{{disambig}}
[[Kategoria:Rekrutacja i zatrudnienie]]
To jest pojęcie wieloznaczne. Wybierz co Cię interesuje:
{{a|Oliwia Książek}}
* [[outplacement]]
* [[outsourcing|outsourcing personalny]]
* [[rozwiązanie umowy o pracę]]
* [[skutki odejść pracowników]]


[[Kategoria:Dyscyplina pracy]]
{{#metamaster:description|Zwalnianie pracowników - proces rozwiązania współpracy między pracownikiem a pracodawcą. Ważne, by przeprowadzić go właściwie i dbać o zdrowie psychiczne zwolnionego pracownika.}}
[[Kategoria:Strony ujednoznaczniające]]

Aktualna wersja na dzień 00:20, 5 sty 2024

Zwalnianie pracowników — proces polegający na rozwiązaniu współpracy między pracownikiem a pracodawcą.

We współczesnym świecie biznesu, w którym firmy muszą nieustannie ewoluować, aby radzić sobie z kryzysami gospodarczymi, innowacjami technologicznymi i zwiększoną konkurencją, bezpieczeństwo pracy nie jest gwarantem, a zwolnienia są niestety coraz powszechniejsze. Nieostrożne prowadzenie tego procesu może mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika takie jak pogorszenie atmosfery i stosunków pracy w firmie oraz depresję ze strony osoby, która została zwolniona[1].

TL;DR

Zwalnianie pracowników to proces, który może mieć negatywne konsekwencje dla zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Przygotowanie do zwolnienia wymaga szczerości i informowania pracowników wcześniej. Radzenie sobie ze zwolnieniem wymaga szacunku i konstruktywnej reakcji zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Prawne konsekwencje zwolnień różnią się w zależności od kraju. Przyczyny zwolnienia mogą być różne, takie jak złamanie regulaminu, słaba wydajność czy redukcja zatrudnienia.

Przygotowanie do zwolnienia

Rolą menadżera jest przygotowanie pracowników poprzez poinformowanie ich z wyprzedzeniem, gdy na horyzoncie pojawią się możliwe zwolnienia[2].

  • Jeśli zwolnienia są spowodowane przyczynami ekonomicznymi, warto zorganizować spotkanie informacyjne na temat aktualnej sytuacji firmy, aby uświadomić pracownikom ryzyko. Należy jednak unikać tworzenia atmosfery strachu w firmie, ponieważ spowoduje to napięcia i rywalizację w zespołach. Należy zachować szczerość wobec pracowników, pokazując i wyjaśniając im, że kierownictwo zrobi wszystko, co w swojej mocy, aby utrzymać pracę. Spotkania te powinny również zachęcić ich do podjęcia działań i dołożenia wszelkich starań, aby spróbować poprawić sytuację.
  • Jeśli zwolnienie nastąpiło z powodów osobistych, warto skorzystać z sesji informacji zwrotnych lub oceny wydajności, aby ostrzec pracownika, że nie zapewnia on oczekiwanych rezultatów lub że kierownictwo jest niezadowolone z pracy pracownika. To spotkanie uświadomi problem i da szansę na naprawienie sytuacji oraz utrzymanie pracy. Jeśli po tym ostrzeżeniu sytuacja się nie poprawi, pracownicy będą już wiedzieć, czego się spodziewać.

Radzenie sobie ze zwolnieniem

Problem: Jako pracodawca, jak można zwolnić pracownika z szacunkiem i bez łamania prawa pracy? Jako pracownik, jak można zaakceptować i poradzić sobie ze zwolnieniem?

Zastosowania: Kiedy zarówno kierownik, jak i pracownik są w stanie zareagować konstruktywnie, będą mogli zakończyć swoją relację na najlepszych możliwych warunkach.

Kontekst zawodowy: zarządzanie, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie konfliktami, relacje zawodowe.

Często zadawane pytania[3]:

  1. Kiedy mam powiedzieć pracownikowi, że planuję go zwolnić?
  2. Jakie kroki powinienem wykonać zwalniając pracownika?
  3. Jaki ton powinienem przyjąć, aby kogoś uprzejmie odprawić?
  4. Co tak naprawdę tracimy, gdy zostajemy zwolnieni?
  5. Jak mogę się podnieść na duchu i zmienić swoje zwolnienie w nowy początek?
  6. Jak powinienem zareagować na niesłuszne zwolnienie?
  7. Jak mam porozmawiać o moim zwolnieniu podczas rozmowy kwalifikacyjnej?

Jakie są prawne konsekwencje zwolnień?

Zwolnienia mogą mieć miejsce w każdej organizacji i w każdej branży. Jednak przepisy dotyczące zwolnień różnią się znacznie na arenie międzynarodowej. Przepisy i zasady firmy dotyczące zwolnień są złożone. Różne formy statusu pracownika - takie jak zwolniony kontra niezwolniony lub związek kontra brak związku - zwiększają tę złożoność. Ogólna świadomość tych implikacji może pomóc we właściwym procesie zwalniania pracowników.

Kierownictwo powinno zawsze dokładnie przestrzegać zasad swojej firmy dotyczących zwolnień i zasięgać porady prawnej od wewnętrznego lub zewnętrznego radcy prawnego. Niedbałe postępowanie w sprawie zwolnienia może skutkować pozwem o bezprawne zwolnienie z pracy, więc należy pozwolić, aby dział prawny firmy poprowadził kierownika przez każdy etap[4].

Możliwe przyczyny zwolnienia

Pracownik zobligowany jest do przestrzegania wyznaczonych przez firmę zasad jak również przyjętych norm społecznych. W momencie kiedy pracownik nie przestrzega regulaminu przedsiębiorstwa, ponosi odpowiednie konsekwencje.

Najczęstsze powody zwolnienia pracownika to[5]:

  1. zwolnienie z pracy za wykroczenie: nieobecność i spanie w pracy,
  2. zwolnienie za wykroczenie: niesubordynacja,
  3. zwolnienie z pracy za wykroczenie: molestowanie seksualne,
  4. zakończenie okresu próbnego,
  5. słaba wydajność,
  6. redukcja działu,
  7. ograniczenie liczby pracowników,
  8. zwolnienie za porozumieniem stron.


Zwalnianie pracownikówartykuły polecane
Koła jakościRotacja na stanowiskach pracyZasady negocjacjiRyzyko kadroweMediacjaPrzesunięcia wewnętrzneStruktura promienistaPlan awaryjnyTypowe błędy kierownictwa

Przypisy

  1. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  2. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  3. (50Minutes.com, 2017, s. 2-20)
  4. (Harvard Business School Press, Harvard Business School Publishing Corporation, 2007, s. 9)
  5. (Teng L. S., Dar O. L., 2018, s. 2-89)

Bibliografia

  • 50Minutes (2017), Dealing with Dismissal: Practical advice for employers and employees, 50Minutes.com
  • Harvard Business School Press (2007), Dismissing an Employee: Expert Solutions to Everyday Challenges, Harvard Business School Press
  • Teng L., Dar O. (2018), Employee Dismissal: Practical Solutions for Employers, Partridge Publishing Singapore

Autor: Oliwia Książek