Wezwanie do zapłaty

Z Encyklopedia Zarządzania

Wezwanie do zapłaty stanowi ważne narzędzie w procesie windykacji polubownej, mające na celu skłonienie dłużnika do uregulowania swojego długu. Jest to formalne pismo lub wiadomość, wysyłane przez wierzyciela, w którym zawarte są żądanie zapłaty oraz informacje dotyczące kwoty zadłużenia i terminu płatności. Wezwanie to ma na celu upomnienie dłużnika o zaległościach oraz wyraźne przekazanie informacji, że w przypadku braku reakcji ze strony dłużnika, wierzyciel może podjąć dalsze kroki prawne mające na celu odzyskanie należności.

Windykacja polubowna

Wezwanie do zapłaty jest kluczowym elementem procesu windykacji polubownej, ponieważ daje dłużnikowi szansę na uregulowanie swojego zadłużenia bez konieczności podjęcia dalszych działań prawnych. Jest to pierwszy krok, jaki wierzyciel podejmuje w celu odzyskania swoich pieniędzy. Wysłanie wezwania do zapłaty jest zatem ważnym narzędziem, które pozwala wierzycielowi na rozpoczęcie procesu dochodzenia swoich roszczeń, ale jednocześnie daje dłużnikowi szansę na uregulowanie swojego długu bez dodatkowych kosztów i kłopotów.

Windykacja polubowna jest procesem, w którym wierzyciel próbuje odzyskać swoje pieniądze poprzez negocjacje i porozumienie z dłużnikiem, zamiast podjęcia działań prawnych. Wezwanie do zapłaty jest jednym z podstawowych narzędzi stosowanych na tym etapie, ponieważ umożliwia wierzycielowi skontaktowanie się z dłużnikiem i wyjaśnienie mu konsekwencji braku uregulowania zadłużenia.

W przypadku wezwania do zapłaty, wierzyciel wysyła dłużnikowi pismo lub wiadomość, w którym precyzyjnie określa kwotę długu, termin płatności oraz konsekwencje braku zapłaty. W ten sposób wierzyciel informuje dłużnika o poważności sytuacji oraz daje mu szansę na uregulowanie zadłużenia przed podjęciem dalszych działań prawnych. Wezwanie to jest więc pierwszym krokiem w procesie windykacji polubownej, mającym na celu rozwiązanie sprawy bez konieczności angażowania sądu czy komornika.

Proces windykacji polubownej

Wysłanie wezwania do zapłaty

Metody dostarczania wezwań. W procesie windykacji polubownej istnieją różne metody dostarczania wezwań do zapłaty dłużnikom. Pierwszą z nich jest dostarczenie wezwania osobiście. Wierzyciel lub upoważniony przedstawiciel może osobiście przekazać dokument dłużnikowi. Ta metoda jest najbardziej bezpośrednia i pozwala na bezpośredni kontakt między stronami, co może przyspieszyć proces windykacji.

Kolejną metodą dostarczania wezwań jest wysłanie ich listem poleconym. W takim przypadku wierzyciel wysyła dokument pocztą poleconą, co pozwala na potwierdzenie odbioru przez dłużnika. Ta metoda jest często stosowana w przypadku, gdy dłużnik nie jest dostępny osobiście lub gdy wierzyciel chce mieć potwierdzenie o dostarczeniu dokumentu.

Rekomendowana liczba ponagleń. W celu skutecznej windykacji polubownej zaleca się wysłanie 2-3 ponagleń do dłużnika. Powtarzające się monity przypominają dłużnikowi o zaległościach i zachęcają go do jak najszybszej spłaty zadłużenia. Wysłanie kilku ponagleń daje dłużnikowi kolejne szanse na uregulowanie należności przed podjęciem dalszych kroków w procesie windykacyjnym.

Rodzaje monitów wysyłanych do dłużników

W procesie windykacji polubownej stosuje się różne rodzaje monitów, które mają na celu informowanie dłużnika o stanie jego zadłużenia oraz sankcjach za nieuregulowane należności.

Pierwszym rodzajem monitów są pisma informujące o stanie zadłużenia. W takich dokumentach wierzyciel informuje dłużnika o kwocie zadłużenia oraz terminie płatności. Pisma te mają na celu uświadomienie dłużnikowi, że jego zobowiązanie jest nadal aktualne i wymaga natychmiastowej spłaty.

