Kapitał: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Dodanie TL;DR) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Kapitał''' - to [[zasób|zasoby]] służące pomnażaniu wartości gospodarczych, występujące pod trzema postaciami: zasobów pieniężnych, środków produkcji oraz zasobów intelektualnych. | '''Kapitał''' - to [[zasób|zasoby]] służące pomnażaniu wartości gospodarczych, występujące pod trzema postaciami: zasobów pieniężnych, środków produkcji oraz zasobów intelektualnych. | ||
W [[ekonomia klasyczna|ekonomii klasycznej]] kapitał jest uważany, obok pracy i ziemi, za jeden z głównych czynników produkcji. Oznacza dobra finansowe lub materialne, którymi można dysponować, prowadząc działalność przynoszącą [[dochód]]. | W [[ekonomia klasyczna|ekonomii klasycznej]] kapitał jest uważany, obok pracy i ziemi, za jeden z głównych czynników produkcji. Oznacza dobra finansowe lub materialne, którymi można dysponować, prowadząc działalność przynoszącą [[dochód]]. | ||
W szerszym znaczeniu kapitał to samopomnażająca się [[wartość]]. Oznacza to, że kapitał to nie tylko dobra i pieniądze, ale także technologie i inne niematerialne [[zasoby]]. Wskazuje również, że kapitałem jest jedynie zainwestowany [[pieniądz]] ([[technologia]] lub [[dobro]]), którego [[posiadanie]] przynosi właścicielowi dochód m.in. w postaci [[dywidenda|dywidendy]], renty, odsetek czy opłaty licencyjnej | W szerszym znaczeniu kapitał to samopomnażająca się [[wartość]]. Oznacza to, że kapitał to nie tylko dobra i pieniądze, ale także technologie i inne niematerialne [[zasoby]]. Wskazuje również, że kapitałem jest jedynie zainwestowany [[pieniądz]] ([[technologia]] lub [[dobro]]), którego [[posiadanie]] przynosi właścicielowi dochód m.in. w postaci [[dywidenda|dywidendy]], renty, odsetek czy opłaty licencyjnej<ref>Filip P. (2013). ''Formy alokacji kapitału w przedsiębiorstwie'', PWSZ im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg, s. 15</ref> | ||
==TL;DR== | ==TL;DR== | ||
| Linia 25: | Linia 9: | ||
==Kapitał w przedsiębiorstwie== | ==Kapitał w przedsiębiorstwie== | ||
Kapitał w przedsiębiorstwie występuje w trzech formach: rzeczowej (jako [[majątek]] produkcyjny), ludzkiej (jako zasoby intelektualne) oraz pieniężnej. | |||
Kapitał w | '''Kapitał produkcyjny''' (majątek produkcyjny) to maszyny, budynki, zapasy surowców i materiałów, które wraz z innymi [[czynnik wytwórczy|czynnikami wytwórczymi]] uczestniczą w [[procesy produkcyjne|procesie produkcji]]. Majątek produkcyjny dzieli się na: [[majątek trwały]] i [[aktywa obrotowe|majątek obrotowy]]. | ||
<google>n</google> | |||
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów do majątku trwałego zaliczamy: grunty, budynki i lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, kotły i maszyny energetyczne, maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania, specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu, narzędzia, przyrządy, ruchomości i [[wyposażenie]], [[inwentarz]] żywy. | Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów do majątku trwałego zaliczamy: grunty, budynki i lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, kotły i maszyny energetyczne, maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania, specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu, narzędzia, przyrządy, ruchomości i [[wyposażenie]], [[inwentarz]] żywy. | ||
