Wymiar sprawiedliwości: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Dodanie MetaData Description)
m (cleanup bibliografii i rotten links)
Linia 13: Linia 13:
</ul>
</ul>
}}
}}


'''Wymiar sprawiedliwości''' - to [[funkcja]] państwa polegająca na rozstrzyganiu prawnych sporów oraz konfliktów. Według słownika PWN podstawową definicją wymiaru sprawiedliwości jest ''działalność państwa, realizowana przez niezawisłe sądy, które w formie procesowej rozstrzygają konflikty prawne''oraz ''działalność państwa realizowana przez sądy w dziedzinie orzecznictwa karnego i cywilnego''<ref>L. Drabik 2018</ref>.
'''Wymiar sprawiedliwości''' - to [[funkcja]] państwa polegająca na rozstrzyganiu prawnych sporów oraz konfliktów. Według słownika PWN podstawową definicją wymiaru sprawiedliwości jest ''działalność państwa, realizowana przez niezawisłe sądy, które w formie procesowej rozstrzygają konflikty prawne''oraz ''działalność państwa realizowana przez sądy w dziedzinie orzecznictwa karnego i cywilnego''<ref>L. Drabik 2018</ref>.
Linia 36: Linia 34:
Sądy i Trybunały charakteryzują się władzą odrębną i niezależną - od władzy ustawodawczej oraz wykonawczej<ref>Konstytucja RP 1997, art. 173</ref>. Ich niezależność identyfikowana jest z wyłącznością sądów oraz trybunałów w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz z wykluczeniem ingerencji pozasądowych organów w orzecznictwo<ref>Machnikowska A. 2014, s. 265</ref>.
Sądy i Trybunały charakteryzują się władzą odrębną i niezależną - od władzy ustawodawczej oraz wykonawczej<ref>Konstytucja RP 1997, art. 173</ref>. Ich niezależność identyfikowana jest z wyłącznością sądów oraz trybunałów w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz z wykluczeniem ingerencji pozasądowych organów w orzecznictwo<ref>Machnikowska A. 2014, s. 265</ref>.


2.  '''Osoby''' wymierzające sprawiedliwość w Polsce to funkcjonariusze publiczni zwani sędziami <ref>L. Drabik 2018</ref>.  
2.  '''Osoby''' wymierzające sprawiedliwość w Polsce to funkcjonariusze publiczni zwani sędziami <ref>L. Drabik 2018</ref>.
Sędziowie powoływani na czas nieokreślony przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, bez możliwości usunięcia ich ze stanowiska<ref>Konstytucja RP 1997, art. 179,180</ref>. W sprawowaniu urzędu są oni niezawiśli oraz podlegają jedynie Konstytucji RP oraz ustawom<ref>Konstytucja RP 1997, art. 178</ref>.  
Sędziowie powoływani na czas nieokreślony przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, bez możliwości usunięcia ich ze stanowiska<ref>Konstytucja RP 1997, art. 179,180</ref>. W sprawowaniu urzędu są oni niezawiśli oraz podlegają jedynie Konstytucji RP oraz ustawom<ref>Konstytucja RP 1997, art. 178</ref>.


Niezawisłość sędziowską należy rozumieć jako:
Niezawisłość sędziowską należy rozumieć jako:
Linia 60: Linia 58:
Międzynarodowe sądy i trybunały działają subsydiarnie do państwowego sądownictwa, czyli działają jedynie wtedy, gdy rozstrzygnięcie danej sprawy w ramach prawa krajowego nie jest możliwe.
Międzynarodowe sądy i trybunały działają subsydiarnie do państwowego sądownictwa, czyli działają jedynie wtedy, gdy rozstrzygnięcie danej sprawy w ramach prawa krajowego nie jest możliwe.
Więcej informacji na ten temat - [[Subsydiarność]].
Więcej informacji na ten temat - [[Subsydiarność]].
==Przypisy==
<references />


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Daranowski P., Połatyńska J.(2011) ''[[Prawo]] międzynarodowe publiczne. Wybór orzecznictwa'', Wydawnictwo C. H. BECK, Warszawa
<noautolinks>
* Daranowski P., Połatyńska J.(2011) ''Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór orzecznictwa'', Wydawnictwo C. H. BECK, Warszawa
* Drabik L.(2018)[https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/wymiar-sprawiedliwosci;3998886.html ''Wymiar Sprawiedliwości''], "PWN Słownik Języka Polskiego"
* Drabik L.(2018)[https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/sędzia.html ''Sędzia''], "PWN Słownik Języka Polskiego"
* Drabik L.(2018)[https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/sędzia.html ''Sędzia''], "PWN Słownik Języka Polskiego"
* Drabik L.(2018)[https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/wymiar-sprawiedliwosci;3998886.html ''Wymiar Sprawiedliwości''], "PWN Słownik Języka Polskiego"
* Filipek K.(2006)[http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studenckie_Zeszyty_Naukowe/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13-s7-25/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13-s7-25.pdf ''Gwarancje niezawisłości sędziowskiej sędziów sądów powszechnych''], "Studenckie Zeszyty Naukowe", nr 9/13
* Filipek K.(2006)[http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studenckie_Zeszyty_Naukowe/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13-s7-25/Studenckie_Zeszyty_Naukowe-r2006-t9-n13-s7-25.pdf ''Gwarancje niezawisłości sędziowskiej sędziów sądów powszechnych''], "Studenckie Zeszyty Naukowe", nr 9/13
* [http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483 ''Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.''](1997), Dz.U. nr 78 poz. 483
* ''Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970780483 Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483]
* Machnikowska A.(2014)[http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/46509/20_Anna_Machnikowska.pdf''Niezależność sądów we współczesnej myśli politycznej''], "Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej", nr 43
* Machnikowska A.(2014)[http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/46509/20_Anna_Machnikowska.pdf''Niezależność sądów we współczesnej myśli politycznej''], "Tendencje rozwojowe myśli politycznej i prawnej", nr 43
* Widłak T.(2016)[https://prawo.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-pia/33461/files/35widlak.pdf ''Pojęcie "międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości” na kanwie Hansa Kelsena projektu sądu światowego''], "Gdańskie Studia Prawnicze" nr 2016/1
* Widłak T.(2016)[https://prawo.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-pia/33461/files/35widlak.pdf ''Pojęcie "międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości” na kanwie Hansa Kelsena projektu sądu światowego''], "Gdańskie Studia Prawnicze" nr 2016/1
 