Drugim rodzajem monitów są pisma informujące o sankcjach za nieuregulowane należności. W takich dokumentach wierzyciel informuje dłużnika o konsekwencjach braku spłaty zadłużenia, takich jak naliczanie odsetek, kosztów windykacji czy też skierowanie sprawy do sądu. Pisma te mają na celu zwiększenie presji na dłużnika i skłonienie go do jak najszybszej spłaty zadłużenia.

Elementy wezwania do zapłaty

Wezwanie do zapłaty powinno zawierać szereg istotnych elementów, które umożliwią prawidłowe przeprowadzenie procesu windykacji polubownej.

  • Datę i miejsce sporządzenia wezwania powinny być jasno określone. Warto również uwzględnić informację o terminie, w którym dłużnik powinien otrzymać dokument.
  • Wezwanie powinno zawierać informacje identyfikujące wierzyciela i dłużnika. Należy podać imię i nazwisko lub nazwę firmy, adres zamieszkania lub siedziby oraz dane kontaktowe.
  • Tytuł wezwania powinien jednoznacznie wskazywać jego charakter, np. "Wezwanie do zapłaty".
  • Kwotę zadłużenia należy szczegółowo podać w wezwaniu. Powinna ona zawierać zarówno główną kwotę zadłużenia, jak i odsetki lub inne koszty ewentualnie naliczone.
  • Wezwanie powinno zawierać precyzyjnie określony termin płatności. Należy wskazać datę, do której dłużnik musi uregulować swoje zobowiązanie.
  • Sposób dokonania płatności powinien być opisany w wezwaniu. Należy podać wszystkie dostępne metody płatności, takie jak przelew bankowy, płatność gotówkowa czy też inne możliwości, jeśli są dostępne.
  • Wezwanie powinno zawierać informacje o krokach, jakie wierzyciel podejmie w przypadku braku zapłaty. Należy jasno określić konsekwencje, takie jak naliczenie odsetek, kosztów windykacji czy też skierowanie sprawy do sądu.
  • Wezwanie musi być podpisane przez osobę wysyłającą. Podpis poświadcza autentyczność dokumentu i upoważnienie wierzyciela do jego wysłania.

Przestrzeganie powyższych elementów wezwania do zapłaty jest istotne dla prawidłowego przeprowadzenia procesu windykacji polubownej. Zapewniają one jasność i przejrzystość w komunikacji między wierzycielem a dłużnikiem, co może przyspieszyć uregulowanie należności.

Skutki braku reakcji dłużnika

Dłużnik, który nie reaguje na wezwanie do zapłaty, musi liczyć się z różnymi konsekwencjami.

Wysłanie ostatecznego wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania. W sytuacji, gdy dłużnik nie odpowiada na pierwsze wezwanie do zapłaty, wierzyciel może zdecydować się na wysłanie ostatecznego wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania. Jest to krok mający na celu jeszcze raz przekonać dłużnika do uregulowania zobowiązania bez konieczności podjęcia dalszych kroków prawnych.

Ostateczne wezwanie powinno być wysłane w sposób jednoznaczny i czytelny, zawierając wszystkie niezbędne informacje dotyczące długu, terminu zapłaty oraz konsekwencji braku uregulowania zobowiązania. W przypadku braku reakcji na ostateczne wezwanie, wierzyciel ma prawo podjąć dalsze kroki w celu odzyskania należności.

Ostrzeżenie o możliwości skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Jeśli dłużnik nie reaguje na ostateczne wezwanie do zapłaty, wierzyciel może zdecydować się na skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego. Przed podjęciem takiego kroku, wierzyciel może wysłać dłużnikowi formalne ostrzeżenie, informujące go o możliwości wszczęcia postępowania sądowego w celu odzyskania należności.

Ostrzeżenie to powinno być wysłane w formie pisemnej i zawierać jasne wskazanie na konsekwencje, jakie może ponieść dłużnik w przypadku nieuregulowania długu przed sądem. Ostrzeżenie ma na celu dać dłużnikowi jeszcze jedną szansę na uregulowanie zobowiązania przed rozpoczęciem formalnego postępowania sądowego.