Natomiast do majątku obrotowego przedsiębiorstwa należą: | Natomiast do majątku obrotowego przedsiębiorstwa należą: | ||
* [[Zapasy]] materiałowe - stanowiące [[własność]] przedsiębiorstwa [[surowce]] oraz [[materiały]] podstawowe i pomocnicze, paliwa, [[opakowania]], materiały biurowe, artykuły żywnościowe przeznaczone do spożycia, materiały produkcyjne, | * [[Zapasy]] materiałowe - stanowiące [[własność]] przedsiębiorstwa [[surowce]] oraz [[materiały]] podstawowe i pomocnicze, paliwa, [[opakowania]], materiały biurowe, artykuły żywnościowe przeznaczone do spożycia, materiały produkcyjne, | ||
* Zapasy produkcji nie zakończonej - będące elementami produkcji niezakończonej, usług i robót w toku oraz wytwarzane we własnym zakresie półfabrykaty, | * Zapasy produkcji nie zakończonej - będące elementami produkcji niezakończonej, usług i robót w toku oraz wytwarzane we własnym zakresie półfabrykaty, | ||
* Zapasy wyrobów gotowych i [[towarów]] - [[wyroby]] gotowe to produkty przeznaczone do [[sprzedaż]]y, roboty i [[usługa|usługi]], prace projektowe i naukowo-badawcze oraz geodezyjne i geologiczne wykonane, lecz nie zafakturowane. Natomiast [[towary]] to wyroby obcej produkcji przeznaczone do odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym. | * Zapasy wyrobów gotowych i [[towarów]] - [[wyroby]] gotowe to produkty przeznaczone do [[sprzedaż]]y, roboty i [[usługa|usługi]], prace projektowe i naukowo-badawcze oraz geodezyjne i geologiczne wykonane, lecz nie zafakturowane. Natomiast [[towary]] to wyroby obcej produkcji przeznaczone do odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym. | ||
| Linia 39: | Linia 24: | ||
Kapitał produkcyjny przedsiębiorstwa zapewnia ochronę procesów gospodarczych przed zakłóceniami i ich stabilizacje poprzez ciągłość produkcji wyrobów i świadczenia usług oraz wysoki poziom obsługi odbiorców. | Kapitał produkcyjny przedsiębiorstwa zapewnia ochronę procesów gospodarczych przed zakłóceniami i ich stabilizacje poprzez ciągłość produkcji wyrobów i świadczenia usług oraz wysoki poziom obsługi odbiorców. | ||
'''[[Kapitał ludzki]]''' (zasoby intelektualne) - to ucieleśniona w ludziach [[wiedza]] i [[umiejętności]], dzięki którym [[przedsiębiorstwo]] może uzyskać [[przewaga konkurencyjna|przewagę konkurencyjną]]. | |||
'''[[Kapitał ludzki]]''' (zasoby intelektualne) - to ucieleśniona w ludziach [[wiedza]] i [[umiejętności]], dzięki którym [[przedsiębiorstwo]] może uzyskać [[przewaga konkurencyjna|przewagę konkurencyjną]]. | |||
[[Kapitał intelektualny]] w przedsiębiorstwie, ze względu na swoją postać formalną, może występować jako kapitał osobowy: wiedza i umiejętności ludzi, lub w postaci bezosobowej: jako dokumenty powstałe w wyniku działania kapitału osobowego. Takimi dokumentami są m.in.: regulaminy, graficzna postać struktury organizacyjnej, [[patent]], [[znak towarowy]], [[licencja]], [[pakiet]] franchisingowy, [[program]] komputerowy. | [[Kapitał intelektualny]] w przedsiębiorstwie, ze względu na swoją postać formalną, może występować jako kapitał osobowy: wiedza i umiejętności ludzi, lub w postaci bezosobowej: jako dokumenty powstałe w wyniku działania kapitału osobowego. Takimi dokumentami są m.in.: regulaminy, graficzna postać struktury organizacyjnej, [[patent]], [[znak towarowy]], [[licencja]], [[pakiet]] franchisingowy, [[program]] komputerowy. | ||
| Linia 47: | Linia 30: | ||
