Egzamin praktyczny

Egzamin praktyczny - egzamin, podczas którego sprawdzane są opanowane umiejętności wykonania określonych czynności, np. niezbędnych w codziennym wykonywaniu zawodu. Wynikiem egzaminu praktycznego jest potwierdzenie posiadania przez osobę egzaminowaną kompetencji koniecznych do wykonywania danej kwalifikacji/zawodu (H. Szaleniec, K. Szmigiel 2017, s. 42). Warunki przeprowadzania egzaminu praktycznego powinny być jak najbardziej zbliżone do naturalnych warunków, w jakich dane czynności są wykonywane (K. Szmigiel, H. Szaleniec 2017, s. 96).

TL;DR

Egzamin praktyczny jest częścią egzaminu zawodowego lub państwowego, podczas którego sprawdzane są umiejętności i kompetencje wymagane dla określonej kwalifikacji zawodowej lub prawa jazdy. Może być przeprowadzany w naturalnych lub symulowanych warunkach, w zależności od branży. W przypadku egzaminu praktycznego typu OSCE, ocenia się umiejętności w różnych symulowanych sytuacjach. Egzamin praktyczny na prawo jazdy obejmuje wykonywanie określonych zadań na placu manewrowym i w ruchu drogowym.

Egzamin praktyczny w systemie szkolnictwa

W systemie szkolnictwa egzamin praktyczny jest częścią egzaminu zawodowego, który sprawdza posiadane umiejętności i kompetencje wymagane dla określonej kwalifikacji zawodowej. Kwalifikacje, które można potwierdzić, zdając egzamin zawodowy są ujęte w Klasyfikacji Zawodów Szkolnictwa Zawodowego. Posiadanie odpowiednich kompetencji potwierdza Okręgowa Komisja Egzaminacyjna (OKE) oraz dyplom ukończenia szkoły (H. Szaleniec, K. Szmigiel 2017, s. 42).

Przykładem egzaminu praktycznego będącego częścią egzaminu zawodowego potwierdzającego kwalifikacje jest egzamin praktyczny z kwalifikacji T.6 Sporządzanie potraw i napojów. Przed rozpoczęciem egzaminu zostają przygotowane niezbędne produkty i przyrządy, w sposób określony przez komisje egzaminacyjne. Po zapoznaniu się ze stanowiskiem i sprzętem zdający dostaje zadanie do wykonania. Zadanie jest szczegółowo opisane. W opisie określono jaką potrawę należy przygotować, w jakiej ilości, w jaki sposób oraz z jakiego przepisu. Zadanie jest oceniane zgodnie z protokołem oceniania, w którym wyszczególnione są kryteria poprawności wykonania poszczególnych elementów zadania (M. Szmigiel, H. Szaleniec, s. 99-102).

Egzamin praktyczny typu OSCE

Egzamin praktyczny typu OSCE (Objective Structured Clinical Examination - Obiektywny Ustrukturyzowany Egzamin Kliniczny) to narzędzie, które pozwala ocenić kompetencje kliniczne przyszłych pracowników branży medycznej. Taki rodzaj egzaminu praktycznego jest rekomendowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (M. Szeliga i in. 2018, s. 149). Egzamin praktyczny typu OSCE polega na ocenie umiejętności osoby egzaminowanej poprzez obserwowanie jej działań w symulowanych i różnorodnych warunkach. Egzaminator na bieżąco obserwuje i ocenia realizację zadań przez osobę egzaminowaną. Praktyczne umiejętności są prezentowane na kolejnych stanowiskach (stacjach) - na których należy wykonać określone zadanie w określonym czasie. Ta forma egzaminu zakłada równe szanse dla wszystkich egzaminowanych osób - każda z nich dostaje takie same zadania i polecenia, co ma na celu zapewnienie identycznych warunków. Dla potrzeb egzaminu praktycznego typu OSCE - osobami, wobec których osoba egzaminująca ma podjąć działania, aby wykonać dane zadanie - mogą być symulowani pacjenci, grani przez przeszkolone osoby (Szeliga M. i in 2016, s. 113). Egzamin praktyczny typu OSCE może być wykorzystywany także do weryfikacji kandydatów na wolontariuszy do hospicjów.