Dołączenie dowodu ostatecznego wezwania do pozwu sądowego. W przypadku, gdy dłużnik nie reaguje na ani wezwanie do zapłaty, ani ostrzeżenie o możliwości skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, wierzyciel ma prawo złożyć pozew sądowy w celu odzyskania należności. Aby umocnić swoją pozycję w postępowaniu sądowym, wierzyciel może dołączyć dowód ostatecznego wezwania do zapłaty do pozwu.

Dołączenie takiego dowodu ma na celu udowodnienie, że dłużnik został poinformowany o swoim zobowiązaniu i miał możliwość uregulowania długu przed rozpoczęciem postępowania sądowego. Dowód ten może być kluczowym elementem w procesie sądowym, ponieważ potwierdza, że wszystkie formalności i próby dobrowolnego rozwiązania sporu zostały wyczerpane przed skierowaniem sprawy do sądu.

Metody wysyłania wezwań do zapłaty

Tradycyjna poczta

Zalety i wady. Tradycyjna poczta, czyli wysyłka wezwań do zapłaty za pomocą listów papierowych, ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Jedną z głównych zalet jest fakt, że taka forma wysyłki jest powszechnie znana i akceptowana przez większość odbiorców. Ponadto, wysyłając wezwanie tradycyjną pocztą, mamy pewność, że dokument dotrze do adresata, chyba że wystąpią jakieś błędy w dostarczeniu.

Jednak istnieją również wady związane z tradycyjną pocztą. Przede wszystkim, taka forma wysyłki jest czasochłonna i może wiązać się z opóźnieniami w dostarczeniu dokumentu. Ponadto, istnieje ryzyko zgubienia lub uszkodzenia przesyłki w trakcie transportu.

Zachowanie dowodów nadania i odbioru przesyłki. Aby zachować dowody nadania i odbioru przesyłki wysłanej tradycyjną pocztą, warto korzystać z usług, które oferują potwierdzenie doręczenia. Można na przykład wysłać list polecony za potwierdzeniem odbioru, co umożliwia śledzenie przesyłki i uzyskanie informacji o jej dostarczeniu. Ponadto, warto zachować kopię wezwania oraz potwierdzenie nadania, aby mieć dokumentację w razie potrzeby.

Poczta elektroniczna

Zastosowanie odpowiednich środków technicznych. W dzisiejszych czasach, poczta elektroniczna jest coraz częściej wykorzystywana do wysyłki wezwań do zapłaty. Aby zapewnić bezpieczeństwo i autentyczność dokumentu, istotne jest zastosowanie odpowiednich środków technicznych. Przede wszystkim, należy korzystać z bezpiecznych protokołów komunikacyjnych, takich jak SSL/TLS, które zabezpieczają dane podczas transmisji. Ponadto, warto używać narzędzi, które umożliwiają podpisanie elektroniczne dokumentu, tak aby odbiorca mógł zweryfikować jego autentyczność.

Weryfikacja autentyczności dokumentu. Aby zweryfikować autentyczność dokumentu wysłanego pocztą elektroniczną, warto stosować elektroniczne podpisy, które są prawnie wiążące i potwierdzają tożsamość nadawcy. Elektroniczne podpisy są generowane za pomocą odpowiednich certyfikatów, które są wydawane przez zaufane podmioty certyfikujące. Odbiorca może zweryfikować podpis, korzystając z odpowiednich narzędzi i certyfikatów, co zapewnia większe bezpieczeństwo i pewność co do autentyczności dokumentu.

Faks i wiadomości SMS

Zachowanie ostrożności przy wysyłaniu. Wysyłanie wezwań do zapłaty za pomocą faksu i wiadomości SMS może być szybkie i wygodne, ale wymaga również zachowania ostrożności. Przede wszystkim, należy upewnić się, że numer faksu lub telefonu jest prawidłowy i należy do osoby, do której wysyłamy wezwanie. W przypadku wiadomości SMS, istnieje ryzyko, że osoba trzecia może uzyskać dostęp do telefonu odbiorcy i przeczytać zawartość wiadomości. Dlatego ważne jest, aby nie umieszczać w wiadomości SMS pełnych danych osobowych lub innych poufnych informacji.