Kapitał osobowy, tworzą ludzie - właściciele, [[kadra kierownicza]], [[pracownik|pracownicy]] - o wysokich kwalifikacjach zawodowych, dużym zasobie wiedzy i unikatowych umiejętnościach, które to cechy wykorzystują w sposób twórczy na zajmowanych stanowiskach. [[Zasób]] ludzki jest kapitałem intelektualnym, tylko wówczas gdy w wyniku jego działań powstaje nowa wartość przynosząca firmie wymierne korzyści rynkowe: powstaje nowy [[produkt]], nowe rozwiązanie ekonomiczno - finansowe, nowa [[jakość]] lub nowatorskie rozwiązanie organizacyjne. | Kapitał osobowy, tworzą ludzie - właściciele, [[kadra kierownicza]], [[pracownik|pracownicy]] - o wysokich kwalifikacjach zawodowych, dużym zasobie wiedzy i unikatowych umiejętnościach, które to cechy wykorzystują w sposób twórczy na zajmowanych stanowiskach. [[Zasób]] ludzki jest kapitałem intelektualnym, tylko wówczas gdy w wyniku jego działań powstaje nowa wartość przynosząca firmie wymierne korzyści rynkowe: powstaje nowy [[produkt]], nowe rozwiązanie ekonomiczno - finansowe, nowa [[jakość]] lub nowatorskie rozwiązanie organizacyjne. | ||
'''Kapitał pieniężny''' to środki finansowe, pochodzące ze źródeł wewnętrznych lub zewnętrznych będące w posiadaniu przedsiębiorstwa. | '''Kapitał pieniężny''' to środki finansowe, pochodzące ze źródeł wewnętrznych lub zewnętrznych będące w posiadaniu przedsiębiorstwa. | ||
Do kapitału własnego należą: | Do kapitału własnego należą: | ||
* [[Kapitał podstawowy]] - stanowiący kapitał wniesiony przez wspólników | * [[Kapitał podstawowy]] - stanowiący kapitał wniesiony przez wspólników | ||
* Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) - będące zadeklarowanymi, lecz nie wniesionymi na dzień bilansowy wkładami kapitałowymi | * Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) - będące zadeklarowanymi, lecz nie wniesionymi na dzień bilansowy wkładami kapitałowymi | ||
* [[Udział|Udziały]] - [[akcje]] własne | * [[Udział|Udziały]] - [[akcje]] własne | ||
* [[Kapitał zapasowy]] - powstający z wypracowania zysku w poprzednich okresach, dopłat [[akcjonariusz]] w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich akcjom, oraz z nadwyżki osiągniętej przy [[emisja akcji|emisji akcji]] powyżej ich wartości nominalnej i przeznaczony jest na pokrycie ewentualnych strat | * [[Kapitał zapasowy]] - powstający z wypracowania zysku w poprzednich okresach, dopłat [[akcjonariusz]] w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich akcjom, oraz z nadwyżki osiągniętej przy [[emisja akcji|emisji akcji]] powyżej ich wartości nominalnej i przeznaczony jest na pokrycie ewentualnych strat | ||
* [[Kapitał z aktualizacji wyceny]] | * [[Kapitał z aktualizacji wyceny]] | ||
* Pozostałe kapitały ([[fundusze]]) rezerwowe - tworzone w celu regulacji przyszłych [[zobowiązania|zobowiązań]] (pokrycie ewentualnych strat czy nieprzewidzianych wydatków), kreowane z zysków z lat ubiegłych oraz z wartości akcji własnych przeznaczonych do sprzedaży. | * Pozostałe kapitały ([[fundusze]]) rezerwowe - tworzone w celu regulacji przyszłych [[zobowiązania|zobowiązań]] (pokrycie ewentualnych strat czy nieprzewidzianych wydatków), kreowane z zysków z lat ubiegłych oraz z wartości akcji własnych przeznaczonych do sprzedaży. | ||
* [[Zysk]] ([[strata]]) z lat ubiegłych | * [[Zysk]] ([[strata]]) z lat ubiegłych | ||
* Zysk (strata) netto i odpis z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) | * Zysk (strata) netto i odpis z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) | ||