Egzamin na prawo jazdy

Egzamin praktyczny, będący częścią egzaminu państwowego na prawo jazdy umożliwia zweryfikowanie umiejętności stosowania w praktyce przepisów ruchu drogowego. Szczegółowe warunki jego przeprowadzania opisane są w rozdziale 5 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie egzaminowania… 2019). Do zdawania egzaminu praktycznego można przystąpić jedynie po uzyskaniu pozytywnego wyniku z egzaminu teoretycznego. W tej części egzaminu na prawo jazdy zdający musi wykonać określone zadania. Trzy pierwsze są wykonywane na placu manewrowym. Są to (D. Margiel 2018, s. 206):

1. przygotowanie się do jazdy - w tym sprawdzenie ustawienia fotela kierowcy i ustawienia lusterek; sprawdzenia stanu technicznego samochodu (podstawowych elementów), w tym sprawności świateł i poziomu płynów eksploatacyjnych
2. jazda "po łuku" - jazda wyznaczonym pasem ruchu do przodu oraz do tyłu
3. wjazd na wzniesienie z zatrzymaniem po użyciu hamulca ręcznego (awaryjnego)

Po poprawnym wykonaniu i zaliczeniu powyższych zadań następuje włączenie do ruchu drogowego. Podczas tej części egzaminu praktycznego kierowca pojazdu musi wykonać kilka zadań, do których należą m.in (D. Margiel 2018, s. 207):

• co najmniej 1 raz zaparkować;
• co najmniej 1 raz zawrócić z użyciem biegu wstecznego;
• co najmniej 1 raz zatrzymać się w wyznaczonym miejscu.

Kierowca powinien także wykonać manewry omijania, wymijania, wyprzedzania, przejazdu przez różne rodzaje skrzyżowań oraz inne. Każdej z tych czynności dotyczą określone zasady, których osoba zdająca egzamin musi przestrzegać, a nad których przestrzeganiem czuwa egzaminator.

Egzamin praktyczny — artykuły polecane

Przegląd techniczny — Instruktaż stanowiskowy — Selekcja — Metoda chronometrażu — Badania psychotechniczne — Stanowisko pracy — Development centres — Plan naprawczy — Stopnie niepełnosprawności

Bibliografia

• Margiel D. (2018), Uzyskiwanie uprawnień do kierowania pojazdami w Polsce według obowiązującego prawa, Biuletyn SAWP KUL, nr 15
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 czerwca 2019 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach Dz.U. 2019 poz. 1206
• Szaleniec H., Szmigiel K. (2017), Bliżej realnego świata w kształceniu i na egzaminie, XXIII Konferencja diagnostyki edukacyjnej - diagnozowanie umiejętności praktycznych w toku kształcenia i egzaminowania
• Szeliga M., Kuźmicz I., Skrzypek A., Nowakowski M. (2016), Ocena kompetencji przyszłych lekarzy i pielęgniarek - tradycyjny egzamin kliniczny i OSCE, Edukacja ustawiczna dorosłych, nr 3
• Szeliga M., Skrzypek A., Kuźmicz I., Mirecka J., Nowakowski M. (2018), Analiza ilościowa i jakościowa wyniku egzaminu praktycznego typu OSCE dla kandydatów na wolontariuszy pracujących z chorymi w hospicjum, Edukacja ustawiczna dorosłych, nr 1
• Szmigiel M., Szaleniec H. (2017), Diagnozowanie umiejętności praktycznych w egzaminach z kwalifikacji zawodowych, XXIII Konferencja diagnostyki edukacyjnej - diagnozowanie umiejętności praktycznych w toku kształcenia i egzaminowania

Autor: Karolina Mermer

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.