Zapobieganie nieuprawnionemu użyciu przez osoby trzecie. Aby zapobiec nieuprawnionemu użyciu wezwania do zapłaty przez osoby trzecie, istotne jest zabezpieczenie przesyłki za pomocą odpowiednich haseł lub kodów. Na przykład, można wysłać faks z załączonym hasłem, które odbiorca musi podać, aby otworzyć dokument. W przypadku wiadomości SMS, można użyć jednorazowych kodów autoryzacyjnych, które są wysyłane osobno i umożliwiają odbiorcy uwierzytelnienie się przed odczytaniem wiadomości.

Zagrożenia i wyzwania

Dłużnicy niewypłacalni lub nieuczciwi

Wezwanie do zapłaty jest skutecznym narzędziem w odzyskiwaniu należności, jednak napotyka na pewne zagrożenia. Jednym z głównych zagrożeń jest sytuacja, w której dłużnik jest niewypłacalny lub nieuczciwy. W takim przypadku wezwanie do zapłaty może być nieskuteczne, ponieważ dłużnik po prostu nie będzie w stanie uregulować swojego zadłużenia.

Dłużnicy niewypłacalni często mają problemy finansowe, które uniemożliwiają im spłatę swoich zobowiązań. W takiej sytuacji konieczne może być podjęcie dodatkowych działań, takich jak wniesienie sprawy do sądu czy skorzystanie z pomocy komornika. Jednakże, te kroki mogą być długotrwałe i kosztowne, co oznacza dodatkowe wyzwania dla wierzyciela.

Niezwykle ważne jest również rozróżnienie między dłużnikiem niewypłacalnym a dłużnikiem nieuczciwym. Dłużnicy nieuczciwi celowo unikają płacenia swoich długów, stosując różne metody, takie jak ukrywanie majątku czy przenoszenie swoich aktywów na osoby trzecie. W takiej sytuacji wezwanie do zapłaty może być nieskuteczne, ponieważ dłużnik nie ma zamiaru uregulować swojego zadłużenia.

W obliczu tych zagrożeń, wierzyciel powinien być świadomy ryzyka związanego z dłużnikami niewypłacalnymi lub nieuczciwymi. W celu minimalizacji ryzyka, wierzyciel może zastosować różne strategie, takie jak sprawdzanie wiarygodności finansowej dłużnika przed udzieleniem kredytu czy korzystanie z usług agencji windykacyjnej, która posiada doświadczenie w dochodzeniu należności.

Naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych

Kolejnym zagrożeniem związanym z wezwaniem do zapłaty jest naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. Wezwanie do zapłaty zawiera często informacje osobiste dłużnika, takie jak imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu itp. W przypadku nieprawidłowego przetwarzania tych danych, istnieje ryzyko naruszenia prywatności dłużnika.

Właściwe zabezpieczenie danych osobowych jest niezwykle istotne. Wierzący powinien zapewnić, że wezwanie do zapłaty jest przesyłane za pomocą bezpiecznych kanałów komunikacji, takich jak poczta elektroniczna z zastosowaniem protokołu SSL. Ponadto, wierzący powinien również zabezpieczyć swoje systemy informatyczne, aby uniknąć nieautoryzowanego dostępu do danych osobowych.

Jeżeli doszło do naruszenia prywatności dłużnika, wierzyciel może zostać pociągnięty do odpowiedzialności prawnej. W związku z tym, istotne jest przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych i korzystanie z odpowiednich środków ostrożności.

Możliwe reakcje dłużnika na wezwanie do zapłaty

Wezwanie do zapłaty może wywołać różne reakcje u dłużnika. Niektórzy dłużnicy mogą zareagować pozytywnie i dokonać natychmiastowej zapłaty. Jednak istnieje wiele innych możliwych reakcji, które mogą stanowić wyzwanie dla wierzyciela.

Dłużnicy mogą zdecydować się na zignorowanie wezwania do zapłaty. Mogą być różne powody, dlaczego dłużnik nie reaguje na wezwanie, takie jak brak środków finansowych, ignorowanie swoich zobowiązań czy niezrozumienie powagi sytuacji. W takim przypadku wierzyciel musi podjąć dalsze kroki, takie jak powtórne przesłanie wezwania lub skorzystanie z pomocy komornika.