==Funkcje kapitału== | ==Funkcje kapitału== | ||
* Finansowa | * Finansowa - kapitał jako źródło finansowania przedsiębiorstwa | ||
* Dochodowa | * Dochodowa - pomnażanie kapitału jako cel przedsiębiorstwa i źródło korzyści finansowych jego właścicieli | ||
* Kreatywna | * Kreatywna - zainwestowanie kapitału własnego jako warunek kreowania biznesu | ||
* Kosztowa | * Kosztowa - kapitał jako generator kosztów przedsiębiorstwa ([[koszt]] kapitału własnego i obcego) | ||
* Strategiczna | * Strategiczna - dobór kapitałów jako podstawa do określenia strategii finansowej przedsiębiorstwa | ||
* Rozwojowa | * Rozwojowa - pozyskiwanie i pomnażanie kapitału jako podstawa dla rozwoju przedsiębiorstwa | ||
* Robocza | * Robocza - [[kapitał rzeczowy]] jako podstawa prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwo | ||
* Gwarancyjna | * Gwarancyjna - kapitał jako [[zabezpieczenie]] spłaty zobowiązań przedsiębiorstwa | ||
* Kontrolna | * Kontrolna - kapitał jako [[gwarancja]] efektywności działań przedsiębiorstwa | ||
==Kryteria wyodrębniania kapitału== | ==Kryteria wyodrębniania kapitału== | ||
| Linia 74: | Linia 57: | ||
Biorąc pod uwagę źródło pochodzenia wyróżnia się kapitał pochodzący ze źródeł: | Biorąc pod uwagę źródło pochodzenia wyróżnia się kapitał pochodzący ze źródeł: | ||
* Wewnętrznych | * Wewnętrznych - [[finansowanie]] wewnętrzne występuje w przedsiębiorstwie, a jego źródłem są środki finansowe pozyskiwane poprzez przekształcenia majątkowe (odpisy amortyzacyjne, sprzedaż majątku czy przyspieszenie obrotu kapitału) oraz przez gromadzenie kapitału pochodzącego z przychodów ze sprzedaży wytworzonych dóbr i usług | ||
* Zewnętrznych | * Zewnętrznych - kapitał pochodzi od innych podmiotów, które odstępują przedsiębiorstwu kapitał rzeczowy lub nadwyżki środków finansowych na czas określony lub nieokreślony. Finansowanie zewnętrzne można podzielić na finansowanie [[kapitał własny|własne]] i obce. Finansowanie własne charakteryzuje się pozyskiwaniem środków pieniężnych przez: emisję akcji, wkłady wpisowe, dopłaty wspólników lub akcjonariuszy, udziały, [[dotacja|dotacje]]. Natomiast finansowanie obce gromadzi kapitał poprzez pożyczki i [[kredyt|kredyty]] zaciągnięte na rynku finansowym, kredyty handlowe, dłużne [[papiery wartościowe]], fundusze pomocowe jak również poprzez [[leasing]], [[faktoring]], [[dotacje]] czy [[subwencja|subwencje]]. | ||
Ze względu na czas finansowania wyodrębnia się kapitał: | Ze względu na czas finansowania wyodrębnia się kapitał: | ||
* Krótkookresowy | * Krótkookresowy - o okresie zwrotu do jednego roku | ||
* Długookresowy | * Długookresowy - o okresie zwrotu przekraczającym rok | ||
Biorąc pod uwagę powód finansowania wyróżnia się kapitał: | Biorąc pod uwagę powód finansowania wyróżnia się kapitał: | ||
* Gwarantujący finansowanie pierwotne | * Gwarantujący finansowanie pierwotne - występujący w momencie utworzenia nowego podmiotu gospodarczego | ||
* Przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności | * Przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności - dający możliwość ciągłego funkcjonowania przedsiębiorstwa | ||