</noautolinks>
== Przypisy ==
<references/>


{{a|Karolina Mączek}}
{{a|Karolina Mączek}}

Wersja z 17:44, 28 paź 2023

Wymiar sprawiedliwości
Polecane artykuły

Wymiar sprawiedliwości - to funkcja państwa polegająca na rozstrzyganiu prawnych sporów oraz konfliktów. Według słownika PWN podstawową definicją wymiaru sprawiedliwości jest działalność państwa, realizowana przez niezawisłe sądy, które w formie procesowej rozstrzygają konflikty prawneoraz działalność państwa realizowana przez sądy w dziedzinie orzecznictwa karnego i cywilnego[1].

Wymiar sprawiedliwości w Polsce

1. Organy sprawujące funkcje wymiaru sprawiedliwości w Rzeczpospolitej Polskiej według Konstytucji to:

Sądy

  • Sąd Najwyższy
  • sądy powszechne
  • sądy administracyjne
  • sądy wojskowe
  • sąd wyjątkowy - tylko na czas wojny[2].

Trybunały

Sądy i Trybunały charakteryzują się władzą odrębną i niezależną - od władzy ustawodawczej oraz wykonawczej[3]. Ich niezależność identyfikowana jest z wyłącznością sądów oraz trybunałów w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz z wykluczeniem ingerencji pozasądowych organów w orzecznictwo[4].

2. Osoby wymierzające sprawiedliwość w Polsce to funkcjonariusze publiczni zwani sędziami [5]. Sędziowie powoływani na czas nieokreślony przez Prezydenta na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, bez możliwości usunięcia ich ze stanowiska[6]. W sprawowaniu urzędu są oni niezawiśli oraz podlegają jedynie Konstytucji RP oraz ustawom[7].

Niezawisłość sędziowską należy rozumieć jako:

  • niezależności sędziów od organów władzy ustawodawczej oraz wykonawczej w wydawaniu postanowień i wyroków
  • podleganie wyłącznie ustawom oraz Konstytucji
  • swobodę podejmowania decyzji w granicach zakreślonych przez ustawę
  • orzekanie na podstawie własnego sumienia[8].

Na straży niezależności sądów oraz niezawisłości sędziów stoi Krajowa Rada Sądownictwa, składająca się z: "Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej, piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów"[9].

Międzynarodowy wymiar sprawiedliwości

Międzynarodowe organy sprawiedliwości:

Międzynarodowy wymiar sprawiedliwości jest podstawowym środkiem pokojowego rozstrzygania międzynarodowych sporów. W tradycyjnym ujęciu ogranicza się do rozpatrywania jurydycznych problemów powstałych w konfliktach między państwami. Obecnie mogą być rozstrzygane spory pomiędzy wszystkimi rodzajami jego podmiotów, także (w konkretnych przypadkach) pomiędzy podmiotami fizycznymi[11].

Międzynarodowe sądy i trybunały działają subsydiarnie do państwowego sądownictwa, czyli działają jedynie wtedy, gdy rozstrzygnięcie danej sprawy w ramach prawa krajowego nie jest możliwe. Więcej informacji na ten temat - Subsydiarność.

Przypisy

  1. ↑ L. Drabik 2018
  2. ↑ Konstytucja RP 1997, art. 175
  3. ↑ Konstytucja RP 1997, art. 173
  4. ↑ Machnikowska A. 2014, s. 265
  5. ↑ L. Drabik 2018
  6. ↑ Konstytucja RP 1997, art. 179,180
  7. ↑ Konstytucja RP 1997, art. 178
  8. ↑ K. Filipek 2006, s. 7
  9. ↑ Konstytucja RP 1997, art. 186,187
  10. ↑ P. Daranowski, J.Połatyńska 2011, s. 18,19
  11. ↑ T. Widłak 2016, s. 466,467

Bibliografia


Autor: Karolina Mączek


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Wymiar_sprawiedliwości&oldid=144570”