Inną możliwością jest, że dłużnik zareaguje na wezwanie do zapłaty, ale odmówi uregulowania swojego zadłużenia. Dłużnicy mogą argumentować, że nie są winni pieniędzy lub że mają inne priorytety finansowe. W takiej sytuacji wierzyciel musi rozważyć podjęcie dalszych działań, takich jak skierowanie sprawy do sądu.

W niektórych przypadkach dłużnicy mogą również podjąć próbę negocjacji z wierzycielem, aby zmienić warunki spłaty lub zredukować swoje zadłużenie. W takim przypadku wierzyciel musi dokładnie rozważyć swoje opcje i zdecydować, czy zgodzić się na takie negocjacje.

Alternatywne metody rozwiązania sporu

Negocjacje

Negocjacje stanowią alternatywną metodę rozwiązania sporu z dłużnikiem. W przypadku, gdy wezwanie do zapłaty nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wierzyciel może podjąć próbę negocjacji z dłużnikiem w celu osiągnięcia porozumienia.

Podczas negocjacji wierzyciel i dłużnik mogą dyskutować na temat warunków spłaty, takich jak wysokość rat, terminy płatności, odsetki itp. Celem negocjacji jest znalezienie rozwiązania, które będzie akceptowalne dla obu stron i umożliwi spłatę zadłużenia.

Negocjacje mogą wymagać elastyczności i otwartości ze strony wierzyciela. W przypadku, gdy dłużnik jest w trudnej sytuacji finansowej, wierzyciel może rozważyć zmianę warunków spłaty, takich jak dłuższy okres spłaty lub zredukowanie kwoty zadłużenia. Ważne jest znalezienie rozwiązania, które będzie zadowalające dla obu stron, aby uniknąć długotrwałych sporów.

Mediacja

Mediacja jest kolejną alternatywną metodą rozwiązania sporu z dłużnikiem. Mediacja polega na zaangażowaniu neutralnej osoby trzeciej, tzw. mediatora, który pomoże wierzycielowi i dłużnikowi osiągnąć porozumienie.

Podczas mediacji mediator pełni rolę pośrednika i pomaga stronom w znalezieniu wspólnego stanowiska. Mediator może pomóc wierzycielowi i dłużnikowi w zrozumieniu swoich potrzeb, identyfikacji problemów i poszukiwaniu rozwiązań. Celem mediacji jest znalezienie win-win rozwiązania, które będzie zadowalające dla obu stron.

Mediacja może być szczególnie skuteczna w przypadku trudnych i skomplikowanych sporów. Mediator może pomóc wierzącemu i dłużnikowi w komunikacji i negocjacjach, co może przyspieszyć proces rozwiązania sporu.

Inne narzędzia i metody wspierające proces windykacji

Systemy zarządzania windykacją

Systemy zarządzania windykacją są narzędziem, które umożliwiają firmom efektywne zarządzanie procesem windykacji. Dzięki nim można skutecznie monitorować wszelkie zaległości płatnicze oraz podejmować odpowiednie działania w celu odzyskania należności.

W ramach systemu zarządzania windykacją można gromadzić informacje dotyczące dłużników, takie jak dane kontaktowe, historię płatności, umowy czy notatki dotyczące rozmów. Dzięki temu pracownicy windykacji mają dostęp do pełnych informacji, co ułatwia podejmowanie decyzji oraz prowadzenie skutecznych negocjacji.

Systemy zarządzania windykacją umożliwiają również automatyczne generowanie wezwań do zapłaty oraz prowadzenie korespondencji z dłużnikami. Dzięki temu można zaoszczędzić czas i zasoby, które mogłyby zostać wykorzystane na bardziej skomplikowane sprawy.

Automatyzacja procesów windykacyjnych

Automatyzacja procesów windykacyjnych to kolejne narzędzie, które wspiera skuteczne odzyskiwanie należności. Dzięki automatyzacji można zminimalizować błędy ludzkie oraz zoptymalizować czas i koszty związane z obsługą windykacji.

W ramach automatyzacji procesów windykacyjnych można wykorzystać różnego rodzaju technologie, takie jak systemy telefoniczne automatyczne, które umożliwiają prowadzenie masowych rozmów z dłużnikami. Można również wykorzystać systemy wysyłki wiadomości SMS lub e-mail w celu przypominania o zaległościach płatniczych.