* Przeznaczony na [[rozwój]] przedsiębiorstwa | * Przeznaczony na [[rozwój]] przedsiębiorstwa - realizację nowych inwestycji, rozszerzenie rozmiarów działalności<ref>Grzywacz J. (2015). ''Struktura kapitału w przedsiębiorstwie warunkach ekspansji, kryzysu i zjawisk upadłościowych'', SGH, Warszawa, s. 51-52</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Aktywa]]}} — {{i5link|a=[[Inwestycje]]}} — {{i5link|a=[[Małe i średnie przedsiębiorstwa]]}} — {{i5link|a=[[Nakłady]]}} — {{i5link|a=[[Koszt a wydatek]]}} — {{i5link|a=[[Zasoby niematerialne]]}} — {{i5link|a=[[Aktywa trwałe]]}} — {{i5link|a=[[Rzeczowe aktywa trwałe]]}} — {{i5link|a=[[Zarządzanie finansami]]}} — {{i5link|a=[[Inwestycje rzeczowe]]}} }} | |||
==Przypisy== | |||
<references /> | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Begg D., Fisher S., | <noautolinks> | ||
* Działek J. (2011) | * Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), ''Ekonomia: Makroekonomia'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa | ||
* Gos W. (2012) | * Działek J. (2011), ''[https://www.studreg.uw.edu.pl/pdf/2011_3_dzialek.pdf Kapitał społeczny - ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza]'', Studia Regionalne i Lokalne, nr 3 | ||
* Lichtarski J. (red.) (2001) | * Gos W. (2012), ''Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej'', Difin, Warszawa | ||
* Łaszczuk J. (2011) | * Lichtarski J. (red.) (2001), ''Podstawy nauki o przedsiębiorstwie'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław | ||
* | * Łaszczuk J. (2011), ''Struktura kapitału i jej wpływ na ocenę przedsiębiorstw na przykładzie PGNIG S.A.'', Nauki Ekonomiczne, Tom XIV | ||
* Sierpińska M., Jachna T. ( | * Meredyk K. (red.) (2003), ''Teoria Ekonomii'', Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok | ||
* Sierpińska M., Jachna T. (2006), ''Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych'', PWN, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Sylwia Budzisz, Karolina Kruszczak}} | {{a|Sylwia Budzisz, Karolina Kruszczak}} | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Bankowość]] | ||
{{#metamaster:description|Kapitał to zasoby gospodarcze, takie jak pieniądze, środki produkcji i zasoby intelektualne. Inwestycje w kapitał przynoszą dochód właścicielowi.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:46, 18 sty 2024
Kapitał - to zasoby służące pomnażaniu wartości gospodarczych, występujące pod trzema postaciami: zasobów pieniężnych, środków produkcji oraz zasobów intelektualnych.
W ekonomii klasycznej kapitał jest uważany, obok pracy i ziemi, za jeden z głównych czynników produkcji. Oznacza dobra finansowe lub materialne, którymi można dysponować, prowadząc działalność przynoszącą dochód.
W szerszym znaczeniu kapitał to samopomnażająca się wartość. Oznacza to, że kapitał to nie tylko dobra i pieniądze, ale także technologie i inne niematerialne zasoby. Wskazuje również, że kapitałem jest jedynie zainwestowany pieniądz (technologia lub dobro), którego posiadanie przynosi właścicielowi dochód m.in. w postaci dywidendy, renty, odsetek czy opłaty licencyjnej[1]
TL;DR
Kapitał to zasób służący pomnażaniu wartości gospodarczych, występuje w postaci pieniędzy, środków produkcji i zasobów intelektualnych. W przedsiębiorstwie kapitał występuje jako rzeczowy, ludzki i pieniężny. Kapitał produkcyjny to maszyny, budynki, surowce i materiały. Kapitał ludzki to wiedza i umiejętności pracowników. Kapitał pieniężny to środki finansowe przedsiębiorstwa. Kapitał pełni różne funkcje, takie jak finansowanie, pomnażanie, kreatywność czy kontrola. Kapitał można wyodrębnić według różnych kryteriów, takich jak źródło pochodzenia, czas finansowania i powód finansowania.
Kapitał w przedsiębiorstwie
Kapitał w przedsiębiorstwie występuje w trzech formach: rzeczowej (jako majątek produkcyjny), ludzkiej (jako zasoby intelektualne) oraz pieniężnej.
Kapitał produkcyjny (majątek produkcyjny) to maszyny, budynki, zapasy surowców i materiałów, które wraz z innymi czynnikami wytwórczymi uczestniczą w procesie produkcji. Majątek produkcyjny dzieli się na: majątek trwały i majątek obrotowy.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów do majątku trwałego zaliczamy: grunty, budynki i lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, kotły i maszyny energetyczne, maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania, specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, urządzenia techniczne, środki transportu, narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, inwentarz żywy.
Natomiast do majątku obrotowego przedsiębiorstwa należą:
- Zapasy materiałowe - stanowiące własność przedsiębiorstwa surowce oraz materiały podstawowe i pomocnicze, paliwa, opakowania, materiały biurowe, artykuły żywnościowe przeznaczone do spożycia, materiały produkcyjne,
- Zapasy produkcji nie zakończonej - będące elementami produkcji niezakończonej, usług i robót w toku oraz wytwarzane we własnym zakresie półfabrykaty,
- Zapasy wyrobów gotowych i towarów - wyroby gotowe to produkty przeznaczone do sprzedaży, roboty i usługi, prace projektowe i naukowo-badawcze oraz geodezyjne i geologiczne wykonane, lecz nie zafakturowane. Natomiast towary to wyroby obcej produkcji przeznaczone do odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym.
Kapitał produkcyjny przedsiębiorstwa zapewnia ochronę procesów gospodarczych przed zakłóceniami i ich stabilizacje poprzez ciągłość produkcji wyrobów i świadczenia usług oraz wysoki poziom obsługi odbiorców.
Kapitał ludzki (zasoby intelektualne) - to ucieleśniona w ludziach wiedza i umiejętności, dzięki którym przedsiębiorstwo może uzyskać przewagę konkurencyjną.
Kapitał intelektualny w przedsiębiorstwie, ze względu na swoją postać formalną, może występować jako kapitał osobowy: wiedza i umiejętności ludzi, lub w postaci bezosobowej: jako dokumenty powstałe w wyniku działania kapitału osobowego. Takimi dokumentami są m.in.: regulaminy, graficzna postać struktury organizacyjnej, patent, znak towarowy, licencja, pakiet franchisingowy, program komputerowy.
Kapitał osobowy, tworzą ludzie - właściciele, kadra kierownicza, pracownicy - o wysokich kwalifikacjach zawodowych, dużym zasobie wiedzy i unikatowych umiejętnościach, które to cechy wykorzystują w sposób twórczy na zajmowanych stanowiskach. Zasób ludzki jest kapitałem intelektualnym, tylko wówczas gdy w wyniku jego działań powstaje nowa wartość przynosząca firmie wymierne korzyści rynkowe: powstaje nowy produkt, nowe rozwiązanie ekonomiczno - finansowe, nowa jakość lub nowatorskie rozwiązanie organizacyjne.
Kapitał pieniężny to środki finansowe, pochodzące ze źródeł wewnętrznych lub zewnętrznych będące w posiadaniu przedsiębiorstwa.
Do kapitału własnego należą:
- Kapitał podstawowy - stanowiący kapitał wniesiony przez wspólników
- Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) - będące zadeklarowanymi, lecz nie wniesionymi na dzień bilansowy wkładami kapitałowymi
- Udziały - akcje własne
- Kapitał zapasowy - powstający z wypracowania zysku w poprzednich okresach, dopłat akcjonariusz w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich akcjom, oraz z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej i przeznaczony jest na pokrycie ewentualnych strat
- Kapitał z aktualizacji wyceny
- Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe - tworzone w celu regulacji przyszłych zobowiązań (pokrycie ewentualnych strat czy nieprzewidzianych wydatków), kreowane z zysków z lat ubiegłych oraz z wartości akcji własnych przeznaczonych do sprzedaży.