Automatyzacja procesów windykacyjnych może również obejmować wykorzystanie algorytmów i sztucznej inteligencji do analizy danych, co pozwala na lepsze zrozumienie zachowań dłużników oraz dostosowanie strategii windykacyjnej do ich indywidualnych potrzeb.

Monitoring płatności

Monitoring płatności to narzędzie, które umożliwia bieżącą kontrolę nad terminowością wpływających płatności. Dzięki temu można szybko reagować na ewentualne zaległości oraz podejmować odpowiednie działania w celu ich odzyskania.

Monitoring płatności może być realizowany za pomocą specjalistycznego oprogramowania, które automatycznie sprawdza, czy płatności wpływają w terminie. W przypadku opóźnień, system generuje powiadomienia dla odpowiednich pracowników, którzy podejmują działania w celu przyspieszenia procesu windykacji.

W ramach monitoringu płatności można również wykorzystywać różnego rodzaju wskaźniki i raporty, które pozwalają na analizę efektywności procesu windykacji oraz identyfikację obszarów wymagających poprawy.

Usługi agencji windykacyjnej

Usługi agencji windykacyjnej są kolejnym narzędziem, które można wykorzystać w celu skutecznego odzyskiwania należności. Agencje windykacyjne specjalizują się w profesjonalnym dochodzeniu roszczeń, co może przynieść korzyści zarówno dla firm, jak i dla dłużników.

Agencje windykacyjne posiadają wiedzę i doświadczenie w dziedzinie windykacji, co pozwala im skutecznie egzekwować płatności. Dzięki temu można zaoszczędzić czas i zasoby, które mogłyby zostać wykorzystane na inne działania.

Współpraca z agencją windykacyjną może być również korzystna dla dłużników, ponieważ agencje często oferują rozwiązania dostosowane do ich indywidualnych potrzeb, takie jak plany spłat czy negocjacje warunków spłaty.

Monitoring działań windykacyjnych

Monitoring działań windykacyjnych to narzędzie, które umożliwia firmom bieżącą kontrolę nad przebiegiem procesu windykacji. Dzięki temu można szybko reagować na ewentualne problemy oraz podejmować odpowiednie działania w celu skuteczniejszego odzyskiwania należności.

Monitoring działań windykacyjnych może obejmować analizę działań podejmowanych przez pracowników windykacji, takich jak rozmowy telefoniczne, wysyłka korespondencji czy negocjacje z dłużnikami. Dzięki temu można ocenić efektywność działań oraz identyfikować obszary wymagające poprawy.

W ramach monitoring działań windykacyjnych można również wykorzystywać różnego rodzaju wskaźniki i raporty, które pozwolą na lepsze zrozumienie procesu windykacji oraz identyfikację ewentualnych problemów.

Outsourcing windykacji

Outsourcing windykacji to rozwiązanie, które polega na powierzeniu obsługi procesu windykacji profesjonalnej firmie zewnętrznej. Outsourcing windykacji może przynieść wiele korzyści, takich jak oszczędność czasu i zasobów, skuteczniejsze odzyskiwanie należności oraz redukcja ryzyka związanego z windykacją.

Współpraca z firmą zewnętrzną może być korzystna dla firm, które nie mają wystarczających zasobów lub wiedzy w zakresie windykacji. Firma zewnętrzna może zapewnić dostęp do specjalistycznej wiedzy i narzędzi, które umożliwią skuteczne dochodzenie roszczeń.

Outsourcing windykacji może być również korzystny dla dłużników, ponieważ firma zewnętrzna często oferuje indywidualne podejście oraz rozwiązania dostosowane do ich sytuacji finansowej.


Wezwanie do zapłatyartykuły polecane
WindykacjaLikwidacja działalności gospodarczejList przewozowyOdstąpienie od umowyUmowa realnaUpadłość konsumenckaProtest wekslowyChargebackGwarancja bankowaKompetencje poznawcze

Bibliografia

  • Bekas M. (2013), Windykacja należności w praktyce, Wolters Kluwer, Warszawa
  • Kreczmańska-Gigol K. (2015), Windykacja polubowna i przymusowa, Difin, Warszawa
  • Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego. Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296
  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93