- Zysk (strata) z lat ubiegłych
- Zysk (strata) netto i odpis z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
Funkcje kapitału
- Finansowa - kapitał jako źródło finansowania przedsiębiorstwa
- Dochodowa - pomnażanie kapitału jako cel przedsiębiorstwa i źródło korzyści finansowych jego właścicieli
- Kreatywna - zainwestowanie kapitału własnego jako warunek kreowania biznesu
- Kosztowa - kapitał jako generator kosztów przedsiębiorstwa (koszt kapitału własnego i obcego)
- Strategiczna - dobór kapitałów jako podstawa do określenia strategii finansowej przedsiębiorstwa
- Rozwojowa - pozyskiwanie i pomnażanie kapitału jako podstawa dla rozwoju przedsiębiorstwa
- Robocza - kapitał rzeczowy jako podstawa prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwo
- Gwarancyjna - kapitał jako zabezpieczenie spłaty zobowiązań przedsiębiorstwa
- Kontrolna - kapitał jako gwarancja efektywności działań przedsiębiorstwa
Kryteria wyodrębniania kapitału
Kapitał w przedsiębiorstwie jest klasyfikowany według różnych kryteriów.
Biorąc pod uwagę źródło pochodzenia wyróżnia się kapitał pochodzący ze źródeł:
- Wewnętrznych - finansowanie wewnętrzne występuje w przedsiębiorstwie, a jego źródłem są środki finansowe pozyskiwane poprzez przekształcenia majątkowe (odpisy amortyzacyjne, sprzedaż majątku czy przyspieszenie obrotu kapitału) oraz przez gromadzenie kapitału pochodzącego z przychodów ze sprzedaży wytworzonych dóbr i usług
- Zewnętrznych - kapitał pochodzi od innych podmiotów, które odstępują przedsiębiorstwu kapitał rzeczowy lub nadwyżki środków finansowych na czas określony lub nieokreślony. Finansowanie zewnętrzne można podzielić na finansowanie własne i obce. Finansowanie własne charakteryzuje się pozyskiwaniem środków pieniężnych przez: emisję akcji, wkłady wpisowe, dopłaty wspólników lub akcjonariuszy, udziały, dotacje. Natomiast finansowanie obce gromadzi kapitał poprzez pożyczki i kredyty zaciągnięte na rynku finansowym, kredyty handlowe, dłużne papiery wartościowe, fundusze pomocowe jak również poprzez leasing, faktoring, dotacje czy subwencje.
Ze względu na czas finansowania wyodrębnia się kapitał:
- Krótkookresowy - o okresie zwrotu do jednego roku
- Długookresowy - o okresie zwrotu przekraczającym rok
Biorąc pod uwagę powód finansowania wyróżnia się kapitał:
- Gwarantujący finansowanie pierwotne - występujący w momencie utworzenia nowego podmiotu gospodarczego
- Przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności - dający możliwość ciągłego funkcjonowania przedsiębiorstwa
- Przeznaczony na rozwój przedsiębiorstwa - realizację nowych inwestycji, rozszerzenie rozmiarów działalności[2]
| Kapitał — artykuły polecane |
| Aktywa — Inwestycje — Małe i średnie przedsiębiorstwa — Nakłady — Koszt a wydatek — Zasoby niematerialne — Aktywa trwałe — Rzeczowe aktywa trwałe — Zarządzanie finansami — Inwestycje rzeczowe |
Przypisy
Bibliografia
- Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Działek J. (2011), Kapitał społeczny - ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza, Studia Regionalne i Lokalne, nr 3
- Gos W. (2012), Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej, Difin, Warszawa
- Lichtarski J. (red.) (2001), Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław
- Łaszczuk J. (2011), Struktura kapitału i jej wpływ na ocenę przedsiębiorstw na przykładzie PGNIG S.A., Nauki Ekonomiczne, Tom XIV
- Meredyk K. (red.) (2003), Teoria Ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok
- Sierpińska M., Jachna T. (2006), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa
Autor: Sylwia Budzisz, Karolina Kruszczak
